Πύργος Μπίσμαρκ

Χρονολογούμενος από το 1909 Πύργος Μπίσμαρκ στην Ιένα.

Ο πύργος Μπίσμαρκ (γερμανικά: Bismarckturm‎‎) είναι ειδικός τύπος μνημειακού πύργου, ο οποίος σχεδιάστηκε ώστε λίγο-πολύ να μοιάζει σε ένα αρχικό μοντέλο σε όλη την έκταση του πρώην γερμανικού Ράιχ, προς τιμήν του πρώτου καγκελαρίου Ότο φον Μπίσμαρκ. Ένα σύνολο 240 εκ των πύργων αυτών κατασκευάστηκε στο χρονικό διάστημα μεταξύ της γερμανικής ενοποίησης και της ανάληψης της εξουσίας από τους Ναζί, δηλαδή μεταξύ του 1869 και του 1934. Περίπου 173 εξ αυτών παραμένουν ακόμη στη θέση τους.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πρώτος χρονολογικά Πύργος Μπίσμαρκ βρίσκεται σήμερα στη Πολωνία. Ανεγέρθηκε με πρωτοβουλία ιδιώτη το 1869 στο χωριό Όμπερ-Γιόνσντορφ της Σιλεσίας, τότε τμήμα της Πρωσίας (σημερινό Γιάνοβεκ (Ποβιάτ του Βρότσλαβ)). Βρίσκεται στην κορυφή λόφου ο οποίος είναι σήμερα γνωστός ως Γιάνσκα Γκόρα (γερμανικά: Johnsberg‎‎), 253 μ. πάνω από το υψόμετρο της θάλασσας. Ο ίδιος ο πύργος έχει ύψος 23 μ. Ο χορηγός της κατασκευής ήταν ένας απόστρατος Πρώσος αξιωματικός, ο Φρίντριχ Σρέτερ (Friedrich Schröter, 1820–1888), ένα ευκατάστατος γαιοκτήμονας από το γειτονικό Βέτρις.

Έναν χρόνο μετά τον θάνατο του Μπίσμαρκ, οι γερμανικές αδελφότητες των Studentenverbindung επέλεξαν ένα από τα αρχιτεκτονικά σχέδια που είχαν κατατεθεί από τον αρχιτέκτονα Βίλχελμ Κράις σε έναν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που διεξήχθη το 1899. Το νικητήριο του διαγωνισμού σχέδιο τύπου "Το Λυκόφως των Θεών" (Götterdämmerung) με μία λαμπαδηφόρα στήλη από γρανίτη ή ψαμμίτη επελέγη ως προκαθορισμένο σχέδιο για την κατασκευή όλων των πύργων Μπίσμαρκ. Το μεγάλων διαστάσεων κυκλικό σχέδιο ήταν δυνατό να υλοποιηθεί σε διαφορετικά ύψη και πάχη ανάλογα με το ύψος του χρηματικού ποσού που είχε διατεθεί για την κατασκευή του μνημείου αυτού.

Στα πλαίσια της δοξασίας του Μπίσμαρκ, χτίστηκαν με βάση διαφορετικούς αρχιτεκτονικούς ρυθμούς σε τοποθεσίες κατά μήκος της Γερμανικής Αυτοκρατορίας, συμπεριλαμβανομένων των αποικιών της στη Νέα Γουινέα (Χερσόνησος Γκαζέλ), το Καμερούν (κοντά στο Λιμπέ) και την Τανζανία, καθώς και σε τμήματα της Ευρώπης, τα οποία, εκείνη την εποχή, ήταν τμήματα της Γερμανίας, ωστόσο πλέον βρίσκονται εντός των συνόρων της Πολωνίας, της Γαλλίας, της Δανίας ή, ακόμη, της Ρωσίας. Πύργοι Μπίσμαρκ οικοδομήθηκαν επίσης στην Αυστρία, την Τσεχία, καθώς και την Κονσεπσιόν της Χιλής.

Κάθε Πύργος Μπίσμαρκ χρησίμευε αρχικά ως παρατηρητήριο. Οι φωτιές τους άναβαν συγκεκριμένες ημέρες προς τιμήν του πρώην καγκελαρίου και του επιτεύγματός του να πετύχει την επανένωση της Γερμανίας το 1871. Ωστόσο, αν και οι περισσότεροι των πύργων διέθεταν τις απαραίτητες εγκαταστάσεις για το άναμμα των φωτιών αυτών, παρόλα αυτά τα σχέδια για ένα εθνικό δίκτυο παρατηρητηρίων απέτυχε, με αποτέλεσμα πολλοί τοπικοί φορείς να προτιμήσουν την χρήση διαφορετικού αρχιτεκτονικού σχεδίου από το προβλεπόμενο αρχικό. Μεταξύ των αρχιτεκτόνων των πύργων αυτών περιλαμβάνονταν ο ίδιος ο Βίλχελμ Κράις, ο οποίος επιμελήθηκε της κατασκευής 58 εξ αυτών (47 κατά τα πρότυπα του Λυκόφωτος των Θεών του Βάγκνερ), καθώς και ο Μπρούνο Σμιτς.

Σημαντικότεροι πύργοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άαχεν, η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1907
Μπαντ Κίσινγκεν, 1930
Μπάλενστετ, 1930/31
Ανόβερο, η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1904, κατεδαφίστηκε το 1935
Γιάνοβεκ (Όμπερ-Γιόνσντορφ), Πολωνία - ο πρώτος χρονολογικά Πύργος Μπίσμαρκ, η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1869
Μετς, Λε Μπαν-Σαιν-Μαρτέν - ο μοναδικός διατηρημένος Πύργος Μπίσμαρκ επί γαλλικού εδάφους
Πόρτα Βεστφάλικα, 1902, κατεδαφίστηκε το 1952
Σαλτσγκίτερ, 1900
Στσέτσιν (Στετίνο), Πολωνία
Φιέρσεν, 1901
Βισμπάντεν, 1910 - ο υψηλότερος πύργος με ύψος 50 μέτρων, κατεδαφίστηκε το 1918
Ζιέλονα Γκόρα (Γκρούνμπεργκ), Πολωνία