Πάρκο τσέπης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Τα Πάρκα Τσέπης είναι χώροι πρασίνου μικρής κλίμακας που σπάνια ξεπερνούν τα 600 τ.μ. και απευθύνονται στο ευρύ κοινό είτε βρίσκονται σε δημόσιο είτε σε ιδιωτικό χώρο. Συνήθως δημιουργούνται ευκαιριακά, πάνω σε ακανόνιστα κομμάτια κενής ή «ξεχασμένης» αστικής γης, και η μορφή τους εξαρτάται από τη διάταξη των οικοδομικών τετραγώνων και του οδικού δικτύου της περιοχής[1].

Τα Πάρκα Τσέπης δεν στοχεύουν στην εξυπηρέτηση μιας ολόκληρης πόλης, αλλά συνδέονται άμεσα με την γειτονιά που τα φιλοξενεί καλύπτοντας τις ανάγκες της ή συνδέονται σε ένα ευρύτερο λειτουργικό δίκτυο Πάρκων Τσέπης, μέσω πεζοδρόμων, «πράσινων» διαδρομών και ποδηλατοδρόμων, παρέχοντας εύκολη πρόσβαση και χρήση σε όλους τους ενδεχόμενους χρήστες. Εξαιτίας του ευκαιριακού σχηματισμού τους ενδέχεται να έχουν θεματικό χαρακτήρα εξυπηρετώντας καλύτερα συγκεκριμένες χρήσεις και τμήμα του κοινωνικού συνόλου[2](π.χ. ως μέρος ξεκούρασης, παιχνιδιού, αθλητισμού, πολιτιστικών δρώμενων).

Η δράση τους για την επίτευξη της συνολικής ευημερίας του τόπου είναι πολυποίκιλη καθώς συνεισφέρει στην πολεοδομική, περιβαλλοντική, εικαστική, οικονομική και κοινωνική αναβάθμιση των αστικών κέντρων.

Πάρκα Τσέπης και Πολεοδομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βασική λειτουργία των Πάρκων Τσέπης είναι η μετατροπή ασχεδίαστων, μη λειτουργικών και προβληματικών τμημάτων γης σε ζωτικούς χώρους[3].  Η τελική μορφή τους βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία τόσο με τις υποδομές των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς όσο και με το συνεχές σύστημα δόμησης της περιοχής που φιλοξενούνται ώστε να μην αποτελούν ένα ξένο σώμα αυτής. Η πρόσβασή τους από τους επισκέπτες είναι ευδιάκριτη, παρέχουν κατάλληλο φωτισμό και καλή ορατότητα με αποτέλεσμα να συνδράμουν στην διατήρηση της ασφάλειας στην πόλη και στην αποφυγή δημιουργίας αστικών γκέτο[1].

Πάρκα Τσέπης και Περιβάλλον[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξαιτίας του μικρού τους μεγέθους, τα Πάρκα Τσέπης δεν έχουν πρωταρχικό στόχο την περιβαλλοντική αναβάθμιση αν και η συνδρομή τους ως μηχανισμός βελτίωσης του μικροκλίματος της γειτονιάς και ειδικότερα του μετριασμού της θερμικής νησίδας, είναι αρκετά καθοριστική. Οι χώροι πρασίνου που δημιουργούνται, μειώνουν τους αστικούς θορύβους, φιλτράρουν τον αέρα από σκόνη και ρύπους, και αποτελούν χώρους φιλοξενίας πουλιών και μικρών ζώων που τείνουν να εκλείψουν από το αστικό περιβάλλον[4].

Πάρκα Τσέπης και Τέχνη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα από τα φυσικά χαρακτηριστικά των Πάρκων Τσέπης είναι η ύπαρξη «τυφλών τοίχων» που προκύπτουν από τα κτίρια που τα περικλείουν. Η εκμετάλλευσή τους αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία προώθησης εικαστικών δράσεων εκφρασμένων μέσα από τις τέχνες του δρόμου (όπως οι μεγάλων διαστάσεων τοιχογραφίες και τα γκράφιτι) καθώς και βελτίωσης της αισθητικής του αστικού χώρου[1].

Πάρκα Τσέπης και Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η συμβολή των Πάρκων Τσέπης στον οικονομικό τομέα είναι εξίσου σημαντική. Παρόλο που το απαιτούμενο κεφάλαιο για την δημιουργία τους και τη συντήρησή τους είναι χαμηλό, συνδράμουν στην συνολική αναβάθμιση της περιοχής με αποτέλεσμα να προσελκύουν μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών και επιχειρήσεων ενισχύοντας την τοπική επιχειρηματικότητα και αυξάνοντας τις αξίες των ακινήτων της γειτονιάς[5].

Πάρκα Τσέπης και Κοινωνία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Πάρκα Τσέπης ως αστικά κοινά αγαθά, σηματοδοτούν τη δημιουργία κοινωνικών πυρήνων που αντανακλούν τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες των ανθρώπων στους οποίους απευθύνονται. Συμβάλλουν στην δημιουργία κοινωνικού κεφαλαίου μέσω της συναναστροφής, της οικειότητας και της ασφάλειας που μπορούν να προσφέρουν στους χρήστες. Η δυνατότητα τους να υποστηρίζουν πλήθος εναλλακτικών χρήσεων, αποπνέει στον χρήστη ευελιξία και ελευθερία δράσης δημιουργώντας ένα σημείο συνάντησης και αλληλεπίδρασης μεταξύ των κατοίκων και του χώρου[3]. Όπως αποδεικνύει και η διεθνής εμπειρία, ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και η συντήρησή τους μπορεί να ανατεθεί αποκλειστικά σε ενδιαφερόμενους ιδιώτες, κοινωνικές ομάδες και κινηματικές πρωτοβουλίες χωρίς να απορρίπτεται η συμμετοχή του κράτους και των επιχειρήσεων εφόσον αυτή δρα επικουρικά και όχι επεμβατικά.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Ηλιοπουλος Σ., Καλιγγάς Ν. (2017). Σχεδιάζοντας Συμμετοχικά τα Πάρκα Τσέπης ως εργαλεία Αναζωογόνησης Κεντρικών Αστικών Περιοχών: Η περίπτωση του Ιστορικού Κέντρου της Θεσσαλονίκης (Διδακτορική διατριβή). Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. 
  2. Blake, A. (2013) Urban Parks: Pocket Parks. University of Washington. Ανακτήθηκε 31 Δεκεμβρίου, 2017, από: http://depts.washington.edu/open2100/pdf/2_OpenSpaceTypes/Open_Space_Types/pocket_parks.pdf
  3. 3,0 3,1 «Η ιδέα των "πάρκων τσέπης"». www.citybranding.gr. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018. 
  4. Ζήγρα, Ε. (2011) Τα pocket parks ως τμήμα του αστικού πρασίνου και η σημασία τους στο αστικό περιβάλλον. [pdf].
  5. «Economic Benefits of Open Space, Recreation Facilities and Walkable Community Design». www.americantrails.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018.