Γάιος Παξών
| Γάιος Παξών | |
|---|---|
 | |
  Γάιος Παξών | |
| Χώρα | Ελλάδα[1] |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Παξών |
| Πληθυσμός | 706 (2021) |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Γάιος (αναφερόμενος και Γάης) είναι ο μεγαλύτερος οικισμός των Παξών. Βρίσκεται στο νότιο μέρος του νησιού είναι το κεντρικό λιμάνι των Παξών και η έδρα του Δήμου Παξών.
Το λιμάνι του Γαΐου προστατεύεται από δυο νησιά, το νησί της Παναγιάς, στο οποίο βρίσκεται εκκλησία και μοναστήρι, απέναντι από το νέο λιμάνι των Παξών και το νησί του Αγίου Νικολάου, το οποίο βρίσκεται σε ιδιαίτερα μικρή απόσταση από τον Γάιο, δημιουργώντας έναν πλωτό διάδρομο ανάμεσά τους, έναν μηνίσκο, για αυτό το λόγο το βορειότερο τμήμα του λιμανιού ονομάζεται Μανέσκος.
Στο λιμάνι του Γαΐου (μέρος του οικισμού) υπάρχει μαρίνα στην οποία βρίσκουν καταφύγιο μικρά αλιευτικά αλλά και τουριστικά σκάφη, τα οποία κατά την τουριστική περίοδο πηγαίνουν τακτικά στους Αντιπάξους, αλλά και σε διαδρομές γύρω του νησιού. Στο βορειότερο τμήμα του λιμανιού, στον Μανέσκο, προσεγγίζουν μεγαλύτερα πλοία, δεδομένου ότι είναι βαθύτερο.[2]
Στο νέο λιμάνι του Γαΐου, ένα περίπου χιλιόμετρο από το κέντρο του Γαΐου, στην άκρη του Μανέσκου, απέναντι από το νησί της Παναγιάς και από το βορειότερο τμήμα του νησιού του Αγίου Νικολάου, πιάνουν τα μεγαλύτερα πλοία που προέρχονται από Ηγουμενίτσα και Κέρκυρα.
Εκκλησίες Γαΐου
Στον Γάιο υπάρχουν τέσσερις εκκλησίες, η εκκλησία της Αναλήψεως, στην πλατεία (πιάτσα) στο λιμάνι και σε μικρή απόσταση προς τα νότια η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, ενώ πολύ κοντά προς τη ανατολική πλευρά ο ναός της Αγίας Τριάδας και στα όρια του οικισμού ο ναός των Αγίων Αποστόλων, στον οποίο αναφέρεται ότι είναι και ο τάφος του Αγίου Γαΐου. Στον εξωτερικό χώρο του ναού των Αγίων Αποστόλων βρίσκεται το νεκροταφείο του Γαΐου.
Κατά την παράδοση ο οικισμός του Γάιου, πήρε το όνομά του από τον Άγιο Γάιο, μαθητή του Αγίου Παύλου από την Κόρινθο, ο οποίος πέθανε στους Παξούς και τάφηκε στο Γάιο κάτω από το άγιο βήμα του ναού των Αγίων Αποστόλων.
Μουσείο Παξών
Από το 1996, στον Γάιο υπάρχει το Μουσείο Παξών, σε νεοκλασσικό κτίριο του 1905, το οποίο είχε κληροδοτήσει ο Ανδρέας Συγγρός. Στο μουσείο υπάρχει αριθμός εκθεμάτων από την ιστορία του νησιού, ανάμεσα στα οποία, ψήφισμα της Ιονίου Βουλής του 1864 για την ένωση των Επτανήσων με το Ελληνικό Κράτος, το ιστορικό βιβλίο «Παξός και Αντίπαξος» του Αυστριακού Λουδοβίκου-Σαλβατόρ αρχιδούκα της Αυστρίας του 1884 – 1885 και αναπαράσταση παραδοσιακού δωματίου των Παξών, με αντικείμενα των αρχών του 20ου αιώνα.[3][4]
Ιστορία Παξών
Ο Όμηρος πρώτος αναφέρει τους Παξούς. Οι κάτοικοι ήταν ηπειρωτικής καταγωγής, ελληνόφωνοι. Πρώτοι έποικοι φέρονται οι Φοίνικες, που είχαν αποικία τους την Κεφαλονιά.
432 π.Χ.: Είναι η μεγαλύτερη ναυμαχία που γίνεται μέχρι τότε μεταξύ Ελλήνων ανοιχτά των Παξών (που αναφέρονται ως «νήσοι των Συβότων»). Ο Θουκυδίδης στο Βιβλίο 46-50 εκθέτει τα γεγονότα της ναυμαχίας που έλαβε χώρα την άνοιξη του 432 π.Χ. μεταξύ Κερκυραίων και Κορινθίων. Οι πρώτοι είχαν τους Αθηναίους συμμάχους, ενώ οι δεύτεροι τους Ηλείους, Μεγαρείς, Λευκάδιους και Αμβρακιώτες. Η ναυμαχία έγινε στα ανοιχτά των Παξών, που αναφέρονται σαν νήσοι των Συβότων και ήταν η μεγαλύτερη που είχε γίνει ως τότε μεταξύ Ελλήνων. ‘Ελαβαν μέρος 270 τριήρεις. Βυθίστηκαν 70 Κερκυραϊκές και 30 Κορινθιακές.
229 π.Χ.: Η ναυμαχία των Παξών πραγματοποιείτα όταν ισχυροί στόλοι των Ιλλυριών πειρατών (κατοίκων των Ανατολικών Παραλίων της Αδριατικής) και των Κερκυραίων, συγκρούστηκαν έξω από τους «καλούμενους Παξούς». Νίκησαν οι Ιλλυριοί κατέλαβαν την Κέρκυρα (και τους Παξούς). Η νίκη τους αυτή προκάλεσε την πρώτη άμεση ρωμαική επέμβαση στα ελληνικά πράγματα. Οι Ρωμαίοι νικήσαν ένα χρόνο αργότερα τους Ιλλυριούς και τους υποχρέωσαν σε παραχώρηση εδαφών και καταβολή φόρων.
31 π.Χ.: Στην περιοχή των Παξών κινήθηκαν οι στόλοι Οκταβιανού και Αντωνίου, με σύμμαχο την Κλεοπάτρα, για να καταλήξουν στη ναυμαχία του Ακτίου. Εικάζεται ότι μετά την έκβαση της, οι φυγάδες Αντώνιος και Κλεοπάτρα, λόγω ενάντιου άνεμου, μεθορμίστηκαν στους Παξούς.
960 μ.Χ.: Ο επίσκοπος Κρεμόνας Λιουτπράνδος, ιστορικός, πηγαίνει στους Παξούς για να γράψει σε περιβάλλον ησυχίας τον τρίτο τόμο της Ιστορίας του. Κατά το δεύτερο μισό του 13ου αιώνα η Κέρκυρα περιέρχεται στην κυριαρχία των Ανδηγαυών προσαρτώντας και τους Παξούς.
1386: Το νησί κατακτάται από τους Βενετσιάνους. Οι Παξοί μεταβιβάζονται σε ενετούς πρίγκιπες και βαρόνους ως τιμάριο για πολλές δεκαετίες.
1423: Ο βαρόνος Αδάμ Β΄ Σαν Ιππόλυτος ζήτησε άδεια από τη Βενετία να κτίσει φρούριο για να προστατέψει το νησί από τους πειρατές. Κτίστηκαν δυο ένα του Αγίου Νικολάου στο νησάκι απέναντι από το Γάιο και ένα άλλο στη Λάκκα.
1537: Γίνεται μεταξύ των συμμαχικών στολών Ισπανών, Ενετών και Πάπα, μια σπουδαία ναυμαχία εναντίον των Τούρκων, προ των Παξών υπό την ηγεσία του ναύαρχου της Γένοβας Αντρέα Ντόρια. Τα τούρκικα πλοία βυθίστηκαν και η θάλασσα των Παξών γέμισε πτώματα. Ο Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσσα θέλησε να εκδικηθεί την καταστροφή που προκάλεσε ο Ντόρια. Μετά από λεηλασίες και αιχμαλωσίες, ο Μπαρμπαρόσσα αποφάσισε να πολιορκήσει την Κέρκυρα. Σύντομα βρέθηκε σε δύσκολη θέση, έλυσε την πολιορκία και αποσύρθηκαν τα στρατεύματα του αφού είχαν προκαλέσει τεράστιες καταστροφές. Στη συνέχεια ο τούρκικος στόλος, υπό την αρχηγία του Μπαρμπαρόσσα, εμφανίστηκε στους Παξούς και το νησί λεηλατήθηκε από άκρη σε ακρη. Δεν έμεινε λίθος επί λίθου. Η καταστροφή, ολοκληρώθηκε την επόμενη χρόνια, όταν οι Παξοί έγιναν το ορμητήριο του Τοργκούτ. Το νησί ερημωσε.
1571: Ο τουρκικός στόλος με ναύαρχο το Λουτσαλή Πασά λεηλάτησε εκ νέου το νησί, σφάζοντας και τους εναπομείναντες κατοίκους και ερημώνοντας τα πάντα. Όσοι Παξινοί γλίτωσαν κατέφυγαν στα Διαπόντια νησιά, όπου και εγκαταστάθηκαν.
1797 : Οι Ενετοί παραδίνουν τα Επτάνησα, μετά από 411 χρόνια Ενετοκρατίας, στους Δημοκρατικούς Γάλλους, που έμειναν ως το 1799, όταν οι Ρώσοι κι οι Τούρκοι κατέλαβαν την Κέρκυρα.
1800: Με το σύνταγμα που έγινε, τα Επτάνησα ανακηρύχθηκαν σε Δημοκρατία με την επικυριαρχία του Σουλτάνου και την παρουσία της Ρωσίας.
1807: Με την συνθήκη του Τιλσίτ, τα Επτάνησα παραχωρήθηκαν στους Αυτοκρατορικούς Γάλλους του Ναπολέοντα. Ο αγγλικός αποκλεισμός έφερε πείνα στο νησί. Έτσι το Μάιο του 1810 οι Παξινοί επαναστάτησαν, κατέλαβαν την εξουσία από τους Γάλλους, σηκώνοντας την Αγγλική σημαία. Οι Γάλλοι επεβλήθησαν ξανά και τιμώρησαν αυστηρά τους επαναστάτες.
1814: Ο αγγλικός στρατός με ταγματάρχη το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη αποβιβάστηκε στην περιοχή Πλάνοι της Λάκκας και κατέλαβε χωρίς αντίσταση το Κάστρο του Αη Νικόλα στο Γάιο.
1817:Οι Αγγλοι παραχωρούν Σύνταγμα στα Επτάνησα και αποτέλεσαν το Ενωμένο Κράτος των Ιόνιων Νησιών κάτω από Αγγλική Προστασία, με πρώτο Αγγλο Αρμοστή τον Μαίτλαντ.
1821: Οι Παξινοί, παρόλο που η Προστασία τους το απαγόρευε αυστηρά, έλαβαν μέρος στην ελληνική επανάσταση και πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στον αγώνα της απελευθέρωσης. Στην κορωνίδα των ηρώων βρίσκεται ο Γεώργιος Ανεμογιάννης, μπουρλοτιέρης και πυρπολητής, που πρόσφερε τη ζωή του στον αγώνα, σε ηλικία 23 χρόνων, στη Ναύπακτο.
1864: Η φλόγα της Ένωσης με την Ελλάδα, που χρόνια σιγόκαιγε, φούντωσε και στους Παξούς. Οι Παξινοί Βουλευτές Ιωάννης Βελλιανίτης και Δημήτριος Μακρής ψήφισαν στην Ιόνιο Βουλή την Ένωση, που έγινε στις 21 Μαΐου 1864.
1912-13: Προσφορά σε ζωές έδωσαν οι Παξοί και στους Βαλκανικούς πολέμους, καθώς και στη Μικρασιατική εκστρατεία.
1922: Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και άφιξη οικογενειών Μικρασιατών προσφύγων. Με ανοιχτή αγκαλιά δέχτηκαν όσους η προσφυγιά οδήγησε στους Παξούς και τους ενσωμάτωσε στο ντόπιο στοιχείο.
1923: Γίνεται Ιταλική απόβαση στην Κέρκυρα και στους Παξούς για ένα μήνα, σε αντίποινα του Μουσολίνι για τη δολοφονία Ιταλού στρατηγού.
1940-41: Ο φόρος αίματος συνεχίζεται στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο, κατά τη Γερμανική κατοχή και κλείνει με το φοβερό εμφύλιο πόλεμο. Τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής οι Παξινοί επέζησαν από το εμπόριο λαδιού. Οι περισσότεροι πήγαιναν νύχτα με τα κουπιά στις Ηπειρωτικές ακτές της Ελλάδας, όπου έκαναν ανταλλαγή του λαδιού με σιτάρι, καλαμπόκι και κριθάρι.
Δείτε επίσης
- Παξοί
- Αντίπαξοι
- Ναυμαχία των Παξών
- Άγιος Γάιος (Παξοί)
- Δήμος Παξών
- Γιώργος Ανεμογιάννης (αγωνιστής 1821)
Αναφορές
- ↑ (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
- ↑ Δημοτικό Διαμέρισμα Παξών , gtp, Greek Travel Pages, ανακτήθηκε στις 20/8/2016
- ↑ Μουσείο Παξών, holiday.gr
- ↑ Αξιοθέατα Παξών, paxoi.info