Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ολοθουροειδή

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αγγούρι της θάλασσας
Ένα θαλάσσιο αγγούρι
Ένα θαλάσσιο αγγούρι
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Εχινόδερμα (Echinodermata)
Υποσυνομοταξία: Εχινόζωα (Echinozoa)
Ομοταξία: Ολοθουροειδή (Holothuroidea)
Τάξεις
  • Υφομοταξία Apodacea
    • Apodida
    • Molpadiida
  • Υφομοταξία Aspidochirotacea
    • Aspidochirotida
    • Elasipodida
  • Υφομοταξία Dendrochirotacea
    • Dactylochirotida
    • Dendrochirotida

Τα Ολοθούρια, ή Ολοθουροειδή, (Holothuroidea), ή λαϊκώς τοποθετημένα Ψόλιαγκος, είναι ομοταξία θαλάσσιων Εχινόδερμων με μακρύ σώμα. Απαντώνται στις θερμές και στις εύκρατες θάλασσες. Είναι περισσότερα γνωστά με την κοινή ονομασία αγγούρια της θάλασσας εξαιτίας του σχήματός τους, που θυμίζει το ομώνυμο λαχανικό. Κάτω από το δέρμα τους έχουν ενδοσκελετό. Ζουν μέσα στην άμμο ή σε ρωγμές βράχων αλλά και σε κοραλλιογενείς υφάλους. Σε είδη που διαβιούν στο πέλαγος, συνήθως ο σκελετός απουσιάζει[1]. Μπορούν να αναπλάθουν μέρη του σώματός τους, τα οποία μερικές φορές αποκόπτουν για λόγους άμυνας. Ζουν συνήθως μοναχικά και τρέφονται με ζωικές ή φυτικές ουσίες, τις οποίες βρίσκουν στη λάσπη του βυθού. Υπάρχουν περί τα 500 είδη ολοθουροειδών.

Ένα θαλάσσιο αγγούρι την ώρα της τροφής.

Το σώμα τους είναι κυλινδρικό ως σκωληκοειδές. Έχουν μαλακό δέρμα και παχύ, με μικρά πλακίδια από ασβεστόλιθο. Αυτά είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους. Το στόμα βρίσκεται στο ένα άκρο του κυλινδρικού σώματος και περιβάλλεται από στεφάνι. Αυτό το στεφάνι φέρει 10-30 αισθητήριες κεραίες, οι οποίες συστέλλονται. [2].Στο άλλο άκρο του σώματός τους υπάρχει η έδρα και κατά μήκος του σώματος, τα ολοθουροειδή φέρουν πέντε σειρές από βαδιστικούς ποδίσκους.[3]Οι ποδίσκοι που βρίσκονται στο επάνω μέρος του σώματος συντελούν στην αναπνοή και είναι επίσης όργανα αφής.[4][5]

Το αίμα των ζώων περιέχει βανάδιο για την ένωση και την μεταφορά του οξυγόνου. Για το λόγο αυτό, το αίμα των θαλασσινών αγγουριών έχει χρώμα κίτρινο.[6].

Τα θαλασσινά αγγούρια είναι ζώα γονοχωριστικά. Έτσι, η γονιμοποίηση γίνεται εξωτερικά και από τα αυγά βγαίνουν προνύμφες, που έχουν τη μορφή πλαγκτόν.

Τρέφονται γενικά με απόβλητα στη βενθική ζώνη του ωκεανού.[7] Η δίαιτά τους περιλαμβάνει νεκρή και αποσυντιθέμενη οργανική ύλη που βρίσκεται στη θάλασσα, στη λάσπη του βυθού. Τα θαλασσινά αγγούρια καταπίνουν ολόκληρη τη λάσπη του βυθού Η σύλληψη της τροφής γίνεται με τη βοήθεια των κεραιών τους.

Ως φαγητό και φάρμακο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αποξηραμένα θαλασσινά αγγούρια σε κινέζικο φαρμακείο.

Τα θαλάσσια αγγούρια είναι εδώδιμα σε ορισμένες χώρες της Ασίας και στην Κίνα εκτρέφονται σε ειδικά εκτροφεία. Σε χώρες, όπως η Μαλαισία και η Ινδονησία χρησιμοποιούνται για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Από αυτά φτιάχνουν επίσης λάδια, κρέμες και καλλυντικά.[8]. Πιστεύεται μάλιστα ότι τα ζώα περιέχουν όλα τα λιπαρά οξέα που είναι απαραίτητα στην επανόρθωση των ιστών.[9]

Ερευνάται η χρήση των ολοθουροειδών και στη θεραπεία της ελονοσίας.[10]

Γνωστότερο είδος είναι η ολοθούρια η σωληνωτή, η οποία φθάνει σε μήκος τα 30 εκατοστά. Το είδος αυτό ζει σε βάθος μέχρι 80 μέτρα.

  1. Cambrian holothurians ? – The early fossil record and evolution of Holothuroidea
  2. Flammang, Patrick; Ribesse, Jerome & Jangoux, Michel (2007-12-01). «Biomechanics of adhesion in sea cucumber cuvierian tubules (echinodermata, holothuroidea)» (στα αγγλικά). Integrative and Comparative Biology. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-10-14. https://web.archive.org/web/20071014113629/http://findarticles.com/p/articles/mi_qa4054/is_200212/ai_n9160035/pg_1. Ανακτήθηκε στις 2007-10-03. 
  3. Miller, Nat. «Sea Cucumbers» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2007. 
  4. Sci-Tech Encyclopedia: Holothuroidea
  5. Carney, Bob (18 Ιουνίου 2007). «The Kingdom of the Echinoderm» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2007. 
  6. Natkin, Michael (2007). «Blood Color». Science Facts. Soak (Source Of All Knowledge). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Δεκεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2007. 
  7. Brusca, R.C., Brusca, G.J.; Invertebrates. Sinauer Associates, Massachusetts, 1990.
  8. Study of healing properties (αρχείο PDF)
  9. Effects on tissue repair
  10. Yoshida S, Shimada Y, Kondoh D, et al (2007). «Hemolytic C-type lectin CEL-III from sea cucumber expressed in transgenic mosquitoes impairs malaria parasite development». PLoS Pathog. 3 (12): e192. doi:10.1371/journal.ppat.0030192. PMID 18159942. http://www.plospathogens.org/article/info:doi/10.1371/journal.ppat.0030192. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Συλλογικό έργο, Νέα Εγκυκλοπαιδεία, εκδ. Μαλλιάρης- Παιδεία, 2006, τ. 18, σελ. 256.