Ρουμπέν Νταρίο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ρουμπέν Νταρίο
ΌνομαΡουμπέν Νταρίο
Γέννηση18 Ιανουαρίου 1867
Μετάπα, σήμερα Σιουδάδ Νταρίο, Νικαράγουα
Θάνατος6 Φεβρουαρίου 1916 (49 ετών)
Λεόν, Νικαράγουα
Επάγγελμα/
ιδιότητες
ποιητής[1], δημοσιογράφος[1], διπλωμάτης[1], ρεπόρτερ, συγγραφέας[2] και αυτοβιογράφος
ΕθνικότηταΝικαραγουανός
ΥπηκοότηταΝικαράγουα
Σύζυγος(οι)Rafaela Contreras, Rosario Murillo και Francisca Sánchez del Pozo
Commons page Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα

Ο Φέλιξ Ρουβέν Γκαρσία Σαρμιέντο (Félix Rubén García Sarmiento), γνωστός ως Ρουμπέν Νταρίο (18 Ιανουαρίου 1867 – 6 Φεβρουαρίου 1916) ήταν Νικαραγουανός ποιητής που εγκαινίασε το ισπανοαμερικανικό λογοτεχνικό ρεύμα του μοδερνίσμο (modernismo). Αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους ισπανόφωνους ποιητές και είναι γνωστός με το προσωνύμιο "πρίγκιπας των ισπανικών γραμμάτων".

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γέννηση και παιδική ηλικία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ρουμπέν Νταρίο γεννήθηκε στις 18 Ιανουαρίου του 1867 στην πόλη Μετάπα (σήμερα "Σιουδάδ Νταρίο", Ciudad Darío). Οι γονείς του, Μανουέλ Γκαρσία και Ρόσα Σαρμιέντο, αφού είχαν λάβει την κατάλληλη εκκλησιαστική άδεια λόγω του γεγονότος ότι ήταν δεύτερα ξαδέλφια είχαν παντρευτεί στην πόλη Λεόν της Νικαράγουας. Λίγο καιρό μετά τον γάμο τους του η μητέρα του εγκατέλειψε τον σύζυγό της, αντιδρώντας στην μποεμική του συμπεριφορά και την έντονη τάση του προς τις γυναίκες και το αλκοόλ και πήγε να ζήσει στην πόλη όπου τελικά γεννήθηκε ο μελλοντικός ποιητής. Ως αποτέλεσμα της πρόσκαιρης συμφιλίωσης του ζεύγους γεννήθηκε και η πρώτη του αδερφή, που πέθανε ωστόσο λίγες μέρες μετά.

Μετά τον οριστικό χωρισμό των γονιών του, κατέφυγαν στην οικογένεια της μητέρας του στην ίδια πόλη της Λεόν, όπου και μεγάλωσε έχοντας ως κατά τρόπον τινά θετούς γονείς του τους θείους του Φέλιξ και Μπερνάντα. Η μητέρα του σύντομα γνώρισε έναν άλλον άντρα και μετακόμισε στην Ονδούρα ενώ με τον πατέρα του δεν διατηρούσε παρά μια πολύ αραιή επαφή και τον φώνταζε "θείο Μανουέλ". Σύντομα υιοθέτησε το επίθετο "Νταρίο", που αποτελούσε παραδοσιακό παρατσούκλι της πατρικής του οικογένειας και που χρησιμοποιούταν εδώ και δυο γενιές ως κανονικό επίθετο.

Από μικρός θεωρήθηκε παιδί-θαύμα.[3] Ο ίδιος αναφέρει ότι από τριών ήξερε να διαβάζει ενώ δημοσίευσε το πρώτο του σονέτο στα δεκατρία. Οι πρώτες του λογοτεχνικές επιρροές αποτέλεσαν οι Ισπανοί ποιητές της εποχής (Χοσέ Θορρίγια, Ραμόν ντε Καμποαμόρ, Γκασπάρ Νούνιεθ ντε Άρθε) και ο Βίκτωρ Ουγκώ. Η πρώτη του δημοσιογραφική απόπειρα έλαβε χώρα στο περιοδικό της φιλελεύθερης αντιπολίτευσης La verdad, όπου προσπάθησε να μιμηθεί το στυλ του εκουαδοριανού δημοσιογράφου και δοκιμιογράφου, Χουάν Μοντάλβο[4]. Στο πλαίσιο αυτό και έχοντας ήδη περάσει δύο χρόνια σε Ιησουιτικό σχολείο, και παρόλη την παιδική του σχέση με τη θρησκεία[5], ανέπτυξε μια αντικληρικαλιστική τάση που στη συνέχεια θα δημιουργούσε εμπόδια στη σταδιοδρομία του. Από νωρίς λοιπόν έγινε γνωστός στη δημόσια ζωή της Νικαράγουας ως το παιδί-ποιητής.

Πρώτα ταξίδια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αποτέλεσμα της φήμης που απέκτησε ήταν η πρόσκλησή του στην πρωτεύουσα, Μανάγουα και η προσπάθεια μερικών φιλελεύθερων πολιτικών να τον στείλουν με κρατική υποστήριξη για σπουδές στη Γαλλία. Ο αντικληρικαλισμός των στίχων του δεν ήχησε θετικά στα αφτιά του συντηρητικού προέδρου της χώρας με αποτέλεσμα να του προταθεί αντί για την Ευρώπη, να σπουδάσει στη Γρανάδα. Απαρνούμενος την πρόταση αυτή λόγω της αντιπαλότητας μεταξύ της μητρικής του Λεόν και της Γρανάδα, παρέμεινε για έξι μήνες στην πρωτεύουσα αρθρογραφώντας σε δύο εφημερίδες, El Ferrocarril και El Porvenir και εμβαθύνοντας στη γνώση των ισπανικών γραμμάτων. Τότε γνώρισε και μια από τις μελλοντικές του γυναίκες, Ροσάριο Μουρίγιο.

Τον Αύγουστο του 1882 μέσω του λιμανιού του Κορίντο φτάνει στο Ελ Σαλβαδόρ όπου διέμεινε για έναν χρόνο. Εκεί τέθηκε υπό την προστασία του προέδρου της χώρας και ήρθε σε επαφή με τη γαλλική ποίηση μέσω του ντόπιου ποιητή Φρανσίσκο Γκαβίδια. Τότε θρυλείται ότι προσάρμοσε τον αλεξανδρινό στίχο για πρώτη φορά στην ισπανική μετρική. Επέστρεψε στη Νικαράγουα το 1883 όπου έμεινε μέχρι τον Ιούνιο του 1886, οπότε και έφυγε για τη Χιλή μετά από προτροπή του διπλωμάτη κι επιχειρηματία Χουάν Κάνιας[6].

Στη Χιλή πέρασε δύσκολα χρόνια. Έφτασε σε σημείο να ζήσει τη ρατσιστική αντιμετώπιση που έτρεφαν οι αριστοκράτες Χιλιανοί προς τους Κεντροαμερικανούς γενικά και προς τον ίδιο ειδικά, λόγω της μέτριας εικόνας που παρουσίαζε και στην οποία τον καταδίκαζε η ισχνή οικονομική του κατάσταση. Γνώρισε ωστόσο σημαντικές προσωπικότητες των χιλιανών γραμμάτων, όπως τον ποιητή Πέδρο Μπαλμασέδα (Pedro Balmaceda). Πέρασε από διάφορα επαγγέλματα (συνεργάτης εφημερίδων, υπάλληλος σε τελωνείο[7]) και το 1888 δημοσίευσε το έργο του "Azul...", συλλογή με ποιήματα και πεζά κείμενα που απετέλεσε σημείο σταθμό στην ιστορία του ισπανοαμερικανικού μοδερνίσμο.

Το έργο του "Azul..." προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Με την έκδοσή του, πέρα από το να εδραιώσει τη φήμη του ως αξιοπρόσεκτη μορφή στα ισπανικά γράμματα της Αμερικής, προσέλκυσε και τις ματιές από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ο Χουάν Βαλέρα του αφιέρωσε δύο γράμματα αν και κατέκρινε την υπερβολική επιρροή του από τα γαλλικά γράμματα. Η φήμη του τον καθιέρωσε ως έναν από του κύριους απεσταλμένους της μεγαλύτερης σε κυκλοφορία ισπανοαμερικανικής εφημερίδας της εποχής, της αργεντινικής La Nación.

Επιστροφή στην Κεντρική Αμερική και ταξίδια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η επιστροφή στην πατρίδα του ήταν αναπόφευκτη και πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 1889. Παρά τη λαμπρή υποδοχή, έφυγε για το Ελ Σαλβαδόρ όπου ανέλαβε διευθυντής στην εφημερίδα La Unión. Εκεί παντρεύτηκε τη Ραφαέλα Κοντρέρας, εν μέσω εντάσεων μεταξύ των κρατών της Κεντρικής Αμερικής. Μετακινήθηκε στη Γουατεμάλα κι έπειτα στην Κόστα Ρίκα, όπου και γεννήθηκε ο πρώτος του γιος και μελλοντικός κληρονόμος του, Ρουβέν Νταρίο Κοντρέρας στις 12 Νοεμβρίου του 1891.

Χωρίς να το περιμένει, με την επιστροφή του στη Νικαράγουα η κυβέρνηση τον διόρισε εκπρόσωπο της χώρας στις εκδηλώσεις για τα 400 χρόνια από την ανακάλυψη της Αμερικής από τον Κολόμβο που θα λάμβαναν χώρα στην Ισπανία.[8]). Στο ταξίδι είχε την ευκαιρία να γνωρίσει μια έτερη μορφή του μοδερνίσμο, τον κουβανό Χουλιάν ντελ Κασάλ. Στην Ισπανία συναναστράφηκε με την αφρόκρεμα της μαδριλένικης κοινωνίας, έχοντας επαφές τόσο με πολιτικούς όπως τον Αντόνιο Κάνοβας ντελ Καστίγιο, όσο και με τους λογοτέχνες όπως τον Γκασπάρ Νούνιεθ ντε Άρθε και την Εμίλια Πάρδο Μπαθάν.

Κατά την επιστροφή του πεθαίνει η σύζυγός του. Ωστόσο επανακτά τη σχέση του με τη Ροσάριο Μουρίγιο και την παντρεύεται. Αποδέχεται την προσφορά του Κολομβιανού προέδρου Χοσέ Κάρο για να αναλάβει τον ρόλο του πρόξενου της Κολομβίας στην Αργεντινή και ξεκινάει ένα ταξίδι που θα τον φέρει σε γνωριμία με τον Χοσέ Μαρτί, τη Νέα Υόρκη και το Παρίσι. Στη γαλλική πρωτεύουσα θα συναντήσει τον Πολ Βερλαίν.

Αργεντινή και Ισπανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως γενικός πρόξενος της Κολομβίας στο Μπουένος Άιρες έκανε μια κατεξοχήν μποεμική ζωή.[9] Συνεργάστηκε με τις κύριες εφημερίδες της χώρας και από τα συγκεντρωμένα άρθρα του στη La Nación έκδοσε μια συλλογή με αφανής συγγραφείς και ποιητές της εποχής με το όνομα Los Raros ("οι περίεργοι" ή "οι σπάνιοι") το 1896. Παράλληλα δούλευε υλικό που θα εμφανιζόταν μετέπειτα στο έργο του Prosas profanas το οποίο και αποτέλεσε το δεύτερο μεγάλο βήμα για την καθιέρωση του μοδερνίσμο παρά τον αρχικό σάλο που προκάλεσε, κυρίως από τους ακολούθους των παραδοσιακών μοντέλων στη λογοτεχνία[10]. Η ίδρυση του περιοδικού Revista de América και ο κύκλος που δημιουργήθηκε τότε στο Ατενέο του Μπουένος Άιρες συμπληρώνουν τη δραστηριότητά του. Η επαφή του με τον κόσμο των απόκρυφων επιστημών τότε βρίσκεται επίσης σε έξαρση[11].

Με τον Ισπανο-αμερικανικό πόλεμο του 1898 αποστάλθηκε ως απεσταλμένος της La Nación στην Ισπανία, από όπου επισκέφτηκε και την Έκθεση του Παρισιού το 1900. Από το δημοσιογραφικό του έργο εκείνη την περίοδο προέκυψε το 1901 βιβλίο του España Contemporánea. Crónicas y retratos literarios.

Στην Ισπανία συναναστράφηκε με μεγάλες φιγούρες των ισπανικών γραμμάτων και προκάλεσε τη συμπάθεια και τον θαυμασμό πολλών προς το κίνημα του μοντερνισμού. Εκεί γνώρισε τη Φρανθίσκα Σάντσεθ ντελ Πόθο με την οποία απέκτησε μια κόρη που πέθανε χωρίς αυτός να τη γνωρίσει. Το 1903 μετακόμισε στο Παρίσι και ανέλαβε τη θέση του γενικού πρόξενου της Νικαράγουα στη Γαλλία. Τότε ταξίδεψε στην Ιταλία, τη Μεγάλη Βρετανία, το Βέλγιο, την Αυστρία και τη Γερμανία.[12]

Το συμμετείχε σε μια επιτροπή για τη διευθέτηση των συνόρων μεταξύ Ονδούρας και Νικαράγουας και δημοσίευσε ένα ακόμη μεγάλο έργο του, το Cantos de vida y esperanza, los cisnes y otros poemas, σε επιμέλεια του Χουάν Ραμόν Χιμένεθ. Επίσης παρουσίασε και μερικά από τα πιο γνωστά του ποιήματα, το "Salutación del optimista" και "A Roosevelt". Το τελευταίο έκανε μεγάλη εντύπωση λόγω του στρατευμένου του χαρακτήρα εναντίον της Αμερικανικής στρατηγικής υποταγής της Λατινιής Αμερικής.

Συμμετείχε στο ΙΙΙ Παναμερικανικό συνέδριο στο Ρίο ντε Τζανέιρο και το 1907 επισκέπτηκε τη Μαγιόρκα εν μέσω δικαστικών μαχών με την επίσημη σύζυγό του, Ροσάριο Μουρίγιο.

Τα τελευταία του χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραιτήθηκε από τη θέση του γενικού προξένου και από το Παρίσι προσπάθησε να επιμεληθεί και να εκδόσει νέα βιβλία. Εκείνη την εποχή υπέφερε από έντονο αλκοολισμό και ψυχολογικές διαταραχές. Το 1910, μετά τη θριαμβική του επίσκεψε στο Μεξικό, προσπάθησε να αυτοκτονήσει βρισκόμενος στην Αβάνα.

Το 1912 αποδέχθηκε την προσφορά των νεόπλουτων επιχειρηματιών από την Ουρουγουάη, Ρουβέν και Αλφρέδο Γκίδο για να διευθύνει τα περιοδικά Mundial και Elegancia και δημοσίευσε τη βιογραφία του μαζί με το έργο Historia de mis libros. Ξαναβρέθηκε στη Μαγιόρκα το 1913 κι έπειτα στη Βαρκελώνη όπου συνέθεσε το τελευταίο σημαντικό του έργο, Canto a la Argentina y otros poemas.

Με κατεστραμμένη την υγιεία του και με αφορμή του Α Παγκοσμίου Πολέμου αναλαμβάνει τη διεξαγωγή μια γύρας στην Αμερική με σκοπό τη διάδοση της ειρήνης. Επέστρεψε στην πατρίδα του το 1915 για να καταλήξει στη μητρική του πόλη, Λεόν, όπου και πέθανε στις 7 Ιανουαρίου 1916. Σήμερα βρίσκεται θαμμένος στον καθεδρικό ναό της πόλης και το αρχείο του ανήκει στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης.

Έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ρουμπέν Νταρίο είναι ένας από τους λιγότερο μεταφρασμένους και γνωστούς ποιητές της Λατινικής Αμερικής, παρά τη σημαντικότητά του.

Ποίηση (οι πρώτες εκδόσεις, στα ισπανικά)

  • Abrojos. Santiago de Chile: Imprenta Cervantes, 1887.
  • Rimas. Santiago de Chile: Imprenta Cervantes, 1887.
  • Azul.... Valparaíso: Imprenta Litografía Excelsior, 1888. Segunda edición, ampliada: Guatemala: Imprenta de La Unión, 1890. Tercera edición: Buenos Aires, 1905.
  • Canto épico a las glorias de Chile Editor MC0031334: Santiago de Chile, 1887.47
  • Primeras notas, [Epístolas y poemas, 1885]. Managua: Tipografía Nacional, 1888.
  • Prosas profanas y otros poemas. Buenos Aires, 1896. Segunda edición, ampliada: París, 1901.
  • Cantos de vida y esperanza. Los cisnes y otros poemas. Madrid, Tipografía de Revistas de Archivos y Bibliotecas, 1905.
  • Oda a Mitre. París: Imprimerie A. Eymeoud, 1906.
  • El canto errante. Madrid, Tipografía de Archivos, 1907.
  • Poema del otoño y otros poemas, Madrid: Biblioteca "Ateneo", 1910.
  • Canto a la Argentina y otros poemas. Madrid, Imprenta Clásica Española, 1914.
  • Lira póstuma. Madrid, 1919.

Πρόζα (οι πρώτες εκδόσεις, στα ισπανικά)

  • Los raros. Buenos Aires: Talleres de "La Vasconia", 1896. Segunda edición, aumentada: Madrid: Maucci, 1905.
  • España contemporánea. París: Librería de la Vda. de Ch. Bouret, 1901.
  • Peregrinaciones. París. Librería de la Vda. de Ch. Bouret, 1901.
  • La caravana pasa. París: Hermanos Garnier, 1902.
  • Tierras solares. Madrid: Tipografía de la Revista de Archivos, 1904.
  • Opiniones. Madrid: Librería de Fernando Fe, 1906.
  • El viaje a Nicaragua e Intermezzo tropical. Madrid: Biblioteca "Ateneo", 1909.
  • Letras (1911).
  • Todo al vuelo. Madrid: Juan Pueyo, 1912.
  • La vida de Rubén Darío escrita por él mismo. Barcelona: Maucci, 1913.
  • La isla de oro (1915) (inconclusa).
  • Historia de mis libros. Madrid, Librería de G. Pueyo, 1916.
  • Prosa dispersa. Madrid, Mundo Latino, 1919.

Άπαντα (στα ισπανικά)

  • Obras completas. Prólogo de Alberto Ghiraldo. Madrid: Mundo Latino, 1917-1919 (22 volúmenes).
  • Obras completas. Edición de Alberto Ghiraldo y Andrés González Blanco. Madrid: Biblioteca Rubén Darío, 1923-1929 (22 volúmenes).
  • Obras poéticas completas. Madrid: Aguilar, 1932.
  • Obras completas. Edición de M. Sanmiguel Raimúndez y Emilio Gascó Contell. Madrid: Afrodisio Aguado, 1950-1953 (5 volúmenes).
  • Poesías. Edición de Ernesto Mejía Sánchez. Estudio preliminar de Enrique Ardenson Imbert. México: Fondo de Cultura Económica, 1952.
  • Poesías completas. Edición de Alfonso Méndez Plancarte. Madrid: Aguilar, 1952. Edición revisada, por Antonio Oliver Belmás, en 1957.
  • Obras completas. Madrid: Aguilar, 1971 (2 volúmenes).
  • Poesía. Edición de Ernesto Mejía Sánchez. Caracas: Biblioteca Ayacucho, 1977.
  • Obras completas. Madrid: Aguilar, 2003. (A pesar del título, solo contiene sus obras en verso. Reproduce la edición de Poesías completas de 1957).
  • Obras completas. Edición de Julio Ortega con la colaboración de Nicanor Vélez. Barcelona: Galaxia Gutenberg, 2007- ISBN 978-84-8109-704-7.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • FERNÁNDEZ, Teodosio, Rubén Darío. Madrid: Ediciones Quorum, 1987
  • DARÍO, Rubén, La vida de Rubén Darío escrita por él mismo. Barcelona: Maucci, 1913

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/136933. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  2. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  3. Darío, Rubén (1991). La vida de Rubén Darío escrita por el mismo. Caracas, Venezuela: Biblioteca Ayacucho. σελ. 9. ISBN 980-276-165-6. 
  4. ibid. σελ. 21. 
  5. ibid. σελ. 17. 
  6. ibid. σελ. 32. 
  7. ibid. σελ. 38. 
  8. ibid. σελ. 56. 
  9. ibid. σελ. 79. 
  10. ibid. σελ. 83. 
  11. ibid. σελ. 96. 
  12. ibid. σελ. 116. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]