Ο Μεσσίας (Κλόπστοκ)

Ο Μεσσίας

Συγγραφέας	Φρήντριχ Κλόπστοκ
Γλώσσα	Γερμανικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1748
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Ο Μεσσίας (γερμανικά Der Messias) είναι επικό - θρησκευτικό ποίημα του Φρίντριχ Κλόπστοκ με θέμα το απολυτρωτικό έργο του Ιησού Χριστού, του Μεσσία. Θεωρείται ως το σημαντικότερο λογοτεχνικό έργο του Γερμανικού Πιετισμού. Το έργο είναι γραμμένο σε δακτυλικό εξάμετρο και οι στίχοι του φτάνουν στους 19.458 (συγκριτικά, η Οδύσσεια περιέχει 12.310 στίχους). Διαιρείται σε 20 άσματα (Gesängen), τα οποία δημοσιεύθηκαν σταδιακά από τον ποιητή.

Ιστορία της συγγραφής και έκδοσης του έργου

Ο Κλόπστοκ, ήδη από τα σχολικά του χρόνια, είχε κάνει ένα σχεδίασμα ενός έργου για τον Χριστό, επηρεασμένος από την μετάφραση σε πεζό (1742) του Χαμένου Παραδείσου (Paradise Lost) του Τζον Μίλτον από τον Ελβετό συγγραφέα και κριτικό Γιόχανν-Γιάκομπ Μπόντμερ (Johann-Jakob Bodmer). Κατά τη διάρκεια των θεολογικών του σπουδών στην Ιένα έγραψε τα τρία πρώτα άσματα (σε πεζό) του Μεσσία, τα οποία επεξεργάστηκε στη συνέχεια. Τα τρία πρώτα άσματα του Μεσσία δημοσιεύθηκαν ανώνυμα το 1748 στις Bremer Beiträge ("Συμβολές της Βρέμης"). Σύντομα η ταυτότητα του ποιητή έγινε γνωστή, το έργο γνώρισε τεράστια επιτυχία και το αναγνωστικό κοινό περίμενε ανυπόμονο τη συνέχεια. Τα επόμενα δύο άσματα παρουσιάστηκαν το 1750 και άλλα πέντε το 1755. Σε αυτά τα δέκα πρώτα άσματα οφείλεται περισσότερο η φήμη του έργου. Στα υπόλοιπα δέκα (τα πέντε εξ αυτών δημοσιεύτηκαν το 1768 και τα υπόλοιπα πέντε το 1773) η φαντασία του ποιητή φαίνεται πως έβαινε μειούμενη και το αποτέλεσμα ήταν μάλλον απογοητευτικό. Παρ' όλα αυτά, Ο Μεσσίας, με τη ρηξικέλευθη μορφή και υπόθεσή του εγκαινίασε μια νέα περίοδο στη γερμανική λογοτεχνία, την λεγόμενη «εποχή της Ευαισθησίας» (Empfindsamkeit).

Σύνοψη του έργου

Ο Μεσσίας περιγράφει τα γεγονότα της ζωής του Χριστού που αφορούν στο απολυτρωτικό του έργο, ιδωμένο από την προτεσταντική και ευσεβιστική αντίληψη. Χρονικά αρχίζει την Κυριακή των Βαΐων και φτάνει μέχρι την Κυριακή της Αναλήψεως, με αποκορύφωμα τα πάθη, τον σταυρικό θάνατο και την Ανάσταση του Χριστού. Οι διηγήσεις των Ευαγγελίων αναμιγνύονται με γεγονότα και πρόσωπα που πλάθει η φαντασία του ποιητή. Μεγάλα τμήματα του έργου αφορούν πράξεις υπερφυσικών όντων, όπως αγγέλων, δαιμόνων και πνευμάτων, ενώ το λυρικό στοιχείο υπερτερεί του επικού. Στα πρώτα δύο άσματα οι άγγελοι και οι δαίμονες προετοιμάζονται για τον επικείμενο θάνατο του Μεσσία, οι μεν άγγελοι γνωρίζοντας για τον απολυτρωτικό χαρακτήρα της θυσίας του υπέρ των ανθρώπων, ενώ οι δαίμονες γιατί θέλουν να τον εκδικηθούν. Ο ποιητής εισάγει στην υπόθεση τον χαρακτήρα του Αββαδόνα, ενός εκπεσόντος αγγέλου που αντιμάχεται τους υπόλοιπους δαίμονες, λόγω της αγάπης που έχει για τον Χριστό. Τα γεγονότα εκτυλίσσονται σύμφωνα με τα Ευαγγέλια, ιδωμένα συνήθως από τη μεριά του Θεού, διαφόρων πνευμάτων, όπως του Αδάμ και της Εύας, καθώς και των αγγέλων και των δαιμόνων. Στα επόμενα πέντε άσματα περιγράφονται πρώτα οι δώδεκα μαθητές και ιδιαίτερα οι Πέτρος, Ιωάννης και Ιούδας, ενώ στη συνέχεια το Συνέδριο των αρχιερέων και των πρεσβυτέρων, η προσευχή στη Γεθσημανή και το τι συμβαίνει κατά τη διάρκειά της, η προδοσία του Ιούδα και τέλος η σύλληψη και η δίκη και καταδίκη του Χριστού από το Συνέδριο και από τον Πιλάτο. Στα επόμενα τρία άσματα περιγράφεται η Σταύρωση, καθώς και τα υπερφυσικά γεγονότα που συμβαίνουν κατά τη διάρκειά της. Στα υπόλοιπα δέκα άσματα περιγράφονται η ανάσταση ορισμένων κεκοιμημένων αγίων και οι εμφανίσεις τους, η αποκαθήλωση, η ταφή και η Ανάσταση του Χριστού, οι εμφανίσεις του στις μυροφόρες και στους μαθητές, η ανάληψη των καθηκόντων του ως Κριτή ζώντων και νεκρών και τελικά, αφού προηγείται ένα όραμα του Αδάμ για την έσχατη κρίση κατά τη Δευτέρα Παρουσία, η θριαμβευτική ανάληψή του Μεσσία στον Ουρανό, όπου κάθεται εκ δεξιών του Πατρός.

Εκδόσεις

• Klopstock, Friedrich Gottlieb: Der Messias. Ein Heldengedicht. Halle, 1749 (Gesänge I – III.
• Klopstock, Friedrich Gottlieb: Der Messias. Bd. 1. Halle, 1751 (Gesänge I – V)
• Klopstock, Friedrich Gottlieb: Der Messias. Bd. 2. Halle, 1756 (Gesänge VI – X)
• Klopstock, Friedrich Gottlieb: Der Messias. Bd. 3. Halle, 1769 (Gesänge XI – XV)
• Klopstock, Friedrich Gottlieb: Der Messias. Bd. 4. Halle, 1773 (Gesänge XVI – XX)