Σελίμ Αγκά
| Σελίμ Αγκά | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1826 Τακάλι |
| Θάνατος | Δεκέμβριος 1875 Λιβερία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | εξερευνητής συγγραφέας |
Ο Σελίμ Αγκά (γεννημένος περίπου στο 1826 στην περιοχή Τακάλι του Σουδάν, πέθανε τον Δεκέμβριο του 1875 στη Λιβερία, ήταν ένας γηγενής σουδανός που απήχθη από εμπόρους σκλάβων στην ηλικία των οχτώ ετών, μεταφέρθηκε στη Σκωτία το 1836 και ανατράφηκε και μορφώθηκε ως ελεύθερος άνθρωπος. Ο Σελίμ έγραψε την αυτοβιογραφία του για τη ζωή του ως σκλάβος, συνοδευμένη από την ποιητική του συλλογή Ωδή στην Βρετανία που τυπώθηκε στο Αμπερντίν το 1846. Συχνά έδινε διαλέξεις στη Βρετανία πάνω σε αφρικανικά θέματα, και το 1857 έφυγε μαζί με τον Ουίλιαμ Μπάλφουρ Μπάικι για να εξερευνήσει τον ποταμό Νίγηρα. Αργότερα συνόδευσε τους Τζον Χόουλι Γκλοβέρ και Ρίτσαρντ Φράνσις Μπάρτον στις αφρικανικές εξερευνήσεις τους. Στα τέλη της δεκαετίας του 1860 ο Σελίμ μετεγκαταστάθηκε στη Λιβερία, πιθανώς επιδιώκοντας την προεδρία της χώρας. Σκοτώθηκε από αντάρτες Γκρεμπό το 1875.
Παιδική ηλικία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Σελίμ Αγκά, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, γεννήθηκε στην κοιλάδα Τακάλι που διοικούνταν από έναν αρχηγό που οι κύριες κατακτήσεις του ήταν τα τρία πηγάδια.[1] Οι κάτοικοι της κοιλάδας ασχολούνταν με την πρωτόγονη γεωργία και με τη βοσκή προβάτων, η πίστη τους συνδύαζε το Ισλάμ με την παγανιστική λατρεία του ηλίου. Ο Σελίμ, ο μεγαλύτερος υιός της οικογενείας, εκπαιδεύονταν από τον πατέρα του να καλλιεργήσει τη δική του γη. Απήχθη από δουλεμπόρους ενώ βοσκούσε το κοπάδι του. Αυτός και οι υπόλοιποι φυλακισμένοι αναγκάστηκαν να φύγουν μακριά από την Τακάλι, και μεταβιβάστηκαν σε πολυάριθμες Σουδανέζικες, Αραβικές και Τούρκικες συμμορίες δουλεμπόρων. Μετά από μία εξάμηνη υπηρεσία σε έναν εξαιρετικά μοχθηρό δουλέμπορο, ο Σελίμ πάρθηκε από έναν νέο ιδιοκτήτη (τον έβδομο του) και έστησαν ένα καραβάνι που κατευθύνονταν προς την Ντόγκολα.[2] Μετά από μία σύντομη διαμονή εκεί, ο Σελίμ πουλήθηκε ξανά. Κατέληξε σε ένα σκλαβοπάζαρο στο Κάιρο. Ο ένατος αφέντης του ήταν ένας ευρωπαίος, ενώ ο δέκατος ήταν ένας με το όνομα Ρόμπερτ Θόρμπερν, βρετανός σύμβουλος στην Αλεξάνδρεια. Οι νέοι του ιδιοκτήτες του δίδαξαν τα βασικά αγγλικά, τον πήραν σε μία ξενάγηση στους καταρράκτες του Νείλου, και μετά ετοιμάστηκαν για το ταξίδι στη Βρετανία μέσω Μάλτας, Μεσσίνα και Νάπολης.
Σκωτία και Λονδίνο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Σελίμ τοποθετήθηκε στην κουστωδία των συμβούλων του αδερφού του Θόρμπερν, Τζον κοντά στο Αμπερντίν. Βαπτίστηκε και μορφώθηκε στο σπίτι και σε ένα τοπικό σχολείο. Το 1846 εξέδωσε το αυτοβιογραφικό Περιστατικά συδεδεμένα με τη ζωή του Σελίμ Αγκά, γραμμένη σε ιδιωματικά Αγγλικά. Επανεκδόθηκε το 1850. Το 1875, τη χρονιά του θανάτου του, τα απομνημονεύματα του που δημοσιεύτηκαν στο Γεωγραφικό Περιοδικό προκάλεσαν έκπληξη στο κοινό που δεν πίστευε ότι το βιβλίο γράφτηκε από έναν Αφρικανό και όχι από έναν Βρετανό μορφωμένο τζέντλεμαν. Ο Ρίτσαρντ Φράνσις Μπάρτον τον υπερασπίστηκε, επιβεβαιώνοντας ότι ο Σελίμ μορφώθηκε στη Σκωτία και ότι ήταν ικανός να κάνει "...σχεδόν τα πάντα... Πήρε μόνος του όλα τα προβλήματα της ζωής μου".[3]
Η ζωή του ανάμεσα στο 1846 και το 1857 παραμένει ελαφρώς καταγεγραμμένη, αλλά είναι γνωστό ότι έγινε πατέρας, αποκτώντας έναν γιο με μια γυναίκα της περιοχής. Οι απόγονοι του Σείμ από αυτό το γεγονός έχουν εντοπιστεί στην Βρετανία και στις ΗΠΑ.
Αφρικανικές εξερευνήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1857 ο Σελίμ σάλπαρε μαζί με τον Ουίλιαμ Μπόλφουρ Μπάικι για μια εξερεύνηση του ποταμού Νίγηρα. Τοποθετήθηκε κάτω από τις διαταγές του υπολοχαγού Τζον Χόουλι Γκλοβέρ και τους συνόδευσε σε ένα επικίνδυνο ταξίδι στο Λάγος για να βοηθήσουν τους επιζώντες ενός ναυαγίου. Προσπάθησε να ηγηθεί μιας ερευνητικής και διασωστικής ομάδας για την εξαφανισμένη εξερευνητική ομάδα του Έντουαρντ Βόγκελ, ωστόσο υπερίσχυσε ο Μπάικι. Από το 1860 ο Σελίμ ήταν στην υπηρεσία του Ρίτσαρντ Φράνσις Μπάρτον, που συχνά εγκωμίαζε την βοήθεια του και την εμπειρία του.
Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Σελίμ πέρασε τουλάχιστον εννέα χρόνια της ζωής του (1866 - 1875) στη Λιβερία. Δεσμεύτηκε να ερευνά ορυκτό πλούτο, ψάχνοντας την μέχρι τότε άγνωστη κοιλάδα του ποταμού Καβάγιο.[4] Η άφιξη του Σελίμ στη Λιβερία συνέπεσε με την αρχή των διαμαχών μεταξύ ντόπιων αφρικανών και των παράκτιων μεταναστών από τις ΗΠΑ.Το 1871 ο γραμματέας της πολιτείας, Έντουαρντ Βίλμοτ Μπλάιντεν, οδηγήθηκε στην εξορία. Ο πρόεδρος, Έντουαρντ Τζέιμς Ρογιέ, καθαιρέθηκε από τον όχλο. Ο Σελίμ δολοφονήθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα, σε μια περίοδο που υπηρετούσε ως βοηθός χειρουργού και δεν ήταν μπλεγμένος με την πολιτική. Σύμφωνα με μια νεκρολογία που δημοσιεύτηκε στις 23 Δεκεμβρίου 1875, ο ηγέτης των ανταρτών Γκρεμπό του έδωσε χρόνο για μια χριστιανική προσευχή και μετά τεμάχισε το σώμα του, κόβοντας του το κεφάλι, το οποίο πήρε στην πόλη του και έριξε το σώμα του στο έδαφος.[4][5]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- McCarthy, James (2006). Selim Aga: A Slave's Odyssey. Edinburgh: Luath Press. ISBN 1-905222-17-3.
- McCarthy, James (2007). «Selim Aga: New Life on his Life and his Explorations in West Africa» (PDF). The Journal of the Hakluyt Society, July 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2015.
- Selim Aga (1846). «Incidents Connected with the Life of Selim Aga, A Native of Central Africa». Aberdeen: W. Bennett.
- Hitchman, Francis (1887). Richard F. Burton ...: His Early, Private and Public Life; with an Account of His Travels and Explorations. University of Michigan.
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Selim Aga, p. 14
- ↑ Selim Aga, p. 27
- ↑ McCarthy, 2007:2
- ↑ 4,0 4,1 McCarthy, 2007:6
- ↑ Παρά τη μαρτυρία αυτή, οι βιογράφοι του Μπάρτον παρουσιάζουν τον Σελίμ Αγκά ως Μουσουλμάνο, e.g. Dane Kennedy (2003) The Highly Civilized Man: Richard Burton and the Victorian World. Harvard University Press, ISBN 0-674-01862-1, ISBN 978-0-674-01862-4, p. 157
|