Νότια Κουρδικά
| Νότια Κουρδικά | |
|---|---|
| Φυσικοί ομιλητές | 3.000.000 στο Ιράν (2000) |
| Σύστημα γραφής | αραβικό αλφάβητο και Αραβική γραφή |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | — |
| ISO 639-3 | sdh |
| Linguasphere | 58-AAA-c |
| Glottolog | sout2640[1] |
Τα Νότια Κουρδικά (کوردی خوارین, kurdîy xwarîn) είναι μια Κουρδική ομάδα γλωσσών/διαλέκτων, ομιλούμενη κυρίως στο δυτικό Ιράν και ανατολικό Ιράκ. Στο Ιράν, ομιλείται στις επαρχίες Κερμανσάχ και Ιλάμ. Στο Ιράκ ομιλείται στην περιοχή Χανακίν (Xaneqîn), στο δρόμο προς το Μαντάλι, Πέχλε. Είναι επίσης η διάλεκτος της πολυπληθής Κουρδικής φυλής Κακαγί-Κακαβάντ κοντά στο Κιρκούκ και τους περισσότερους Κούρδους Γιαρσάνι στην επαρχία Κερμανσάχ. Υπάρχουν επίσης πυκνοκατοικημένες διασπορές ομιλητών της Νότιας Κουρδικής που κατοικούν στα όρη Αλμπούρζ.
Οι γηγενείς ομιλητές χρησιμοποιούν διάφορα αλφάβητα για να γράψουν τα Νότια Κουρδικά, με τα πιο κοινά από αυτά να είναι επεκτάσεις του προτύπου Κουρδικού αλφαβήτου.
Η επέκταση αποτελείται από το επιπλέον φωνήεν, "ۊ" για το βασισμένο στο αραβικό αλφάβητο αλφάβητο Σοράνι και το "ü" για το αλφάβητο βασισμένο στο λατινικό.
| ΔΦΑ | Λατινικό γράμμα | Αραβικό γράμμα |
|---|---|---|
| yː | ü | ۊ |
Υποδιάλεκτοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι υποδιάλεκτοι της Νότιας Κουρδικής είναι:
- Η Κερμανσάχι ομιλείται κυρίως στο δυτικό Ιράν, μέσα και γύρω από την πόλη Κερμανσάχ (Κιρμασάν).
- Η Φεϊλί, αναφερόμενη στη φυλή Φεϊλί είναι γνωστή και ως Ιλαμί, από την Επαρχία Ιλάμ. Ομιλείται στο ανατολικό Ιράκ στην περιοχή Χανεκίν της επαρχίας Ντιάλα κοντά στα Ιρανικά σύνορα, και στο δυτικό Ιράν στην επαρχία Ιλάμ, και σε μέρη της επαρχίας Κερμανσάχ από τους Κούρδους Φεϊλί. Η Μαχάκι είναι υποδιάλεκτος. Ομιλείται από τη φυλή Αλί Σερουάν (Μπεϊρέι) στο Ιλάμ, και σχεδόν από όλους τους Κούρδους στη Βαγδάτη, το Μαντάλι, το Μπάντρα και Ζορμπάλα στο Ιράκ. Μοιράζεται πολλά χαρακτηριστικά με την Σοράνι.[2]
- Γκαρούσι (Gerrûsî, Bijarî)
- Μαλεκσάχι (Melikşayî)
- Σαντζάμπι (Sincawî), αφορά τη γλώσσα των Σαντζάμπι. Είναι στενά συνδεδεμένη
- Η Λάκι ομιλείται στην κεντρική περιοχή Ζάγκρος του Ιράν, στις επαρχίες Λορεστάν (Νουραμπάντ, Κουχντάστ), Κερμανσάχ (Κανγκαβάρ, Χαρσίν), Σαχνέχ Νταρέχ Σαχρ και Χολεϋλάν στην επαρχία Ιλάμ, και σε πολύ μικρότερους αριθμούς στις επαρχίες Καζβίν, Χαμεντάν, και Κουζεστάν.
- Η Καλχόρι (Kelhûrî) αναφέρεται στη Καλχόρ (Κουρδική φυλή).
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Kamandar Fattah, Les Dialectes kurdes méridionaux: etude linguistique et dialectologique. Louvain, Peeters, 2000, σελ. 55-62.
Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Hammarström, Harald· Forkel, Robert· Haspelmath, Martin· Bank, Sebastian, επιμ. (2016). «Νότια Κουρδικά». Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ↑ Vahid-e-Ranjbar, Dastur-e Zaban-e Kurdi-ye Kermanshahi.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Πληροφορίες σχετικά με τα Νότια Κουρδικά
- Περιγραφή των Νότιων Κουρδικών από την Κουρδική Ακαδημία Γλώσσας
- Ηχητικές καταγραφές λέξεων και αφηγήσεων στα Νότια Κουρδικά, αρχειοθετημένο με το Kaipuleohone
- Νότια Κουρδική Βικιπαίδεια