Σκάνδαλο Σταβίσκυ
Το Σκάνδαλο Σταβίσκυ αφορούσε ένα μεγάλο πολιτικό και οικονομικό σκάνδαλο το οποίο κυριάρχησε στην γαλλική πολιτική σκηνή το χρονικό διάστημα 1933-1934
Βιογραφία Σταβίσκυ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αλέξανδρος Σταβίσκυ, γεννημένος στη Ρωσία του 1886 από οικογένεια Εβραίων, είχε εγκατασταθεί στο Παρίσι και το 1909 απέκτησε τη γαλλική υπηκοότητα. Το 1909 σε συνεργασία με τον παππού του διέπραξε την πρώτη του απάτη, αν και ο πατέρας του Αλέξανδρου, οδοντίατρος στο επάγγελμα, τους εξασφάλιζε άνετη ζωή. Έτσι ζήτησαν προσωπικό για ένα θέατρο εγκαταλελειμμένο, που άνοιξαν κοντά στα Ηλύσια Πεδία. Ζήτησαν να προσλάβουν προσωπικό με αγγελία και όσοι προσέρχονταν κατέθεταν ένα χρηματικό ποσό για εγγύηση. Αφού συγκέντρωσαν 12.000 φράγκα αποπειράθηκαν να φύγουν από το Παρίσι. Τελικά,κι αφού πέθανε αιφνιδιαστικά ο παππούς του, ο Αλέξανδρος αναγνωρίστηκε,συνελήφθη, αλλά τελικά του υποβλήθηκε μικρή ποινή. Το γεγονός πως είχε έναν πολύ γνωστό ποινικολόγο,τον αδελφό του Γάλλου πολιτικού Κλεμανσώ, Αλμπέρ, τον έκανε να συνειδητοποιήσει τη σημασία των υψηλών γνωριμιών. Η δεύτερη απάτη που διέπραξε ήταν η μη καταβολή του αντιτίμου της αγοράς ενός αυτοκινήτου, το οποίο αφού έκλεψε κατέφυγε στο Στρασβούργο. Μόλις εκδηλώθηκε ο Α΄Παγκόσμιος πόλεμος κατετάγη στην Λεγεώνα των Ξένων, από την οποία αποχώρησε λόγω προβλημάτων υγείας.
Οι επιχειρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στη συνέχεια ιδρύει μια τράπεζα, η οποία δέχεται παραγγελία από την Ιταλική κυβέρνηση, για την αγορά πολεμικού υλικού. Όμως η τράπεζά του δεν διαβιβάζει μαζί με την παραγγελία και τα χρήματα του μισού εκατομμυρίου που του έδωσαν. Στη συνέχεια διαλύει την τράπεζα που είχε ιδρύσει και καταπιάνεται με εξαγωγικές-εισαγωγικές επιχειρήσεις που ήταν η κάλυψη για το εμπόριο ναρκωτικών που πραγματοποιούσε. Ασχολείται επίσης με την παραγωγή ταινιών και το εμπόριο φρούτων Μεταπούλησε δύο φορές τίτλους ενός εκατομμυρίου κλεμμένους από ένα πλοίο της γραμμής Μασσαλίας-Νοτίου Αμερικής, ενώ έκλεψε και πλαστογράφησε επιταγή από γραφείο επιθεωρητή αστυνομίας. Αν και άλλαζε συχνά ονόματα, τελικά συνελήφθη όταν είχε οργανώσει ένα εργαστήριο παραχάραξης και πλαστογράφησης ομολογιών, τίτλων και τραπεζογραμματίων. Κατόρθωσε να δραπετεύσει, ενώ ο πατέρας του αυτοκτόνησε. Μετά από μερικούς μήνες συνελήφθη αλλά το ισχυρό δίκτυο των υψηλών γνωριμιών του πέτυχε να του δοθεί η δυνατότητα να χειρουργηθεί σε ιδιωτική κλινική για σκωληκοειδίτιδα. Αρνούμενος τελικά πως έπασχε από αυτήν την αρρώστια, αλλά από καρκίνο αφέθηκε ελεύθερος με λόγο τιμής. Χωρίς στην πραγματικότητα να πάσχει από καρκίνο, και γλιτώνοντας τη δίκη, ασχολήθηκε εκ νέου με επιχειρήσεις, εμπορικές, βιομηχανικές, χρηματιστικές. Ένα από τα πιο τολμηρά του εγχειρήματα ήταν το να καταθέσει σε ενεχυροδανειστήριο πλαστά κοσμήματα που κατασκεύαζε και λάμβανε χρήματα. Στο δήμο της Μπαγιόν ίδρυσε ένα δικό του ενεχυροδανειστήριο βάζοντας μέσα σε αυτό και ομολογιούχους. Όμως όταν οι ομολογιούχοι θέλησαν να εισπράξουν τα χρήματά τους διαπίστωσαν πως το έλλειμμα είχε φτάσει στα πεντακόσια εκατομμύρια φράγκα. Ο Σταβίσκυ θέλησε να εκμεταλλευτεί οικονομικά τη διαχείριση ενός μεγάλου ποσού από την Κοινωνία των Εθνών ποσό το οποίο προοριζόταν για την αποζημίωση των κτηματιών των οποίων οι γαίες είχαν αφαιρεθεί με τη Συνθήκη των Βερσαλιών με σκοπό να διανεμηθούν στους Ρουμάνους, Τσεχοσλοβάκους και Γιουγκοσλάβους. Ο Σταβίσκυ κατέφυγε στο Γαλλικό Υπουργείο Εξωτερικών και Οικονομικών για να εξασφαλίσει το τεράστιο αυτό ποσό,όμως δεν πέτυχε κάτι. Αντίθετα, ένας υπάλληλος του Γαλλικού Υπουργείου Οικονομικών, ανακάλυψε την απάτη που ο Σταβίσκυ είχε στήσει στο ενεχυροδανειστήριο της Μπαγιόν. Ο Σταβίσκυ προκειμένου να γλιτώσει προσπάθησε να εμφανίσει τον εαυτό του ως ένα από τα θύματα ενός σιδηροδρομικού δυστυχήματος που έγινε στις 23 Δεκεμβρίου 1933 στο προαστιακό δίκτυο του Παρισιού, καθώς κάποιος συνεργός του θα έβαζε την ταυτότητά του στα ρούχα ενός από τα πιο παραμορφωμένα πτώματα του ατυχήματος. Έτσι αποφάσισε να διαφύγει από το Παρίσι, και να καταφύγει στο Σερβό. Εκεί εκτελέστηκε το ένταλμα σύλληψης που εκδόθηκε από τις δικαστικές αρχές.
Η σύλληψη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι αστυνομικοί εισέβαλαν στην έπαυλη όπου κρυβόταν με τρόπο επεισοδιακό πυροβολώντας τον και τραυματίζοντάς τον στο κεφάλι. Αμέσως μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο όπου χειρουργήθηκε,όμως λόγω της μεγάλης αιμορραγίας του κατέληξε το πρωί της 9ης Ιανουαρίου 1934. Οι συνθήκες θανάτου του Σταβίσκυ είναι αινιγματικές καθώς υποστηρίχθηκε πως αυτοκτόνησε, ενώ εξαφανίσθηκε το κρεβάτι όπου το σώμα του είχε βρεθεί. Δεν έγινε πραγματογνωμοσύνη στο χώρο και ιατροδικαστική έρευνα στο σώμα του.
Οι συνέπειες του σκανδάλου Σταβίσκυ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι αποκαλύψεις που ακολούθησαν σχετικά με τις κερδοσκοπικές τους επιχειρήσεις οδήγησαν πολλά από τα εμπλεκόμενα πρόσωπα στην αυτοχειρία ή την παραίτηση από τα δημόσια αξιώματά τους: ο υπουργός Νταλιμιέ παραιτήθηκε, ο βουλευτής και δικηγόρος Μποννώρ παραιτήθηκε, ο Σύμβουλος Επικρατείας Πρενς βρέθηκε δολοφονημένος,ένας φίλος του Σταβίσκυ δικηγόρος αυτοκτόνησε στον Σηκουάνα. Στις 27 Ιανουαρίου η κυβέρνηση Σωτάν παραιτήθηκε,ενώ στις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν ακουγόταν το σύνθημα Ο Σταβίσκυ στο Πάνθεον και οι προδότες στην αγχόνη!. Στις 4 Νοεμβρίου 1935 ξεκίνησε ενώπιον του κακουργιοδικείου του Παρισιού η δίκη των είκοσι συνενόχων του Σταβίσκυ και μετά τρεις μήνες επιβλήθηκαν εννέα μόνο καταδίκες.
Στον κινηματογράφο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η υπόθεση Σταβίσκυ γυρίστηκε κινηματογραφική ταινία με τον Ζαν Πολ Μπελμοντό στον ομώνυμο ρόλο και την Anny Duperey στο ρόλο της συζύγου του, το 1974. Η σκηνοθεσία της ταινίας ήταν του Αλέν Ρενέ[1] [2]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Ανώνυμος, «Ο Κινηματογράφος: Σκάνδαλο Σταβίσκυ. Ο Μπελμοντό αναβιώνει μια συγκλονιστική σελίδα της γαλλικής ιστορίας», Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ.73 (Ιούλιος 1974), σελ.134-135
- ↑ Stavisky..
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Dino Biondi, «Το σκάνδαλο Σταβίσκυ», Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ. 16 (Οκτώβριος 1969), σελ. 106-114
- Ανώνυμος, «Ο Κινηματογράφος: Το Σκάνδαλο Σταβίσκυ. Ο Μπελμοντό αναβιώνει μια συγκλονιστική σελίδα της γαλλικής ιστορίας», Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ.73 (Ιούλιος 1974), σελ.134-135
- Alfred Cobban, A History of Modern France, vol. 3: 1871–1962 (1965). Penguin Books. (No ISBN)
- Janet Flanner (Genêt), Paris was Yesterday, (1972), articles from The New Yorker, 1925–1939. (ISBN 0-207-95508-5)
- Paul Jankowski, Stavisky – A Confidence Man in the Republic of Virtue, (2002) (ISBN 0-8014-3959-0)
- Large, David Clay, Between Two Fires: Europe's Path in the 1930s (W. W. Norton: 1990) pp. 24–58, a scholarly account