Ο διθύραμβος του Ρόδου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Διθύραμβος του Ρόδου είναι η πρώτη τραγωδία του Άγγελου Σικελιανού. Γράφτηκε και εκδόθηκε το 1932.[1] Η πρώτη της παράσταση δόθηκε στον λόφο του Φιλοπάππου[2] στην Αθήνα το 1933 και ήταν η μοναδική που παίχτηκε όσο ο Σικελιανός βρισκόταν εν ζωή. Το έργο αυτό δημιουργήθηκε μέσα από τις αντιλήψεις του Σικελιανού για τους Δελφούς, τη Δελφική Ιδέα, καθώς και τις δύο, ήδη διεξαχθείσες, Δελφικές Εορτές. Μάλιστα, η παράσταση του έργου στην Αθήνα θεωρήθηκε ως συνέχεια των Δελφικών Εορτών.[1][2]

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το περιεχόμενο της τραγωδίας είναι εμπνευσμένο από τον αρχαιοελληνικό μύθο του Ορφέα και το συνιστά η αναγγελία του προς τους πιστούς του ακολούθους και συμπολεμιστές ότι θα τελέσει θυσία στον θεό στην κορυφή του Παγγαίου, παρά τον κίνδυνο να θανατωθεί και να διαμελιστεί από τις Μαινάδες του Διονύσου. Τα πρόσωπα που ομιλούν είναι ο Ορφέας, ο Α΄ Κορυφαίος και ο Β΄ Κορυφαίος (οι δύο τελευταίοι ως εκπρόσωποι του πολυάριθμου χορού πιστών-πολεμιστών που ακολουθεί τον Ορφέα). Ειδολογικά, η τραγωδία αυτή έχει τη δομή περισσότερο πρώιμων σταδίων του είδους, εμφανίζοντας μεγαλύτερες αντιστοιχίες με τον διθύραμβο (ανταλλαγή αποκρίσεων, εν μέρει αυτοσχεδιαστικών, μεταξύ κορυφαίου ή κορυφαίων του χορού και υποκριτή αποσπασμένου από αυτόν) που μετεξελίσσεται σε τραγωδία, παρά με την καθ’ αυτό (ως είδος, πλέον, με διακριτές αρχές και δομή) τραγωδία.[2][3]

Ο Σικελιανός, επηρεασμένος από την ορφική θεολογία και τον ιδρυτή και αρχηγέτη της Ορφέα, τον τοποθετεί ως ιεροφάντη – ιερουργό εντός του μύθου, με σαφείς αντιστοιχίες κι αναφορές στο πρόσωπο του Διονύσου. Όπως μελετητές έχουν αναφέρει, τα επιμέρους σύμβολα (πέρα από τον ίδιο τον Ορφέα-Διόνυσο) του σταχιού (που συμβολίζει τη γη), του κλήματος (που συμβολίζει τη μέθη του έρωτα) και κυρίως του ρόδου (σύμβολο της ζωής της στηριγμένης στην αγάπη) που υπάρχουν στο έργο είναι αλληγορικά με αδιάπτωτο τρόπο εντός της ενότητας της τραγωδίας (δεν χάνουν την κρυπτικότητά τους καθ’ όλη την πορεία του κειμένου) και στοχεύουν στη μετάδοση ενός οικουμενικού μηνύματος ειρήνης, αρμονίας κι ενότητας ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους, μήνυμα που αποτελεί «κλειδί» για την κατανόηση όλων των δημιουργικών εκδηλώσεων του Σικελιανού (λογοτεχνικό του έργο και οργάνωση Δελφικών Εορτών – αφοσίωση στη Δελφική Ιδέα).

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Ξύδης 1971, σελ. 847.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Ο Διθύραμβος του Ρόδου». Ριζοσπάστης. 19 Αυγούστου 2001. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2023. 
  3. Ξύδης 1971, σελ. 847-848.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Σικελιανός. Η συνάντηση των Δελφών (τριάντα χρόνια από τον θάνατό του), «Ευθύνη»/Κείμενα της Μεθορίου 7, Αθήνα 1982
  • Ξύδης, Θεόδωρος (1 Ιουλίου 1971). «Οι τραγωδίες του Σικελιανού». Νέα Εστία 90 (1056): 847-853. 
  • Μαλάμου, Μαντώ (2014). Τα προσωπεία του Διονύσου. Η «Θυμέλη» του Άγγελου Σικελιανού και το αρχαίο δράμα. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]