Συνωμοσία της οδού Σαιν-Νικαίζ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η επίθεση της οδού Νικαίζ
Υπατεία
Η επίθεση κατά του Ναπολέοντα, γκραβούρα
Χρονολογία24 Δεκεμβρίου 1800
ΤόποςΠαρίσι, Γαλλία

Η επίθεση της οδού Νικαίζ (Γαλλικά: L’attentat de la rue Nicaise) επίσης γνωστή με την ονομασία «συνωμοσία της καταχθόνιας μηχανής», ήταν ήταν μια απόπειρα δολοφονίας του Πρώτου Υπάτου της Γαλλίας, του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, στο Παρίσι στις 24 Δεκεμβρίου 1800.

Ακολούθησε τη «συνωμοσία των στιλέτων» της 10ης Οκτωβρίου 1800 και ήταν μία από τις πολλές απόπειρες των μοναρχικών κατά της ζωής του Ναπολέοντα. Παρόλο που ο ίδιος και η σύζυγός του Ιωσηφίνα διέφυγαν σώοι, πολλοί άνθρωποι σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν.[1]

Οι συνωμότες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ζωρζ Καντουντάλ

Αντιμέτωποι με τις εξωτερικές επιτυχίες του Βοναπάρτη ενάντια στο Δεύτερο Συνασπισμό και την αποδυνάμωση των βασιλικών εξεγέρσεων στα δυτικά της Γαλλίας, καθώς οι εξεγερμένοι κουρασμένοι από τον πόλεμο και ικανοποιημένοι με τα μέτρα συμφιλίωσης του νέου καθεστώτος, το οποίο παραχώρησε αμνηστία στους επαναστάτες που κατέθεσαν τα όπλα τους ενώ συγχρόνως διοργάνωνε κινητές μονάδες για την οριστική πάταξη της εξέγερσης των Σουάνων, οι βασιλικοί πράκτορες στη Γαλλία αποφάσισαν να αποσταθεροποιήσουν την κυβέρνηση χτυπώντας τον ίδιο τον Ναπολέοντα. Η απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Βοναπάρτη σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε από τους Σουάνους, φιλοβασιλικούς Βρετόνους.

Και ενώ οι διάφοροι αρχηγοί των Σουάνων και της Βανδέας κατέθεσαν τα όπλα τους μεταξύ Δεκεμβρίου 1799 και Φεβρουαρίου 1800, στο Μορμπιάν, ο Ζωρζ Καντουντάλ, στρατηγός του καθολικού και βασιλικού στρατού της Βρετάνης αρνήθηκε όλες τις προτάσεις του Πρώτου Υπάτου και συνέχιζε να διατηρεί τα στρατεύματά του υπό τα όπλα ελπίζοντας να αναζωογονήσει την εξέγερση, ευρισκόμενος και σε επαφή με τους Βρετανούς. Έτσι, έστειλε πολλούς από τους αξιωματικούς του στο Παρίσι για να βρουν έναν τρόπο να «ξεφορτωθούν» τον Πρώτο Ύπατο.

Η επίθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η διαδρομή της άμαξας
Ο Ναπολέων ως Πρώτος Ύπατος

Το απόγευμα της 24ης Δεκεμβρίου, οι συνωμότες μετέφεραν μια άμαξα στην οδό Νικαίζ, κοντά στην Κομεντί Φρανσαίζ, όπου ο Ναπολέοντας θα πήγαινε να παρακολουθήσει παράσταση. Την άμαξα την είχαν ενοικιάσει και προετοιμάσει από τις προηγούμενες μέρες και ήταν φορτωμένη με ένα βαρέλι που περιείχε εκρηκτικά που θα πυροδοτούσαν από απόσταση με φιτίλι.[2]

Στις 7 μ.μ., αγνοώντας τον κίνδυνο που τον απειλούσε, βέβαιος ότι η αστυνομία του είχε εξουδετερώσει όλες τις συνωμοσίες εναντίον του, ο Βοναπάρτης, χαλαρός αλλά κουρασμένος, πείστηκε απρόθυμα από την Ιωσηφίνα να πάει στην Όπερα για να παρακολουθήσει την πρώτη παράσταση στη Γαλλία του έργου Δημιουργία (Die Schöpfung) του Γιόζεφ Χάυντν. Από το παλάτι του Κεραμεικού, κατοικία του Ναπολέοντα, ξεκίνησαν δύο άμαξες. Στην άμαξα του Βοναπάρτη επέβαιναν ο Υπουργός Πολέμου Λουί Αλεξάντρ Μπερτιέ και οι στρατηγοί Ζαν Λαν και Λωριστόν και τους συνόδευε έφιππη φρουρά. Στη δεύτερη άμαξα που ακολουθούσε βρίσκονταν η Ιωσηφίνα, η κόρη της Ορτάνς ντε Μπωαρναί και η αδελφή του Καρολίνα Βοναπάρτη. Καθ'οδόν, ο Βοναπάρτης, εξαντλημένος, αποκοιμήθηκε.

Η πρώτη άμαξα πέρασε την οδό Νικαίζ και μπήκε στην οδό Σαιντ-Ονορέ. Ο συνωμότης Λιμοελάν, που περίμενε στην πλατεία του Καρουζέλ, μπροστά στο παλάτι του Κεραμεικού, είχε πανικοβληθεί και άργησε να κάνει σήμα στον σύντροφό του Σαιν-Ρεζάν, στην οδό Σαιν-Νικαίζ, ο οποίος έτσι έχασε ένα ή δύο πολύτιμα λεπτά. Όταν ο αρχηγός της Φρουράς του Βοναπάρτη πέρασε μπροστά του, ο Σαιν-Ρεζάν άναψε το φιτίλι και έφυγε.

Μια φοβερή έκρηξη ακολούθησε που συγκλόνισε ολόκληρη τη συνοικία. [3] Ο Ναπολέων και η συνοδεία του δεν έπαθαν τίποτε. Ωστόσο, η έκρηξη σκότωσε αρκετούς αθώους παρευρισκόμενους. Συνολικά, η επίθεση άφησε 5 ανθρώπους νεκρούς και 28 τραυματισμένους σοβαρά, επίσης 46 σπίτια στην οδό Σαιν-Νικαίζ καταστράφηκαν ή έγιναν ακατοίκητα.[4]

Ένοχοι και καταδίκες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ίδιος ο Βοναπάρτης ήταν πεπεισμένος ότι η επίθεση προήλθε από το περιβάλλον των Ιακωβίνων, που αμφισβητούσαν την προσωπική εξουσία του και εκεί έπρεπε να αναζητηθούν οι δράστες της επίθεσης. Έτσι, οι έρευνες αρχικά κατευθύνθηκαν προς τους κύκλους των «εξτρεμιστών» Ιακωβίνων, οι οποίοι διατηρούσαν μεγάλη επιρροή στο εργατικό προάστιο Σαιντ-Αντουάν. Τις επόμενες δύο ημέρες, η αστυνομία του Παρισιού συνέλαβε πολλούς παλιούς επαναστάτες και δημιουργήθηκε λίστα προγραφών 133 ατόμων. Ούτως ή άλλως, ο Βοναπάρτης ήθελε να εκκαθαρίσει τη Γαλλία από την αντιπολίτευση των Ιακωβίνων. Ακόμα και όταν η αστυνομία του Φουσέ συνέλαβε τους πραγματικούς ένοχους, αρνήθηκε να συγχωρήσει τους αμέτοχους Ιακωβίνους, επιμένοντας στην απέλαση. Έτσι, 130 Ιακωβίνοι απελάθηκαν στις Σεϋχέλες και 60 φυλακίσθηκαν.[5]Τον Ιανουάριο 1800 έκλεισαν 60 εφημερίδες τους. Επίσης, εκτελέστηκαν οι Ιακωβίνοι συνωμότες της «συνωμοσίας των στιλέτων» που είχε προηγηθεί στις 10 Οκτωβρίου 1800.

Αντίθετα, ο αρχηγός της αστυνομίας Ζοζέφ Φουσέ κατηγόρησε από την αρχή τους Σουάνους, αλλά ο Βοναπάρτης δεν τον άκουγε. Πίστευε ότι η πολιτική του για τη θρησκευτική ελευθερία, την αμνηστία των εξεγερμένων και το διάταγμα υπέρ της επιστροφής των αυτοεξορισμένων είχε αποδυναμώσει πολύ τις τάξεις των βασιλικών και υποψιάζονταν τον Υπουργό Αστυνομίας ότι ήθελε να προστατεύσει τους παλιούς φίλους του Ιακωβίνους. Από την άμαξα με το άλογο και τα εκρηκτικά της επίθεσης, η αστυνομία έφθασε στους πραγματικούς ενόχους και 15 ημέρες μετά την επίθεση συνέλαβε τους αυτουργούς, ο Σαιν-Ρεζάν εκτελέστηκε, ο Λιμοελάν κατάφερε να διαφύγει στις Ηνωμένες Πολιτείες.[6]

Ο Καντουντάλ, που είχε οργανώσει τη συνωμοσία, συνέχισε τον αγώνα κατά του Βοναπάρτη. Συνελήφθη αργότερα, όταν επιχείρησε νέα απόπειρα κατά του Ναπολέοντα το 1804 και εκτελέστηκε.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. . «universalis.fr/encyclopedie/attentat-de-la-rue-saint-nicaise/». 
  2. . «ledroitcriminel.fr/le_phenomene_criminel/crimes_et_proces_celebres/attentat_rue_saint_nicaise». 
  3. Achille Tenaille de Vaulabelle, Chute de l’Empire : Histoire des deux restaurations jusqu’à la chute de Charles X , t. 1er, Paris, Perrotin, 1847, 2e éd., 374 p., in-8° , p. 49.
  4. Roberts, Andrew (2014). Napoleon: A Life. Penguin. p. 362.
  5. Louis Mortimer-Ternaux, Histoire de la Terreur, 1792-1794 d’après des documents authentiques et inédit: Éclaircissements et pièces inédites, t. III, Paris, Michel Lévy frères, 1863, 651 p., 8 vol. ; in-8°, p. 634-9.
  6. . «herodote.net/24_decembre_1800-evenement-18001224.php».