Περσική μυθολογία
Η περσική μυθολογία ή ιρανική μυθολογία ( περσικά: افسانههای ایران) είναι η συλλογή των μύθων που έχουν αρχικά ειπωθεί από τους αρχαίους Πέρσες και άλλους ιρανικούς λαούς και μία κατηγορία αρχαίας περσικής λαογραφίας. Αυτές οι ιστορίες ασχολούνται με την προέλευση και τη φύση του κόσμου, τις ζωές και τις δραστηριότητες θεών, ηρώων και μυθολογικών πλασμάτων, καθώς και την προέλευση και τη σημασία των λατρευτικών και τελετουργικών πρακτικών των αρχαίων Περσών. Οι σύγχρονοι μελετητές μελετούν τους μύθους για να ρίξουν φως στους θρησκευτικούς και πολιτικούς θεσμούς όχι μόνο του σύγχρονου Ιράν αλλά και της περιοχής του Ευρύτερου Ιράν, το οποίο περιλαμβάνει περιοχές της Δυτικής Ασίας, της Κεντρικής Ασίας, της Νότιας Ασίας και της Υπερκαυκασίας όπου ο ιρανικός πολιτισμός είχε σημαντική επιρροή. Ιστορικά, αυτές ήταν περιοχές διοικούνταν, επί μακρόν, από δυναστείες διαφόρων ιρανικών αυτοκρατοριών, [note 1] [1] [2] [3] οι οποίες ενσωμάτωσαν σημαντικές πτυχές του περσικού πολιτισμού μέσω εκτεταμένης επαφής μαζί τους, [note 2] ή περιοχές, όπου εγκαταστάθηκαν επαρκείς ιρανικοί πληθυσμοι για να διατηρήσουν τις κοινότητες, οι οποίες προστατεύουν τους αντίστοιχους πολιτισμούς τους.[note 3] Το Ευρύτερο Ιράν αντιστοιχεί περίπου στο ιρανικό υψίπεδο και τις παραμεθόριες πεδιάδες του. [4] [5] Η Encyclopædia Iranica χρησιμοποιεί τον όρο Ιρανική Πολιτιστική Ήπειρος για αυτήν την περιοχή. [6] [7]
Θρησκευτικό υπόβαθρο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όταν εμφανίστηκε και αναπτύχθηκε ο Ζωροαστρισμός στην ευρύτερη περιοχή της τότε Περσίας (περίπου το 500 π.Χ), υιοθέτησε πολλούς από τους μύθους και τους θρύλους που υπήρχαν στην περιοχή, ενώ ταυτόχρονα πρόσθεσε νέους μύθους, ήρωες, θεούς και αντιήρωες[8]. Οι χαρακτήρες της περσικής μυθολογίας κατατάσσονται σχεδόν πάντα σε ένα από τα δύο στρατόπεδα. Είναι είτε καλοί είτε κακοί. Η προκύπτουσα διαφωνία αντικατοπτρίζει τα εθνικιστικά ιδεώδη της πρώιμης ισλαμικής εποχής, καθώς και τις ηθικές και δεοντολογικές αντιλήψεις της Ζωροαστρικής περιόδου, στην οποία ο κόσμος θεωρήθηκε κλειδωμένος σε μια μάχη μεταξύ του καταστρεπτικού Ahriman, των ορδών δαιμονικών Daeva και των Μη Ιρανών υποστηρικτών τους, έναντι του Δημιουργού Ormuzd, ο οποίος παρόλο που δεν συμμετέχει στις καθημερινές υποθέσεις της ανθρωπότητας, εκπροσωπείτο στον κόσμο από τους izads και τους δίκαους ahlav Ιρανούς.
Καλό και Kακό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην ιρανική μυθολογία, ο Ζαχάκ, ένα σύμβολο του δεσποτισμού που τελικά ηττήθηκε από τον Κάβε, ο οποίος οδήγησε μια λαϊκή εξέγερση εναντίον του. Ο Zahhak προστατευόταν από δύο οχιές που βγήκαν από τους δύο ώμους του. Ανεξάρτητα από το πόσες φορές αποκεφαλίστηκαν, καινούργια κεφάλια έβγαιναν στους ώμους του για να τον φρουρούν. Το φίδι, όπως και σε πολλές άλλες μυθολογίες, ήταν ένα σύμβολο του κακού, αλλά πολλά άλλα ζώα και πουλιά εμφανίζονται στην ιρανική μυθολογία, και, ειδικά, τα πουλιά ήταν σημάδια καλών οιωνών. Το πιο διάσημο από αυτά είναι το Simurgh, ένα μεγάλο, όμορφο και ισχυρό πουλί, καθώς και το πουλί Χούμα, ένα βασιλικό πουλί νίκης του οποίου το λοφίο κοσμεί περσικές κορώνες.
Η Peri (Avestan Pairika), μια όμορφη αν και κακή γυναίκα στην πρώιμη μυθολογία, σταδιακά έγινε λιγότερο κακή και πιο όμορφη. Κατά τη διάρκεια της ισλαμικής περιόδου, έγινε σύμβολο ομορφιάς παρόμοιο με τα ουρί του Παραδείσου .
Η σύγκρουση μεταξύ καλού και κακού κυριαρχεί στους Περσικούς μύθους, καθώς και στον Ζωροαστρισμό.
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ These include the Medes, Achaemenids, Parthians, Sasanians, Samanids, Safavids, Afsharids and Qajars).
- ↑ For example, those regions and peoples in the North Caucasus that were not under direct Iranian rule.
- ↑ Such as in the western parts of South Asia, Bahrain and Tajikistan.
Βιβλιογραφικές αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Marcinkowski, Christoph (2010). Shi'ite Identities: Community and Culture in Changing Social Contexts. LIT Verlag Münster. σελ. 83. ISBN 978-3-643-80049-7.
- ↑ «Interview with Richard N. Frye (CNN)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2016.
- ↑ Richard Nelson Frye, The Harvard Theological Review, Vol. 55, No. 4 (Oct. 1962), pp. 261–268 https://www.jstor.org/pss/1508723 I use the term Iran in an historical context[...]Persia would be used for the modern state, more or less equivalent to "western Iran". I use the term "Greater Iran" to mean what I suspect most Classicists and ancient historians really mean by their use of Persia—that which was within the political boundaries of States ruled by Iranians.
- ↑ «IRAN i. LANDS OF IRAN». Encyclopædia Iranica.
- ↑ Dialect, Culture, and Society in Eastern Arabia: Glossary. Clive Holes. 2001. Page XXX. (ISBN 978-90-04-10763-2)
- ↑ «Columbia College Today». columbia.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2015.
- ↑ Sarkhosh-Curtis, V., Persian Myths (1993) London, (ISBN 0-7141-2082-0)
- ↑ «Persian Mythology | Encyclopedia.com». www.encyclopedia.com. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2021.
- Ιράν αλμανάκ και βιβλίο πραγματικών περιστατικών 1964-1965. Τέταρτη έκδοση, νέα εκτύπωση. Εκδόθηκε από την Echo του Ιράν, Τεχεράνη 1965.