Στρογγύλη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Στρογγύλη ήταν ηφαιστειακό νησί, το οποίο δημιουργήθηκε κατά την περίοδο του πλειοτεταρτογενούς, και το οποίο χρωστούσε το όνομα του στο κυκλικό σχήμα του. Το ηφαιστειακό σύστημα που τη δημιούργησε είναι το πιο ενεργό της Ελλάδας και ένα από τα πιο βίαια στον κόσμο. Τα τελευταία 400.000 χρόνια έχει δώσει 12 καταστροφικές εκρήξεις, οι οποίες κατά κανόνα προκαλούσαν καλδερικό βύθισμα.[1] Στη συνέχεια γίνεται σταδιακά ανάδυση νέων ηφαιστειακών κώνων, μια διαδικασία που συνεχίζεται μέχρι την επόμενη καταστροφική έκρηξη. Μετά τη Μινωική έκρηξη, γύρω στο 1613 π.Χ., στο κεντρικό τμήμα του νησιού δημιουργήθηκε ελλειψοειδής καλδέρα, της οποίας ο άξονας από βορρά έως νότο είναι περίπου 11 χιλιόμετρα και ο άξονας από ανατολή προς δύση 7,5 χιλιόμετρα, ενώ απομεινάρια του προϊστορικού νησιού είναι η σημερινή Σαντορίνη, η Θηρασία και το Ασπρονήσι.

Το ηφαιστειακό σύστημα της Στρογγύλης θεωρείται ότι έχει παραγάγει τουλάχιστον έξι με επτά ηφαιστειακούς κώνους,[2] περιλαμβανομένων αυτών στην περιοχή της χερσονήσου Ακρωτηρίου, π.χ. κοντά στο σημερινό Μαυροραχίδι.[3]

Μια μικρή δίοδος μεταξύ της θέσης που βρίσκεται σήμερα ο Φάρος του Ακρωτηρίου και του Ασπρονησίου επέτρεπε στη θάλασσα να εισέρχεται σε μία καλδέρα, στο κέντρο της οποίας χέρσευε η κορυφή ενός υποθαλάσσιου ηφαιστείου αντίστοιχου με τις σημερινές Καμένες.[4] Ο κώνος της Μινωικής έκρηξης πρέπει να βρισκόταν κοντά στα σημερινά Φηρά, κάτι που αποδεικνύεται από το μεγαλύτερο πάχος στην περιοχή αυτή των πρώτων στρώσεων ηφαιστειακής κίσσηρης.

Η Στρογγύλη ήταν κατοικημένη ήδη από το 6.000 π.Χ., όπως αποδεικνύεται από ευρήματα που έχουν βρεθεί σε ορυχείο στα Φηρά, ενώ μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί προεκρηξιακοί οικισμοί ή ενδείξεις οικισμών στη Θηρασιά, στο Ακρωτήρι και στο Μεγαλοχώρι της Σαντορίνης. Ειδικά στον προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου έχει βρεθεί μεγάλος αριθμός από τοιχογραφίες που μας δίνουν μία αρκετά καλή εικόνα του τοπίου πριν από τη μεγάλη ηφαιστειακή καταστροφή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τοιχογραφία της Άνοιξης. Θεωρείται ότι είχε από τις πλουσιότερες πανίδες και χλωρίδες στο Αιγαίο.[5]

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Βουγιουκλάκης Γ.: "Η Μινωική έκρηξη και ο κόσμος του Αιγαίου". Περιοδικό ΑΛΣ, Εταιρεία Στήριξης Σπουδών Προϊστορικής Θήρας, Τεύχος 4, Αθήνα 2006
  2. Μαρινάτος Σπ.: "Θησαυροί της Θήρας", Έκδοση Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος, Αθήνα 1972
  3. «Santorini Volcanic Caldera, Greece». Volcano Photos (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2011. 
  4. Δρ. Βουγιουκλάκης Γ.: "Η έκρηξη του 17ου π.Χ. αιώνα.", Santorini Guidebook 2007
  5. «"Discovery of a press confirms wine-making on site", Εφημερίδα Καθημερινή, Αγγλική Έκδοση, 13.05.2006». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2007.