Συμμετοχική στέγαση στη Γαλλία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η συλλογική στέγαση στη Γαλλία, γαλ. Habitat Participatif France (HPF σε συντομογραφία) είναι στεγαστικό κίνημα της Γαλλίας που αποσκοπεί στην ανάπτυξη ποικιλόμορφων μορφών συλλογικής στέγασης σε ολόκληρη την επικράτεια της χώρας, αστική και αγροτική. Αποτελεί συνέχεια του Coordin'action Nationale des Associations de l'Habitat Participatif και είναι ένα δίκτυο ανοιχτό για τη συμμετοχή ατόμων και ομάδων όπως ενώσεις, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς κ.λπ. Πρόκειται είτε για συνεταιρισμούς κατοίκων, είτε για ομάδες ενοικιαστών κατοικιών  χαμηλής μίσθωσης, είτε για ομάδες συλλογικής διαχείρισης των κατοικιών τους[1].

Η Συμμετοχική Στέγαση ακολουθεί τρεις αρχές: α) οι κάτοικοι καθορίζουν τους στόχους, τον προγραμματισμό και τον σχεδιασμό των κατοικιών, β) οι αποφάσεις παίρνονται και υλοποιούνται συλλογικά, προωθώντας τη συλλογική διαχείριση των έργων και γ) υπάρχουν κοινοί χώροι που χρησιμοποιούνται από όλους τους κατοίκους[2]. Οι τρεις αυτές αρχές προσδίδουν στη Συμμετοχική Στέγαση χαρακτηριστικά κοινού πόρου: Δεν υπάρχει ιδιωτική ιδιοκτησία αλλά η στέγαση αντιμετωπίζεται ως κοινό, με μια ζωντανή κοινότητα, τους κατοίκους που το διαχειρίζονται συλλογικά, οι οποίοι συνάπτουν μεταξύ τους σχέσεις αλληλεγγύης, ομαδικού πνεύματος, αλληλοβοήθειας[3].

Στόχοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κεντρικός στόχος του κινήματος είναι η ανάπτυξη της συμμετοχικής στέγασης στη Γαλλία. Για να το πετύχει αυτό σχεδιάζει εκστρατείες προκειμένου να συμπεριληφθεί η συμμετοχική στέγαση στις δημόσιες πολιτικές στέγασης. Συνεργάζεται με θεσμικούς παράγοντες όπως το Υπουργείο Στέγασης, το Δίκτυο Τοπικών Αρχών Συμμετοχικής Στέγασης, την Ένωση Κοινωνικής Στέγασης, την Ομοσπονδία Συνεταιρισμών HLM κ.ά. Το 2012 δημοσιεύτηκε η Λευκή Βίβλος για τη Συμμετοχική Στέγαση ενώ το 2014 συμμετείχε στη σύνταξη του αντίστοιχου κεφαλαίου για τη Συμμετοχική Στέγαση του Νόμου ALUR[4], το οποίο θεσπίζει τη δημιουργία δύο μορφών Συμμετοχικών Στεγαστικών Εταιριών, την Εταιρεία Κατανομής και Αυτοπροώθησης και τον Συνεταιρισμό Κατοίκων.

Παράλληλα στοχεύει στην επικοινωνία και στη συνεργασία μεταξύ των συνιστωσών του κινήματος. Για το σκοπό αυτό διοργανώνει εθνικές συναντήσεις κάθε δύο χρόνια, ενώ κάθε χρόνο διοργανώνονται οι open days που στοχεύουν στην ενημέρωση και τη γνωστοποίηση στο ευρύ κοινό της δράσης του κινήματος[5].

Ένας σημαντικός στόχος του HPF είναι η ανάπτυξη της Συμμετοχικής Στέγασης στο κέντρο των πόλεων. Ένα κοινό χαρακτηριστικό των πόλεων είναι πως το κέντρο τους είτε παρακμάζει είτε δεν είναι εύκολη η αποκατάσταση παλαιών κτιρίων. Για το σκοπό αυτό το HPF ανέπτυξε συνεργασία με την ANCT[6] ώστε να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη της Συμμετοχικής Στέγασης στο κέντρο, ειδικά, των μεσαίων πόλεων.

Κοινότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το HPF αποτελεί μια διαφορετική φιλοσοφία στη στέγαση. Ενδυναμώνει την κοινωνική ζωή, τον κοινωνικό δεσμό μεταξύ των γειτόνων, το πνεύμα κοινής χρήσης και αλληλεγγύης μεταξύ των ανθρώπων. Ενισχύει τη συλλογικότητα, την οικολογία, την προστασία του περιβάλλοντος  και είναι ανοιχτό σε όλους τους ανθρώπους κάθε ηλικίας, κάθε κοινωνικού – οικονομικού επιπέδου, κάθε επαγγέλματος. Διαμορφώνει ένα περιβάλλον κοινής ζωής με ποιοτικά χαρακτηριστικά, με δημοκρατικές διαδικασίες που συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή. Ειδικότερα, στα πλαίσια της σύγχρονης υγειονομικής κρίσης, η κοινότητα των συμμετοχικών κατοικιών αποδείχτηκε ιδιαίτερα ανθεκτική προσφέροντας λύσεις για τα μέλη της και ειδικά για τους ηλικιωμένους[7].

Λειτουργία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πιο διαδεδομένη μορφή οργάνωσης είναι αυτή των συνεταιρισμών κατοίκων. Ομάδες πολιτών οργανώνονται σε συνεταιρισμούς και συναποφασίζουν για την οργάνωση των χώρων, την οικοδόμηση, τις ανακαινίσεις, τις προσαρμογές, την αρχιτεκτονική, τη χρηματοδότηση κ.λπ. Δεν υπάρχει ιδιωτική ιδιοκτησία αλλά μετοχές τις οποίες αγοράζουν ώστε να γίνουν μέλη του συνεταιρισμού. Με αυτό τον τρόπο αποκτούν δικαίωμα στη χρήση κατοικίας. Η Γενική Συνέλευση κάθε συνεταιρισμού καθορίζει ένα πλαίσιο κανόνων λειτουργίας, τους οποίους ακολουθούν όλοι οι κάτοικοι.

Προκλήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βασικότερη πρόκληση αφορά στη χρηματοδότηση από τις τράπεζες οι οποίες είναι διστακτικές να χρηματοδοτήσουν εγχειρήματα συλλογικής στέγασης. Το κοινό είναι επιφυλακτικό να επενδύσει λόγω έλλειψης πληροφόρησης. Υπάρχουν φορολογικά θέματα που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν από μεμονωμένα εγχειρήματα, τα οποία είναι διασκορπισμένα και δεν υπάρχει ενότητα. Για να αντιμετωπιστούν οι λειτουργικές δυσκολίες ξεκίνησε προσπάθεια απογραφής των συμμετοχικών οικιστικών μονάδων κάθε τύπου της χώρας και παράλληλα ξεκίνησε διαδικασία συλλογής χρηματικών πόρων προκειμένου να αναλάβουν ειδικοί εμπειρογνώμονες να λύσουν τα νομικά – φορολογικά θέματα που απειλούν το κίνημα[8].

Έξι Προτάσεις για τη Συμμετοχική Στέγαση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Απρίλιο του 2020 το HPF εξέδωσε έξι προτάσεις προκειμένου να θεσπισθεί και να ενδυναμωθεί το κίνημα της Συμμετοχικής Στέγασης. Αυτές είναι: 1) Να οριστεί ποσοστό 2% Συμμετοχικής Στέγασης επί του συνόλου των κατοικιών, 2) Συμμετοχή των πολιτών στη διακυβέρνηση των αναπτυξιακών έργων και στα όργανα διαβούλευσης για το σχεδιασμό και την κατασκευή κατοικίας, 3) Δημιουργία αποθεματικού ύψους 10% για τη Συμμετοχική Στέγαση, 4) Κατάργηση εμποδίων, νομικών, φορολογικών κ.λπ. που αναστέλλουν τη Συμμετοχική Στέγαση και παροχή διευκολύνσεων, όπως ίση πρόσβαση στη χρηματοδότηση, διευκόλυνση της σύστασης των συνεταιρισμών κ.λπ. 5) Δημιουργία κατάλληλων εργαλείων για την απόκτηση γης που θα διατεθεί στη Συμμετοχική Στέγαση και 6) Δημιουργία ταμείου που θα ενισχύει ή και θα επιδοτεί έργα Συμμετοχικής Στέγασης[9].

Μέλλον[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το HPF παρουσιάζει μια πλούσια δράση σε κοινωνικό και θεσμικό επίπεδο που δημιουργεί τις βάσεις για τη μελλοντική επέκτασή του. Οργανώνονται συναντήσεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο που δίνουν τη δυνατότητα σε όλους τους ενδιαφερόμενους να συναντηθούν, να μοιραστούν γνώσεις και εμπειρίες αλλά και να θεσπισθούν συνεργασίες είτε με επαγγελματίες που ενδιαφέρονται είτε με πολιτικούς για την προώθηση της ιδέας της Συμμετοχικής Στέγασης[5]. Θεμελιώνεται  με αυτό τον τρόπο μια «ρευστή κοινωνική σχέση» ανάμεσα στην κοινότητα του HPF και στο κοινωνικό, πολιτικό, φυσικό περιβάλλον, προκειμένου η Συμμετοχική Στέγαση να επιβιώσει και να επεκταθεί[10].

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Harvey, D. (2013). Εξεγερμένες πόλεις. Από το δικαίωμα στην πόλη στην επανάσταση της πόλης, Αθήνα: Εκδόσεις ΚΨΜ.
  • De Angelis, M. Σταυρίδης, Σ.(2011). Σχετικά με το Νόημα των Κοινών, πέρα από τις Αγορές και τα Κράτη: το Commoning ως μια συλλογική πρακτική. Στο Commons Vs Crisis. Θεσσαλονίκη: Rebel.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Qui sommes-nous ? Télécharger le rapport d'activité». Habitat Participatif France - Le mouvement national (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2021. 
  2. «Le Référentiel de la Participation dans l'Habitat Participatif». Habitat Participatif France - Le mouvement national (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2021. 
  3. De Angelis, M. Σταυρίδης (2011). Σχετικά με το Νόημα των Κοινών, πέρα από τις Αγορές και τα Κράτη: το Commoning ως μια συλλογική πρακτική. Στο Commons Vs Crisis. Θεσσαλονίκη: Rebel. σελ. 27-28. 
  4. «Loi ALUR : tout ce qu'il faut savoir en 4 points». LegalPlace (στα Γαλλικά). 8 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2021. 
  5. 5,0 5,1 «Les Rencontres Nationales de l'Habitat Participatif». Habitat Participatif France - Le mouvement national (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2021. 
  6. «Politique de la ville». Habitat Participatif France - Le mouvement national (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2021. 
  7. «L'Habitat Participatif». Habitat Participatif France - Le mouvement national (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2021. 
  8. «Appel à contribution pour les sociétés en attribution». Habitat Participatif France - Le mouvement national (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2021. 
  9. «Habitat Participatif France - Le mouvement national». Habitat Participatif France - Le mouvement national (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2021. 
  10. Harvey, D. (2013). Εξεγερμένες πόλεις. Από το δικαίωμα στην πόλη στην επανάσταση της πόλης. Αθήνα: ΚΨΜ. σελ. 147-148.