Παράγωγες μονάδες του Διεθνούς Συστήματος Μονάδων
Το διεθνές σύστημα μονάδων (SI) καθορίζει ένα σύνολο από επτά Θεμελιώδεις μονάδες μέτρησης του Διεθνούς Συστήματος Μονάδων από τις οποίες παράγονται όλες οι άλλες μονάδες μέτρησης του διεθνούς συστήματος μονάδων. Καθεμιά από αυτές τις άλλες μονάδες (παράγωγες μονάδες διεθνούς συστήματος μονάδων (derived units)) είναι είτε αδιάστατη, ή μπορεί να εκφραστεί ως ένα γινόμενο (θετικό ή αρνητικό, αλλά συνήθως ακέραιο) δυνάμεων μιας ή περισσοτέρων από τις βασικές μονάδες.
Παραδείγματος χάρη, η παράγωγη μονάδα του εμβαδού στο διεθνές σύστημα είναι το τετραγωνικό μέτρο (m2) και η παράγωγη μονάδα της πυκνότητας στο διεθνές σύστημα είναι το χιλιόγραμμο ανά κυβικό μέτρο (kg/m3 ή kg m−3). Η κλίμακα Κελσίου (δείτε παρακάτω) έχει μια κάπως ασαφή κατάσταση και είναι εύλογα μια εξαίρεση αυτού του κανόνα. Τα ονόματα των μονάδων στο διεθνές σύστημα μονάδων γράφονται με πεζά γράμματα. Τα σύμβολα των μονάδων που ονομάζονται από πρόσωπα, όμως, γράφονται πάντα με κεφαλαίο το αρχικό γράμμα (π.χ. το σύμβολο για το Χερτζ είναι "Hz"· αλλά το σύμβολο για το μέτρο είναι "m").[1]
Παράγωγες μονάδες με ειδικά ονόματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πέρα από τις δύο αδιάστατες παράγωγες μονάδες Ακτίνιο (rad) και στερακτίνιο (sr), 20 άλλες παράγωγες μονάδες έχουν ειδικά ονόματα.
| Όνομα | Σύμβολο | Φυσικό μέγεθος | Ισοδύναμα | Θεμελιώδεις μονάδες SI Ισοδύναμα |
|---|---|---|---|---|
| Χερτζ | Hz | Συχνότητα | 1/s | s−1 |
| Ακτίνιο | rad | Γωνία | m/m | αδιάστατο |
| Στερακτίνιο | sr | Στερεά γωνία | m2/m2 | αδιάστατο |
| Νιούτον | N | Δύναμη, Βάρος | kg⋅m/s2 | kg⋅m⋅s−2 |
| Πασκάλ | Pa | Πίεση, Τάση | N/m2 | kg⋅m−1⋅s−2 |
| Τζάουλ | J | Ενέργεια, Έργο, Θερμότητα | N⋅m C⋅V W⋅s |
kg⋅m2⋅s−2 |
| Βατ | W | Ισχύς, Ροή ακτινοβολίας | J/s V⋅A |
kg⋅m2⋅s−3 |
| Κουλόμπ | C | Ηλεκτρικό φορτίο ή ποσότητα ηλεκτρισμού | s⋅A | s⋅A |
| Βολτ | V | Διαφορά δυναμικού, Ηλεκτρική διαφορά δυναμικού, Ηλεκτρεγερτική δύναμη | W/A J/C |
kg⋅m2⋅s−3⋅A−1 |
| Φάραντ | F | Ηλεκτρική χωρητικότητα | C/V s/Ω |
kg−1⋅m−2⋅s4⋅A2 |
| Ωμ | Ω | Ηλεκτρική αντίσταση, Ηλεκτρική εμπέδηση, Άεργη αντίσταση | V/A | kg⋅m2⋅s−3⋅A−2 |
| Ζίμενς | S | Ηλεκτρική αγωγιμότητα | 1/Ω A/V |
kg−1⋅m−2⋅s3⋅A2 |
| Βέμπερ | Wb | Μαγνητική ροή | J/A T⋅m2 |
kg⋅m2⋅s−2⋅A−1 |
| Τέσλα | T | Ένταση μαγνητικού πεδίου, Πυκνότητα μαγνητικής ροής | V⋅s/m2 Wb/m2 N/(A⋅m) |
kg⋅s−2⋅A−1 |
| Χένρι | H | Αυτεπαγωγή | V⋅s/A Ω⋅s Wb/A |
kg⋅m2⋅s−2⋅A−2 |
| Βαθμός Κελσίου | °C | Θερμοκρασία ως προς 273.15 K | K | K |
| Λούμεν | lm | Φωτεινή ροή | cd⋅sr | cd |
| lux | lx | Φωτισμός | lm/m2 | m−2⋅cd |
| Μπεκερέλ | Bq | Ραδιενέργεια (διασπάσεις ανά μονάδα χρόνου) | 1/s | s−1 |
| Γκρέι | Gy | Απορροφούμενη δόση (της ιονίζουσας ακτινοβολίας) | J/kg | m2⋅s−2 |
| Σίβερτ | Sv | Ισοδύναμη δόση (μιας ιονίζουσας ακτινοβολίας) | J/kg | m2⋅s−2 |
| Κατάλ | kat | Καταλυτική δραστικότητα | s−1⋅mol |
Άλλες μονάδες που χρησιμοποιούνται με το SI
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κάποιες άλλες μονάδες όπως ώρα, λίτρο, τόνος και το ηλεκτρονιοβόλτ είναι μονάδες εκτός SI, αλλά χρησιμοποιούνται πλατιά σε συνδυασμό με μονάδες SI.
Συμπληρωματικές μονάδες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μέχρι το 1995, το SI ταξινομούσε το ακτίνιο και το στερακτίνιο ως συμπληρωματικές μονάδες, αλλά αυτή η ονομασία εγκαταλείφθηκε και αυτές οι μονάδες ομαδοποιήθηκαν ως παράγωγες μονάδες. [3]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ http://physics.nist.gov/Pubs/SP811/sec06.html
- ↑ Διεθνές Γραφείο Μέτρων και Σταθμών (2006), The International System of Units (SI) (8η έκδοση), ISBN 92-822-2213-6, http://www.bipm.org/utils/common/pdf/si_brochure_8_en.pdf
- ↑ «Resolution 8 of the CGPM at its 20th Meeting (1995)». Bureau International des Poids et Mesures. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2014.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- I. Mills, Tomislav Cvitas, Klaus Homann, Nikola Kallay, IUPAC (Ιουνίου 1993). Quantities, Units and Symbols in Physical Chemistry (2nd έκδοση). Blackwell Science Inc. σελ. 72.