Παρακμή και πτώση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Παρακμή και πτώση
Σκηνή από κινηματογραφική διασκευή του μυθιστορήματος το 1968
ΣυγγραφέαςΊβλιν Γουό
ΓλώσσαΒρετανικά αγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1928
Πρώτη έκδοσηChapman and Hall
ΕπόμενοΠρόστυχα κορμιά

Παρακμή και πτώση (αγγλικός τίτλος: Decline and Fall) είναι μυθιστόρημα του Άγγλου συγγραφέα Ίβλιν Γουό που δημοσιεύτηκε το 1928. Ήταν το πρώτο μυθιστόρημα του συγγραφέα και βασίζεται, εν μέρει, στα φοιτητικά χρόνια του στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και στην εμπειρία του ως δάσκαλος σε ιδιωτικό σχολείο στη βόρεια Ουαλία. Πρόκειται για μια κοινωνική σάτιρα που με το χαρακτηριστικό μαύρο χιούμορ του Γουό σατιρίζει τις κοινωνικές συμβάσεις γύρω από την εκπαίδευση, τις αξίες, τον γάμο, τις κοινωνικές τάξεις, την τιμή στη βρετανική κοινωνία της δεκαετίας του 1920.[1]

Ο τίτλος του μυθιστορήματος προέρχεται από την Ιστορία της παρακμής και της πτώσης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας του Έντουαρντ Γκίμπον. Ο τίτλος παραπέμπει επίσης στο έργο του Γερμανού φιλοσόφου Όσβαλντ Σπένγκλερ Η παρακμή της Δύσης (1922), το οποίο εκδόθηκε σε αγγλική μετάφραση το 1926 και υποστήριζε, μεταξύ άλλων, ότι η άνοδος των εθνών και των πολιτισμών ακολουθείται αναπόφευκτα από την πτώση τους, βιβλία που ο Γουό διάβαζε ενώ έγραφε το πρώτο του μυθιστόρημα.

Όπως πολλά από τα μυθιστορήματα του Γουό, θεωρείται κλασικό της αγγλικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Το 2009, η βρετανική εφημερίδα The Guardian συμπεριέλαβε τη σάτιρα στη λίστα με τα 1.000 μυθιστορήματα που όλοι πρέπει να διαβάσουν [2]και το 2015, σε έρευνα του BBC 82 διεθνείς κριτικοί λογοτεχνίας και μελετητές το ψήφισαν ως ένα από τα 100 πιο σημαντικά βρετανικά μυθιστορήματα.[3]

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο σεμνός και συγκρατημένος φοιτητής θεολογίας σε (φανταστικό) κολέγιο του πανεπιστημίου της Οξφόρδης Πωλ Πένιφεδερ πέφτει θύμα φάρσας μεθυσμένων συμφοιτητών του, μελών της φοιτητικής λέσχης Μπόλινγκερ. Επειδή η γραβάτα του μοιάζει πολύ με αυτή της λέσχης, τον αναγκάζουν να τρέξει στην αυλή του κολεγίου χωρίς παντελόνι. Στη συνέχεια αποβάλλεται από το πανεπιστήμιο για απρεπή συμπεριφορά.[4]

Η φάρσα των συμφοιτητών του δεν κοστίζει στον Πωλ μόνο τη θέση του στο πανεπιστήμιο. Ο πατέρας του του κληροδότησε 5.000 λίρες, των οποίων οι τόκοι προορίζονταν για τη χρηματοδότηση των σπουδών του. Οι όροι της διαθήκης όριζαν ότι εάν οι σπουδές του τερματιστούν πρόωρα, ο κηδεμόνας του μπορούσε να παρακρατήσει τους τόκους. Ο κηδεμόνας του όχι μόνο κάνει χρήση αυτής της διάταξης, αλλά δηλώνει ότι είναι αδύνατο να παράσχει καταφύγιο σε έναν νεαρό που αποβλήθηκε από το πανεπιστήμιο λόγω απρεπούς συμπεριφοράς.  Αναγκασμένος να αναζητήσει δουλειά, γίνεται δάσκαλος σε ένα ιδιωτικό οικοτροφείο στην Ουαλία, το οποίο διευθύνει ο Δρ Φάγκαν. Σύντομα ο Πωλ ανακαλύπτει ότι οι άλλοι συνάδελφοί του είναι όλοι αποτυχημένοι στη ζωή.[5]

Κατά τη διάρκεια των διακοπών, ο Πωλ προσλαμβάνεται ως ιδιωτικός δάσκαλος σε έναν από τους μαθητές του και ερωτεύεται τη μητέρα του, την πλούσια χήρα Μάργκοτ Μπεστ-Τσέτγουεντ, με την οποία αρραβωνιάζεται και σχεδιάζει να παντρευτεί. Ο αφελής Πωλ, ωστόσο, δεν γνωρίζει ότι η πηγή των εισοδημάτων της είναι η διαχείριση μιας αλυσίδας πολυτελών οίκων ανοχής στη Νότια Αμερική. Τρεις μέρες πριν τον γάμο, η Μάργκοτ τον στέλνει σε μια αποστολή στη Μασσαλία για να ασχοληθεί με κάποια επαγγελματικά της ζητήματα. Εκεί, εν αγνοία του, πρόκειται να γίνει μια αποστολή κοριτσιών με προορισμό τη Βραζιλία. Οι δραστηριότητές του εκεί - προσπάθεια δωροδοκίας - γίνονται γνωστές από την αστυνομία που ερευνά την εμπορία ανθρώπων.

Επιστρέφοντας στο Λονδίνο, συλλαμβάνεται το πρωί του γάμου και, για να προστατεύσει την τιμή της αρραβωνιαστικιάς του, παίρνει όλη την ευθύνη πάνω του και καταδικάζεται σε επτά χρόνια φυλάκιση για διακίνηση πορνείας. Στη φυλακή συναντά πολλούς πρώην συναδέλφους από το σχολείο του Δρ Φάγκαν, το οποίο έχει κλείσει. Μη μπορώντας να περιμένει επτά χρόνια, η Μάργκοτ παντρεύεται έναν υπουργό της κυβέρνησης, ο οποίος κανονίζει να μεταφερθεί ο Πωλ από τη φυλακή σε μια ιδιωτική κλινική για επείγουσα επέμβαση. Η κλινική διευθύνεται από τον Δρ Φάγκαν, ο οποίος πιστοποιεί ότι ο Πωλ πέθανε και τον βάζει στο γιοτ της Μάργκοτ με προορισμό την Κέρκυρα.

Αποφασίζοντας να συνεχίσει τις θεολογικές του σπουδές, ο Πωλ αφήνει μουστάκι και επιστρέφει στο παλιό του κολέγιο, χρησιμοποιώντας ακόμη το όνομά του, αφού έπεισε τη διοίκηση του κολεγίου ότι είναι μακρινός ξάδερφος του Πένιφεδερ που είχε αποβληθεί πριν από χρόνια. Το μυθιστόρημα τελειώνει όπως ξεκίνησε, με τον Πωλ να κάθεται στο δωμάτιό του και να ακούει τις μακρινές κραυγές της λέσχης Μπόλινγκερ.[6]

Η λέσχη Μπόλινγκερ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η λέσχη Μπόλινγκερ, τα μέλη της οποίας έβαλαν απότομα τέλος στις πανεπιστημιακές σπουδές του Πωλ Πένιφεδερ, είναι μια αναφορά στη λέσχη Μπούλινγκντον για φοιτητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, μια ελίτ βρετανική φοιτητική οργάνωση με μέλη, μεταξύ άλλων, τους πρώην πρωθυπουργούς της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον και Ντέιβιντ Κάμερον. Λόγω των οικονομικών υποχρεώσεων της συμμετοχής στη λέσχη, συμμετέχουν μόνο πλούσιοι φοιτητές. Τα μέλη της λέσχης είναι γνωστά για την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, την επιδεικτική επίδειξη πλούτου και την κακή συμπεριφορά όπως βανδαλισμοί σε εστιατόρια και φοιτητικά δωμάτια με πληρωμή των ζημιών επί τόπου, κάψιμο χρημάτων μπροστά σε άστεγους κ.ά., με μια σειρά από επεισόδια για πολλές δεκαετίες.[7]

Διασκευές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το 1968 έγινε μια κινηματογραφική μεταφορά με τον τίτλο Decline and Fall... of a Birdwatcher, σε σκηνοθεσία Τζον Κρις.[8]
  • Το 2017, το μυθιστόρημα διασκευάστηκε σε τρίωρη τηλεοπτική σειρά με τον τίτλο Decline and Fall από το BBC. Στους βασικούς ρόλους ο Τζακ Γουάιτχολ ως Πωλ Πένιφεδερ, ο Ντέιβιντ Σουσέι ως Δρ. Φάγκαν και Έβα Λονγκόρια ως Μάργκοτ.[9]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]