Ρεάλ Ισπανίας

Το ρεάλ (σημαίνει: "βασιλικό", πληθυντικός: reales), παλαιότερα γνωστό στην Ελλάδα ως ρεάλι/ριάλι, ήταν μία νομισματική μονάδα στην Ισπανία για αρκετούς αιώνες μετά τα μέσα του 14ου αι. ^[1] Υπέστη αρκετές αλλαγές στην αξία σε σχέση με άλλες μονάδες καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του, μέχρι να αντικατασταθεί από την πεσέτα το 1868. Η πιο κοινή αξία του ήταν το αργυρό νόμισμα των οκτώ ρεάλ ή ισπανικό δολάριο (Real de a 8) ή πέσο που χρησιμοποιήθηκε σε όλη την Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία κατά τη διάρκεια της ακμής της Ισπανικής Αυτοκρατορίας.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Ισπανία και την Ισπανική Αμερική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρώτο ρεάλ εισήχθη από τον βασιλιά Πέδρο Α΄ της Καστίλης στα μέσα του 14ου αι., που κόπηκε με 66 μέρη από ένα μάρκο Καστίλης αργύρου (230,0465 γραμ.), καθαρότητας¹³⁴⁄₁₄₄ ή 0,9306, και αξίας 3 μαραβεδίων. Κυκλοφορούσε με διάφορα άλλα αργυρά νομίσματα, μέχρις ότου ένα διάταγμα του 1497 εξάλειψε όλα τα άλλα νομίσματα και διατήρησε τα ρεάλ (τώρα κοβόταν με 67 μέρη από ένα μάρκο αργύρου, καθαρότητας 0,9306, βάρους 3,195 γραμ.) υποδιαιρεμένα σε 34 μαραβέδια. ^[2]

Το αργυρό ρεάλ κόπηκε σε ονομαστικές αξίες των 1/2, 1, 2, 4 και 8 ρεάλ. Μετά την ανακάλυψη αργύρου στο Μεξικό, το Περού και τη Βολιβία τον 16ο αι., το νόμισμα των 8 ρεάλ (από τότε αναφέρεται ως δολάριο, ή πέσο ή τεμάχιο των οκτώ) έγινε διεθνώς αναγνωρισμένο εμπορικό νόμισμα στην Ευρώπη, την Ασία και τη Βόρεια Αμερική. Αυτά τα ρεάλ συμπληρώθηκαν από το χρυσό εσκούδο, που κόπηκε με 68 μέρη του μάρκου με χρυσό καθαρότητας¹¹⁄₁₂ (3,101 γραμ. καθαρός χρυσός) και αποτιμάτο σε 15–16 ρεάλ αργύρου ή περίπου δύο δολάρια.

Αυτή η πραγματική αξία ¹⁄₈ δολάριο διατηρήθηκε στην Λατινική Αμερική μέχρι τον 19ο αι, αλλά μεταβλήθηκε σημαντικά στην χερσόνησο της Ισπανίας από τις αρχές του 17ου αι. Αυτό το ισπανικό αποικιακό ρεάλ στη συνέχεια αναφέρθηκε ως εθνικό νόμισμα (moneda nacional) και υπέστη δύο ακόμη μετατροπές, και συγκεκριμένα:

1728: 68 ρεάλες (ή 8¹⁄₂ δολάρια) κομμένα σε ένα μάρκο,¹¹⁄₁₂ ή 0,9167 καθαρότητας (3,101 γραμ. καθαρού αργύρου).
1772:8¹⁄₂ δολάρια κομμένα σε ένα μάρκο,¹³⁰⁄₁₄₄ ή 0,9028 καθαρότητας (3,054 γραμ. καθαρού αργύρου).

Στην Ισπανία – 17ος και 18ος αι.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι διάφορες οικονομικές κρίσεις υπό τον βασιλιά Φίλιππο Β΄ οδήγησαν από το 1600 στο ρεάλ από κράμα (real de vellón, από το billon, όπου λιγότερο από το μισό ήταν άργυρος). Η σχετική αυτονομία των συνταγματικών βασιλείων της Ισπανίας οδήγησε σε ρεάλες ποικίλης περιεκτικότητας σε άργυρο και αξίας πολύ λιγότερης τού εθνικού ρεάλ, δηλ. της αξίας του ¹⁄₈ του δολαρίου. Η νομισματική σύγχυση δεν θα επιλυόταν έως ότου το ρεάλ από κράμα (real de vellón) καθορίστηκε στα 20 ρεάλ προς το 1 δολάριο το 1737. ^[3]

Το πρώτο διάταγμα που υποτίμησε επίσημα το ισπανικό, μη αποικιακό ρεάλ κυκλοφόρησε το 1642, με το ρεάλ της επαρχίας να υποβιβάζεται από το 67 έως το 83³⁄₄ ενός μάρκου αργύρου (επομένως, 10 ρεάλ στο δολάριο). Νομίσματα με αξίες ¹⁄₂, 1, 2, 4 και 8 ρεάλες επαρχιακά (το τελευταίο άξιζε τα ⁴⁄₅ του δολαρίου και ονομαζόταν πέσο μαρία (peso maria) κόπηκαν το 1686 και έτυχαν κακής υποδοχής από το κοινό. ^[4]

Η ίδια νομισματοκοπία ήρθε με διατάγματα το 1686–1687 που καθόριζε το ρεάλ από κράμα σε ένα δολάριο = 15²⁄₃₄ ρεάλες ή 512 μαραβέδια (ή 1 δολάριο = 8 ρεάλες εθνικά αξίας 64 μαραβεδίων). Η αναποτελεσματικότητα αυτών των διαταγμάτων σήμαινε, ότι τα υπάρχοντα ρεάλ από κράμα άξιζαν ακόμη λιγότερο από 1/15²⁄₃₄ τού ενός δολαρίου (0,0664 δολάρια).

Η σύγχυση με τη νομισματική κατάσταση δεν θα επιλυόταν μέχρι το 1737 σε διάφορα στάδια και συγκεκριμένα:

Το δολάριο των 8 ρεάλ εθνικών μειώθηκε το 1728 σε 8¹⁄₂ δολάρια σε ένα μάρκο,¹¹⁄₁₂ ή 0,9167 καθαρότητας (24,809 γραμ. καθαρό ασήμι)
Τα ρεάλ εθνικά εισήχθησαν εκ νέου σε ονομαστικές αξίες 8 ρεάλ και 4 ρεάλ αξίας 1 δολαρίου και 1/2 δολαρίου, αντίστοιχα.
Τα ρεάλ επαρχιακά περιορίζοντο σε 2, 1 και 1/2 ρεάλ, με αξίες το ¹⁄₅ ,¹⁄₁₀ και¹⁄₂₀ τού δολαρίου αντίστοιχα.
Το ρεάλ από κράμα προσδιορίστηκε τελικά το 1737 στο¹⁄₂₀ τού δολαρίου και ίσο με 34 μαραβέδια (άρα 1 δολάριο = 20 ρεάλ = 680 μαραβέδια), και
Το πέσο της αλλαγής (peso de cambio) των 512 μαραβεδίων, όπως είχε εισαχθεί το 1686 συνέχισε να χρησιμοποιείται ως λογιστική μονάδα, αλλά τώρα άξιζε με μειωμένη αξία σε ⁵¹²⁄₆₈₀ δολαριου (περίπου 3/4 του δολαρίου). Αυτό χωρίστηκε σε οκτώ ρεάλες της αλλαγής (reales de cambio) με καθένα από 64 μαραβέδια.

Οι μεταγενέστερες αλλαγές μέχρι τα τέλη του 18ου αι. ήταν μικρές και περιλάμβαναν μείωση της καθαρότητας του αργυρού δολαρίου σε ¹³⁰⁄₁₄₄ = 0,9028 καθαρότητα και το χρυσό εσκούδο (τώρα άξιζε 2 δολάρια ή 40 ρεάλ από κράμα) από 0,917 σε 0,875 καθαρότητα. Οι ονομαστικές αξίες των αργυρών νομισμάτων από το 1810 αναθεωρήθηκαν στις πιο κοινές αξίες τους στο ρεάλ από κράμα: 20, 10, 4, 2 και 1 ρεάλ με 1 ρεάλ =¹⁄₂₀ του δολαρίου.

Στην Ισπανία – 19ος αι.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η απώλεια των αμερικανικών κτήσεων το πρώτο τρίτο του 19ου αι. διέκοψε την εισροή πολύτιμων μετάλλων στην Ισπανία και είχε ως αποτέλεσμα τη σταδιακή χρήση γαλλικών νομισμάτων στην τοπική κυκλοφορία. Αυτές οι μεταγενέστερες αλλαγές στο ισπανικό νομισματικό σύστημα δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ πλήρως:

Το πρώτο με δεκαδικές υποδιαιρέσεις νόμισμα του 1850 ήταν το ρεάλ από κράμα με αξία στο ¹⁄₂₀ του δολαρίου, 10 δέθιμας (décimas, δεκάρες) ή 100 θεντίμοθ (céntimos, λεπτά) και τα μαραβέδια διακόπηκαν.
Το δεύτερο δεκαδικό νόμισμα του 1864 ήταν ένα νέο αργυρό εσκούδο, που άξιζε το 1/2 τού δολαρίου, 10 ρεάλ από κράμα ή 100 céntimos de escudo (δεν ισοδυναμεί με το χρυσό εσκούδο).

Το ρεάλ αποσύρθηκε πλήρως μόνο με την εισαγωγή το 1868 της ισπανικής πεσέτας, στο ίδιο επίπεδο με το γαλλικό φράγκο, και στην ισοτιμία 1 δολάριο = 20 ρεάλες = 5 πεσέτες. Κατά συνέπεια, ο όρος ρεάλ επέζησε, και σήμαινε το 1/4 του δολαρίου (25 céntimos de peseta).

Νομίσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σχετικά μεγέθη αργυρών νομισμάτων της Καστίλης, από 1/4 έως 8 ρεάλες, σύμφωνα με ένα έγγραφο του 1657.

Τα νομίσματα κόπηκαν τόσο στην Ισπανία, όσο και στη Λατινική Αμερική από τον 16ο έως τον 19ο αι. σε άργυρο 1/2, 1, 2, 4 και 8 ρεάλες εθνικά και σε χρυσό 1/2, 1, 2, 4 και 8 εσκούδα. Το αργυρό νόμισμα των 8 ρεάλες ήταν γνωστό ως ισπανικό δολάριο (καθώς το νόμισμα κόπηκε σύμφωνα με τις προδιαγραφές του τάληρου της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της μοναρχίας των Αψβούργων), πέσο ή το διάσημο κομμάτι των οκτώ. Τα ισπανικά δολάρια που κόπηκαν μεταξύ 1732 και 1773 αναφέρονται συχνά ως κολονάτα (columnarios). Οι ποικίλες παραστάσεις από το 1772 και αργότερα αναφέροναι συνήθως ως ισπανικά δολάρια ή κολονάτα δολάρια.

Τα νομίσματα κόπηκαν στην Ισπανία σε χάλκινα 1, 2, 4 και 8 μαραβέδια (maravedíes), σε αργυρά νομίσματα ισοδύναμα με 1, 2, 4, 10 και 20 ρεάλες ντε βεγιόν (reales de vellón) από το 1737 και σε χρυσά νομίσματα ισοδύναμα με 1/2, 1, 2, 4 και 8 εσκούδα. Τα νέα νομίσματα που εισήχθησαν μετά την εφαρμογή του δεκαδικού συστήματος το 1850 περιλαμβάνουν τα χάλκινα των 5, 10 και 25 λεπτά του ρεάλ (centimos de real) και ένα νέο χρυσό νόμισμα των 100 ρεάλες (5 δολαρίων).