Ξυλόσπογγος
Ο ξυλόσπογγος (λατινικά: tersorium), γνωστό και ως σφουγγάρι σε ραβδί, ήταν σκεύος υγιεινής που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Ρωμαίοι για να σκουπίσουν τον πρωκτό τους μετά την αφόδευση,[1] αποτελούμενο από ένα ξύλινο ραβδί με ένα θαλάσσιο σπόγγο στερεωμένο στο ένα άκρο.
Ο ξυλόσπογγος ήταν κοινόχρηστος από άτομα που χρησιμοποιούσαν δημόσιες τουαλέτες. Για να καθαρίσουν τον σπόγγο, απλά τον έπλεναν σε ένα κουβά με νερό και αλάτι ή ξύδι.[2] Αυτό γινόταν έδαφος αναπαραγωγής βακτηρίων, προκαλώντας εξάπλωση ασθενειών στο αποχωρητήριο.[3]
Στην κλασική αρχαιότητα, ένας ξυλόσπογγος μπορεί να χρησιμοποιούταν ως βούρτσα τουαλέτας.[4]
Στα λουτρά των επτά σοφών στην Όστια στη Ρώμη, μια νωπογραφία του 2ου αιώνα περιέχει την Επιγραφή (u)taris xylosphongio,[5] που είναι η πρώτη γνωστή αναφορά του όρου. Επίσης, στις αρχές του δεύτερου αιώνα, μια επιστολή παπύρου του Κλαύδιου Τερεντιανού προς τον πατέρα του, Κλαύδιο Τιβεριάνο, χρησιμοποιεί τον όρο xylespongium σε μια φράση.[6]
Στα μέσα του πρώτου αιώνα, ο Σενέκας ανέφερε ότι ένας Γερμανός μονομάχος είχε αυτοκτονήσει με ένα σφουγγάρι σε ένα ραβδί. Ο Γερμανός μονομάχος κρύφτηκε στην τουαλέτα ενός αμφιθεάτρου και έσπρωξε το ξύλινο μπαστούνι στον οισοφάγο του και πνίγηκε μέχρι θανάτου.[7]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Mirsky, Steve. «Getting to the Bottom». Scientific American 308 (3): 85–85. doi:. https://www.scientificamerican.com/article/toilet-tissue-anthropologists-uncover-all-the-ways-weve-wiped/.
- ↑ Nash, Stephen E. «What Did Ancient Romans Do Without Toilet Paper?». Sapiens. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2019.
- ↑ Gigante, Linda. «Death and Disease in Ancient Rome». innominatesociety.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2019.
- ↑ Βίπλινγκερ 2012, σελ. 300-301.
- ↑ L'Année épigraphique 1941, 5.
- ↑ Non magis quravit me pro xylesphongium ..., "Δεν μου έδωσε περισσότερη προσοχή από έναν σπόγγο σε ραβδί" (Michigan Papyri VIII 471 = CEL 146 = ChLA XLII 1220 29), «HGV». aquila.zaw.uni-heidelberg.de. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2020.
- ↑ Seneca, Epistulae morales 8, 70, 20. ... lignum id, quod ad emundanda obscena adhaerente spongia positum est, totum in gulam farsit ..., "το ραβδί με ένα σφουγγάρι προσαρτημένο, που είναι για να σκουπίζει τα ακατανόμαστα, το έσπρωξε όπως ήταν στο λαιμό του".
Γενικές πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρωτογενείς πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Κλαύδιος Τερεντιανός, Michigan Papyri VIII 471 (εισ. 5393) = CEL 146 = ChLA XLII 1220 29.
- Σενέκας, Epistulae morales Liber 8, 70, 20.
- Μάρκος Βαλέριος Μαρτιάλης, Επιγράμματα, Liber 12,48,7.
Δευτερογενείς πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ρίχαρντ Νόιντεκερ: Die Pracht der Latrine. Zum Wandel öffentlicher Bedürfnisanstalten in der kaiserzeitlichen Stadt . Pfeil-Verlag, Μόναχο 1994 (Studien zur antiken Stadt, Bd. 1) (ISBN 3-923871-86-4), σελ. 36f.
- Γκίλμπερτ Βίπλινγκερ: "Der Gebrauch des Xylospongiums - eine neue Theorie zu den higenisischen Verhältnissen in römischen Latrinen". Στο: SPA. SANITAS PER AQUAM. Tagungsband des Internationalen Frontinus-Symposiums zur Technik-und Kulturgeschichte der antiken Thermen Aachen , 18. - 22. März 2009. Frontinus-Gesellschaft e. V. & Peeters, Λέιντεν 2012.(ISBN 978-90-429-2661-5)ISBN 978-90-429-2661-5 . σελ. 295-304.