Σφίγγα των Ναξίων
| Σφίγγα των Ναξίων | |
|---|---|
 Σφίγγα σε ιωνικό κίονα | |
| Ονομασία | Σφίγγα των Ναξίων |
| Έτος δημιουργίας | 560 π.Χ. |
| Είδος | γλυπτό σε κίονα |
| Διαστάσεις | 2,3 μ |
| Μουσείο | Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα | |
Η Σφίγγα των Ναξίων είναι άγαλμα κολοσσιαίου μεγέθους που έστειλε γύρω στο 560 π.Χ. η Νάξος ως προσφορά στο ιερό του Απόλλωνα και στο μαντείο των Δελφών. Το συνολικό του ύψος έφτανε σχεδόν τα 12,5 μέτρα, κατείχε περίοπτη θέση στο ιερό και εξέφραζε συμβολικά την πολιτική, οικονομική και καλλιτεχνική υπεροχή της Νάξου κατά την αρχαϊκή περίοδο.[1] Βρέθηκε το 1861 κατά τη διάρκεια ανασκαφών και φυλάσσεται στο αρχαιολογικό μουσείο των Δελφών.
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Σφίγγα λαξεύτηκε σε έναν μεγάλο όγκο ναξιακού μαρμάρου. Στεκόταν πάνω σε έναν κίονα πρώιμου ιωνικού ρυθμού, ύψους περίπου 9,5 μέτρων, το οποίο επιστεφόταν από ιωνικό κιονόκρανο. Το συνολικό ύψος του μνημείου ήταν 12,45 μέτρα. Το έργο αυτό ήταν το αρχαιότερο ιωνικής κατασκευής στον χώρο του μαντείου, και ήταν τοποθετημένο μπροστά από τον πολυγωνικό τοίχο του ιερού, κοντά στον "Βράχο της Σίβυλλας".
Το κολοσσιαίο άγαλμα της Σφίγγας κατά τη συνήθη παράδοση και τη μυθολογική απεικόνιση, έφερε γυναικείο πρόσωπο με αινιγματικό χαμόγελο (το γνωστό "αρχαϊκό μειδίαμα"), πάνω σε σώμα λιονταριού με φτερά πουλιού.[1][2] Οι φτερούγες είναι στραμμένες προς τα πίσω και γυρτές προς τα επάνω. Οι ανατομικές λεπτομέρειες και τα διακοσμητικά στοιχεία στα φτερά αποδίδονταν με εγχαράξεις, αλλά και χρώμα. Η κώμη στο μέτωπο είναι στεφανωμένη με ταινία, ενώ βόστρυχοι πέφτουν πίσω από τα αφτιά, φθάνοντας μέχρι τους ώμους.Αν και κολοσσιαίων διαστάσεων, τα χαρακτηριστικά του υποδηλώνουν ότι ίσως αποτελούσε αντίγραφο χάλκινου προτύπου μικρότερων διαστάσεων.
Επιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην κυλινδρική βάση φέρει την επιγραφή:
«ΔΕΛΦΟΙ ΑΠΕΔΩΚΑΝ ΝΑΞΙΟΙΣ ΤΑΝ ΠΡΟΜΑΝΤΗΙΑΝ ΚΑΤΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΘΕΟΛΥΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΟΝΤΟΣ ΕΠΙΓΕΝΕΟ».
Πρόκειται για ψήφισμα των Δελφών, με το οποίο δινόταν στους Ναξίους το δικαίωμα της προμαντείας, δηλαδή το δικαίωμα να προηγούνται κατά τη λήψη χρησμών από το μαντείο των Δελφών.
Ιστορική τοποθέτηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το μνημειώδες αυτό έργο ανάγεται στο 560 π.Χ. περίπου και είναι το αρχαιότερο ιωνικό αρχιτεκτονικό στοιχείο στο ιερό των Δελφών. Η επιγραφή της βάσης είναι μεταγενέστερη. Χρονολογείται γύρω στο 328-327 π.Χ. και αναφέρει ψήφισμα των Δελφών, σύμφωνα με το οποίο δινόταν στους κατοίκους της Νάξου το δικαίωμα της προμαντείας, δηλαδή η δυνατότητα να λαμβάνουν σειρά προτεραιότητας κατά τη λήψη χρησμών από το μαντείο των Δελφών.[1][2][3]
Έκθεση Φωτογραφιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Φωτογραφίες | |||||||||
| |||||||||
.jpg)
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ροζίνα Κολώνια, Το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών, Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, Ολκός, 2006, σελ. 90.
- ↑ 2,0 2,1 «Η Σφίγγα των Ναξίων». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2015.
- ↑ Βαγγέλη Πεντάζου - Μαρίας Σαρλά, Δελφοί, Β. Γιαννίκος - Β. Καλδής Ο.Ε., 1984, σελ. 47.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ροζίνα Κολώνια (2006). Το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών. Αθήνα: ΟΛΚΟΣ. σελίδες 90-93. ISBN 960-86743-9-5. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2011.
- Έρνεστ Άρθουρ Γκάρντνερ (1862-1939) (1896). A handbook of Greek sculpture. Λονδίνο, Νέα Υόρκη: Macmillan and co., The Macmillan company. σελίδες 525-527. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2011.
- Πάνος Βαλαβάνης, Ιερά και Αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα. Ολυμπία – Δελφοί – Ίσθμια – Νέμεα – Αθήνα, Αθήνα, 2004.