Πάβελ Πονεντέλιν
| Πάβελ Πονεντέλιν | |
|---|---|
| Γέννηση | 4 Μαρτίου 1893 |
| Θάνατος | 25 Αυγούστου 1950 |
| Χώρα |  ΕΣΣΔ |
| Κλάδος |  Κόκκινος Στρατός |
| Εν ενεργεία | 1916-1950 |
| Βαθμός | αντιστράτηγος |
| Μάχες/πόλεμοι | Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος Ρωσικός Εμφύλιος Χειμερινός Πόλεμος Μάχη της Ουμάν |
| δεδομένα () | |
Ο Πάβελ Γκριγκόριεβιτς Πονεντέλιν (ρωσικά: Па́вел Григо́рьевич Понеде́лин, 1893 - 1950)[1] ήταν Ρώσος αντιστράτηγος του Κόκκινου Στρατού. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αιχμαλωτίστηκε από τις γερμανικές δυνάμεις και παρέμεινε για μια τετραετία έγκλειστος σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Το 1945 επέστρεψε στη Σοβιετική Ένωση, όμως φυλακίστηκε εκ νέου με την κατηγορία της προδοσίας και εκτελέστηκε το 1950. Η μνήμη και η υστεροφημία του αποκαταστάθηκαν το 1956.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στρατιωτική σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε το 1893 στην περιφέρεια Ιβάνοβο της σημερινής Ρωσίας. Φοίτησε σε σχολή αξιωματικών και το 1916 έλαβε μέρος στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως διοικητής τάγματος του αυτοκρατορικού ρωσικού στρατού. Το 1917 προσχώρησε στον Κόκκινο Στρατό και το επόμενο έτος έγινε μέλος του ΚΚΣΕ[1].
Αργότερα διετέλεσε διοικητής συντάγματος και ταξιαρχίας, ενώ παρασημοφορήθηκε για τον τραυματισμό του κατά τη διάρκεια μάχης. Το 1926 αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Ακαδημία Φρούνζε και το 1938 ήταν διοικητής του 1ου Σώματος Τυφεκιοφόρων, με έδρα το Λένινγκραντ[1].
Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1939-1940 συμμετείχε στον Χειμερινό Πόλεμο της Φινλανδίας, ενώ τον Μάρτιο του 1941, φέροντας τον βαθμό του αντιστράτηγου, ανέλαβε τη διοίκηση του 12ου Σώματος Στρατού που έδρευε στη στρατιωτική περιοχή του Κιέβου[1][2]. Στις αρχές Αυγούστου, κατά τη διάρκεια της μάχης της Ουμάν που εντασσόταν στα πλαίσια των πρώτων σταδίων της γερμανικής επίθεσης στην ΕΣΣΔ, ο Πονεντέλιν τραυματίστηκε βαριά και αιχμαλωτίστηκε[3] μαζί με άλλους ανώτατους αξιωματικούς και περίπου 100.000 στρατιώτες, που δεν μπόρεσαν να αποφύγουν την κυκλωτική κίνηση της Βέρμαχτ.
Ο μεγάλος αριθμός των αγνοούμενων στρατηγών, είχε ως αποτέλεσμα τη διεξαγωγή ερευνών της σοβιετικής πλευράς, προκειμένου να διαπιστωθεί η τύχη τους και η στάση όσων εξ αυτών αιχμαλωτίστηκαν[4].
Η γερμανική προπαγάνδα[5] και οι πληροφορίες που ήθελαν τον Πονεντέλιν να παραδίδεται οικειοθελώς και να εντάσσεται στη γερμανική πλευρά, είχαν ως αποτέλεσμα την ερήμην καταδίκη του σε θάνατο για προδοσία, τη δήμευση της περιουσίας του, την αφαίρεση των τιμητικών του διακρίσεων και τον εκτοπισμό της οικογένειάς του στη Σιβηρία[6], ενώ αργότερα στιγματίστηκε δημόσια από τον Στάλιν[7][8].
Το ίδιο διάστημα, ο Πονεντέλιν βρισκόταν αιχμάλωτος σε στρατόπεδο συγκέντρωσης τηρώντας αξιοπρεπή στάση και απορρίπτοντας κατηγορηματικά τις προτάσεις συνεργασίας των Γερμανών αξιωματικών[9] και του Ρώσου δοσίλογου, Αντρέι Βλασόφ[5].
Επιστροφή στη Σοβιετική Ένωση και εκτέλεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1945 απελευθερώθηκε από τα αμερικανικά στρατεύματα[1] και επαναπατρίστηκε στη Σοβιετική Ένωση όπου συνελήφθη και φυλακίστηκε για άλλα πέντε χρόνια[1][10]. Το 1950, μετά από αίτησή του προς τον Στάλιν, έγινε επανάληψη της δίκης του, όπου καταδικάστηκε εκ νέου σε θάνατο και ακολούθως εκτελέστηκε στις 25 Αυγούστου του ίδιου έτους[10].
Η μνήμη του αποκαταστάθηκε το 1956 επί Νικίτα Χρουστσόφ[11].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Parrish, Michael (1996). The Lesser Terror. Soviet State Security, 1939-1953. Westport, Connecticut: Greenwood Publishing Group. σελ. 138.
- ↑ Fowler, Will (2003). Blitzkrieg. Russia 1941 - 1942. Ian Allan Publishing. σελ. 19.
- ↑ Βολκογκόνοφ, Ντμίτρι (1989). Θρίαμβος και τραγωδία. Πολιτικό πορτρέτο του Ι. Β. Στάλιν. 2, μέρος 1. Αθήνα: Σύγχρονη Εποχή. σελ. 273 - 274.
- ↑ Βολκογκόνοφ (1989). σελ. 345.
- ↑ 5,0 5,1 Maslov, A.A. (2013). Captured Soviet Generals. The Fate of Soviet Generals Captured in Combat 1941-45. Abingdon: Routledge. σελ. 142.
- ↑ Khrushchev, Nikita Sergeevich (2004). Memoirs of Nikita Khrushchev. Commissar, 1918-1945. 1. Pennsylvania State University Press. σελ. 331.
- ↑ Βολκογκόνοφ (1989). σελ. 285, 364.
- ↑ Επιβαρυντικό ρόλο στην περίπτωσή του Πονεντέλιν φέρεται να διεδραμάτισε και το γεγονός πως η πρώτη του σύζυγος ήταν κόρη τσαρικού συνταγματάρχη και τα δύο αδέλφια της αξωματικοί στον Λευκό Στρατό του Αντόν Ντενίκιν, βλ. Maslov (2013). σελ. 142.
- ↑ Βολκογκόνοφ (1989). σελ. 274, 346 - 347.
- ↑ 10,0 10,1 Βολκογκόνοφ (1989). σελ. 274.
- ↑ Βολκογκόνοφ (1989). σελ. 364.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Βολκογκόνοφ, Ντμίτρι (1989). Θρίαμβος και τραγωδία. Πολιτικό πορτρέτο του Ι. Β. Στάλιν. τόμος 2, μέρος 1. Αθήνα: Σύγχρονη Εποχή.
- Fowler, Will (2003). Blitzkrieg. Russia 1941 - 1942. Ian Allan Publishing
- Khrushchev, Nikita Sergeevich (2004). Memoirs of Nikita Khrushchev. Commissar, 1918-1945. 1. Pennsylvania State University Press.
- Maslov, A.A. (2013). Captured Soviet Generals. The Fate of Soviet Generals Captured in Combat 1941-45. Abingdon: Routledge.
- Parrish, Michael (1996). The Lesser Terror. Soviet State Security, 1939-1953. Westport, Connecticut: Greenwood Publishing Group.