Σκαραβαίος της Καρδιάς της Χατνεφέρ

Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη. Σκαραβαίος της Καρδιάς της Χατνεφέρ (περ. 1480 π.Χ.). Βρέθηκε στη μούμια της στις Θήβες.

Ο Σκαραβαίος της Καρδιάς της Χατνεφέρ είναι κτέρισμα, ένα ταφικό κόσμημα που χρονολογείται στον 15ο αιώνα π.Χ., φτιαγμένο από χρυσό και σερπεντινίτη. Οι Σκαραβαίοι της Καρδιάς ήταν αντικείμενα προορισμένα να ενταφιάζονται μαζί με τους νεκρούς υψηλής σημασίας και κοινωνικής θέσης, αποτελώντας απαραίτητο μέρος του "ταφικού εξοπλισμού" τους για τον Άλλο Κόσμο. Σήμερα το τέχνεργο αυτό ανήκει στη συλλογή του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης.

Περιγραφή

Ο σκαραβαίος ως σύμβολο είναι ένα από τα αρχαιότερα του Aιγυπτιακού πολιτισμού και συνδέεται με τον Θεό Κεπρί. Το έργο αυτό, που είναι δημιουργία εποχής της 18ης Δυναστείας της Αιγύπτου, χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα και λεπτομέρεια στη διακόσμηση. Ο σκαραβαίος είναι διαμορφωμένος σε περίαπτο και αναρτημένος από περίτεχνη χρυσή αλυσίδα. Είναι λαξευμένος σε ένα κομμάτι γκριζοπράσινου σερπεντινίτη λίθου με προσμίξεις, οι οποίες δημιουργούν στικτές χρωματικές διαβαθμίσεις. Ο σκαραβαίος έχει προσαρμοστεί σε χρυσό σκελετό και είναι ασφαλισμένος στη ράχη του με χρυσό δέσιμο. Στη βάση του φέρει επιγραφή στα ιερογλυφικά. Πρόκειται για ένα απόσπασμα από το Βιβλίο των Νεκρών, το οποίο πληροφορεί ότι το κόσμημα ήταν προορισμένο να ενταφιαστεί μαζί με μία ευγενικής καταγωγής Αιγύπτια, τη Χατνεφέρ. Συγκεκριμένα, η επιγραφή επικαλείται το μαγικό ξόρκι 30 του Κεφαλαίου Α του Βιβλίου των Νεκρών, όπου η Χατνεφέρ ικετεύει την ίδια την καρδιά της να μην στραφεί εναντίον της την ώρα της Κρίσεως μπροστά στους Θεούς στη Μεταθανάτια ζωή (Ντουάτ):

" ... καρδιά μου σε ικετεύω, μην με κατηγορήσεις μπροστά στη θεά της Δικαιοσύνης και της Αλήθειας (Μάατ) ... αλλά να μιλήσεις με καλά λόγια για μένα ώστε αυτή να χαρεί ... μην επινοήσεις ψέματα εναντίον μου μπροστά στους Θεούς ... (επειδή κάτι τέτοιο θα μου στερήσει την είσοδό μου στον Άλλον Κόσμο) ".

Όπως αναφέρεται στην περιγραφή του αντικειμένου από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, το όνομα της Χατνεφέρ είναι λαξευμένο επάνω σε ένα άλλο όνομα, στοιχείο που φανερώνει ότι αρχικά ο σκαραβαίος δεν κατασκευάστηκε για την ίδια, αλλά τελικά αποτέλεσε δικό της ταφικό δώρο.