Παραινετικά ποιήματα
Παραινετικά ποιήματα[1] ονομάζονται τα ποιήματα που έχουν ηθικοδιδακτικό περιεχόμενο. Έχουν ως στόχο να παραινέσουν μέσα από τους στίχους τους και να δώσουν συμβουλές για τη ζωή και την ηθική συμπεριφορά.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η αρχή των παραινετικών ποιημάτων ανάγεται στην Αρχαιότητα[Σημ 1].
Κατά την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας υπήρξε μεγάλη άνθιση των παραινετικών ποιημάτων. Γνωστότερα παραινετικά ποιήματα της εν λόγω περιόδου είναι το ποίημα ο Σπανέας και το ποίημα Αμαρτωλού Παράκλησις.
Γνωστός για τους παραινετικούς του στίχους ήταν και ο Βυζαντινός ποιητής και χρονογράφος Μιχαήλ Γλυκάς[2].
Στα νεώτερα χρόνια τα παραινετικά ποιήματα παίρνουν τη μορφή παραινετικού τραγουδιού.
Δημοτικό τραγούδι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα παραινετικά ποιήματα τα συναντούμε και ως παραινετικούς στίχους σε διάφορα δημοτικά τραγούδια, με γνωστότερο παραινετικό τραγούδι αυτό Του Βασίλη[3].
Ακολουθεί αντιπροσωπευτικό απόσπασμα του παραινετικού τραγουδιού με τίτλο Του Βασίλη.
Βασίλη, κάτσε φρόνιμα, να γένεις νοικοκύρης,
για ν' αποχτήσεις πρόβατα, ζευγάρια κι αγελάδες,
χωριά κι αμπελοχώραφα, κοπέλια* να δουλεύουν.
- Μάνα μου εγώ δεν κάθομαι να γίνω νοικοκύρης,
να κάμω αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν,
και να 'μαι σκλάβος των Τουρκών, κοπέλι στους γερόντους.
Φέρε μου τ' αλαφρό σπαθί και το βαρύ τουφέκι,
να πεταχτώ σαν το πουλί ψηλά στα κορφοβούνια,
να πάρω δίπλα τα βουνά, να περπατήσω λόγγους,
να βρω λημέρια* των κλεφτών, γιατάκια* καπετάνων•
και να σουρίξω* κλέφτικα, να σμίξω τους συντρόφους,
που πολεμούν με την Τουρκιά και με τους Αρβανίτες.
— Δημοτικό τραγούδι, Του Βασίλη
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Φτάνει ως το παραινετικό λόγο του Ισοκράτη.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Γεράσιμος Αν. Μαρκαντωνάτος (2013). «Παραινετικά ποιήματα». ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΟΡΟΙ. Αθήνα: Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη Α.Ε. σελ. 274. ISBN 978-960-503-298-2.
- ↑ Γεράσιμος Αν. Μαρκαντωνάτος (2013). «Παραινετικά ποιήματα». ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΟΡΟΙ. Αθήνα: Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη Α.Ε. σελ. 274. ISBN 978-960-503-298-2.
- ↑ Σ. ΓΚΙΚΑΣ - Δ. ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ - Ι. ΕΥΑΓΓΕΛΛΟΥ - Χ. ΡΩΜΑΣ (1997). «Παραίνεση (παραινετικός)». ΛΕΞΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ. Αθήνα: Εκδόσεις Σαββάλας. σελ. 222. ISBN 960-460-197-0.