Ο κόσμος του πνεύματος (Παπανούτσος)
| δεδομένα () |
Ο κόσμος του πνεύματος είναι φιλοσοφική τριλογία του σπουδαίου Έλληνα φιλοσόφου και παιδαγωγού Ευάγγελου Παπανούτσου. Αποτελείται από τα βιβλία Γνωσιολογία, Αισθητική και Ηθική.
Περιεχόμενο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γνωσιολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Γνωσιολογία χωρίζεται σε πέντε κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο εξετάζει το είναι και το συνειδέναι (ρεαλισμός και ιδεαλισμός, υποκείμενο και αντικείμενο, κριτική θεμελίωση του όντος), το δεύτερο την εμπειρία και τον λόγο (το θέμα των κατηγοριών, ο διαλεκτικός ρυθμός της γνώσης, προς την καθαρή γνώση και πέρ' απ' αυτήν), το τρίτο τον κοινό νου και την επιστήμη (γνώση και πρακτική σκοπιμότητα, ο πραγματισμός, η «καθαρή» αλήθεια, ο ιντελεκτουαλισμός, ο μαθηματικός στοχασμός και η αξία του για τη γνώση), το τέταρτο τη φύση και την ιστορία (ιστοριογνωσία και φυσιογνωσία, το νόημα της ιστορίας) και το πέμπτο τη φιλοσοφία και τη θρησκεία (ο ορισμός της φιλοσοφίας, πίστη και γνώση)[1].
Αισθητική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αισθητική χωρίζεται επίσης σε πέντε κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζει την αισθητική εμπειρία (έννοια του ωραίου, ομοιογένεια της αισθητικής εμπειρίας, αυθυπαρξία της αισθητικής εμπειρίας, η ποίηση), το δεύτερο την τέχνη και την πραγματικότητα (ρεαλισμός και ιδεαλισμός, σύνθεση των αντιθέσεων, σχολές της «νέας» ζωγραφικής), το τρίτο την τέχνη ως ψυχικό καθαρμό (η ενσυναισθητική θεωρία, τέχνη και ψυχανάλυση, η κάθαρση των παθών, οι αισθητικές κατηγορίες), το τέταρτο την τέχνη ως πνευματική κατάκτηση του αντικειμένου (η τέχνη λειτουργία της πνευματικής ζωής, καλλιτεχνικά αμαλγάματα, το πνεύμα της μουσικής) και το τελευταίο την κριτική και την ερμηνεία των έργων της τέχνης (θέματα της κριτικής, το πρόβλημα της ερμηνείας)[2].
Ηθική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Ηθική διαιρείται και αυτή σε πέντε κεφάλαια. Το πρώτο αναλύει τον ηθικό ορθολογισμό (ιστορικές απαρχές της ηθικής θεωρίας, η σωκρατική ηθική, μετασωκρατικές ηθικές θεωρίες, ο λόγος και τα πάθη - Ντεκάρτ, σύνθεση ορθολογισμού και μυστικισμού - Σπινόζα), το δεύτερο την ηθική του Καντ (διαμόρφωση της πρακτικής φιλοσοφίας του Καντ, η ηθική θεωρία του Καντ, κριτική της καντιανής ηθικής), το τρίτο τη θετική και επιστημονική ηθική (ο δέκατος ένατος αιώνας, αντικείμενο και μέθοδος της επιστημονικής ηθικής, η βιολογική ηθική), το τέταρτο το θέμα των ηθικών αξιών (ο κόσμος των αξιών και η αυθυπαρξία του, κριτική θέση του προβλήματος των αξιών) και το τελευταίο το νόημα της αρετής (η βεβαίωση της προσωπικής ελευθερίας, ηθικές σημασιολογήσεις, μορφές της ηθικής ζωής)[3].
Εκδόσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πρώτη έκδοση της Γνωσιολογίας έγινε το 1953, της Αισθητικής το 1948 και της Ηθικής το 1949. Και τα τρία βιβλία κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Νόηση.