Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ναός Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου (Θεσσαλονίκη)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 40°37′9″N 22°57′40″E / 40.61917°N 22.96111°E / 40.61917; 22.96111

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος (Θεσσαλονίκη)
Χάρτης
Είδοςεκκλησία
Γεωγραφικές συντεταγμένες40°37′9″N 22°57′40″E
Θρησκευτική υπαγωγήΙερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης
Διοικητική υπαγωγήΘεσσαλονίκη και Δήμος Θεσσαλονίκης
ΧώραΕλλάδα
Commons page Πολυμέσα

Ο Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου βρίσκεται στην ανατολική Θεσσαλονίκη, στην οδό Περδίκκα 55, κοντά στο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης και ανήκει στην Ιερή Μητρόπολη Θεσσαλονίκης.[1]

Η εκκλησία ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1907 από τη Βουλγαρική κοινότητα της Θεσσαλονίκης [2] και επρόκειτο να ολοκληρωθεί το 1913.[3] Άρχισε να ανεγείρεται σε σχέδια των Βούλγαρων αρχιτεκτόνων αδερφών Μιτρόβσκι [4] και αρχικά ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο.[5][6]

Το 1912, κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό και την επόμενη χρονιά όλη η περιουσία της Βουλγαρικής εξαρχίας κατασχέθηκε. Έτσι και ο ημιτελής αυτός ναός πέρασε στην κατοχή Ιεράς Μητρόπολης Θεσσαλονίκης και ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Γεννάδιος τον αφιέρωσε στον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο. Στην αρχή ήταν παρεκκλήσι της γειτονικής εκκλησίας της Αγίας Τριάδας. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, στην εκκλησία εγκαταστάθηκαν Έλληνες πρόσφυγες. Στις 20 Σεπτεμβρίου 1953 εγκαινιάστηκε από τον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα Α' και έγινε ενοριακός ναός.[2]

Ο Ναός του Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό ρυθμό του εκλεκτικισμού και αποτελεί μοναδικό στη Θεσσαλονίκη δείγμα νεορωμανικού ρυθμού με γοτθικά, βυζαντινά και νεοκλασικά στοιχεία. [7]

Έχει μήκος 24,30 μ. και πλάτος 14,20 μ. Είναι τρίκλιτη βασιλική με εγκάρσιο κλίτος και τρούλο και το κεντρικό της κλίτος είναι περίπου διπλάσιο των πλαϊνών ενώ το εγκάρσιο έχει πλάτος περίπου ίσο με το 1/3 του μήκους του ναού. Στο σημείο που διασταυρώνονται το μεσαίο και το εγκάρσιο κλίτος δημιουργείται ένα τετράγωνο στις γωνίες του οποίου υπάρχουν τέσσερα υποστυλώματα, που αποτελούνται από ένα ημικίονα και ένα πεσσό. [8]

Ο τρούλος έχει ένα ραδινό τύμπανο, του οποίου το ύψος είναι ίσο με τη διάμετρο της στεφάνης και καταλήγει σε θόλο που έχει μορφή ελλειψοειδή εκ περιτροπής. Στο τύμπανο υπάρχουν δώδεκα ραδινά παράθυρα.[9]

Ο ναός, εκτός από τον τρούλο, έχει μείνει ανεπίχριστος. Οι εξωτερικοί τοίχοι του ναού έχουν χτιστεί από πρόχειρη αργολιθοδομή με ντόπιους πρασινόλιθους. Τα κενά μεταξύ τους συμπληρώνονται με μικρά λιθάρια και δεν έχει χρησιμοποιηθεί συνδετικό κονίαμα στους αρμούς. Ο τρούλος είναι χτισμένος από οπτοπλινθοδομή και είναι επιχρισμένος με σοβά. [10]

Έχει τρία παρεκκλήσια - τον "Άγιο Διονύσιο τον Ολύμπιο" στον ίδιο το ναό και την "Αγία Ολυμπιάδα" και τον "Άγιο Ραφαήλ", στο υπόγειο, όπου λειτουργεί επίσης το πολιτιστικό κέντρο.[2]

  1. Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος Αρχειοθετήθηκε 2022-07-15 στο Wayback Machine.. // Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Πήγα στο 2016-10-16.
  2. 2,0 2,1 2,2 Τερμεντζόγλου, Γεώργιος Κ (2013). Εγκαίνια νεότερων ναών της Θεσσαλονίκης (1912-2011) (PDF). Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεολογική Σχολή, Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας. σελ. 33. 
  3. Миладинова-Алексиева, Царевна (1934). Епоха и люде. - В: Сборник Солун. Издание на възпитателитѣ и възпитаницитѣ отъ солунскитѣ български гимназии (PDF). София: Печатница „Художникъ“. σελ. 75. 
  4. Θρησκευτική αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη κατά την τελευταία φάση της Τουρκοκρατίας (1839 -1912), Εκκλησίες, συναγωγές, τζαμιά, Θάλεια Σ. Μαντοπούλου –Παναγιωτοπούλου, Διδακτορική Διατριβή που υποβλήθηκε στο τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Επιστημονική επετηρίδα της Πολυτεχνικής Σχολής, Παράρτημα αριθμός 31 του ΙΑ’ τόμου, σελ. 551
  5. Миладинова, Царевна (1985). Епоха, земя и хора: Из българското минало - по издадени и неиздадени ръкописи. София: Издателство на Отечествения фронт. σελ. 115. 
  6. Димитровъ, Лазаръ.
  7. ο.π. Μαντοπούλου –Παναγιωτοπούλου, σ. 557
  8. ο.π. Μαντοπούλου –Παναγιωτοπούλου σ. 557
  9. ο.π. Μαντοπούλου –Παναγιωτοπούλου σ. 560, 566, 573
  10. ο.π. Μαντοπούλου –Παναγιωτοπούλου σ. 567, 575
  • Θρησκευτική αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη κατά την τελευταία φάση της Τουρκοκρατίας (1839 -1912), Εκκλησίες, συναγωγές, τζαμιά, Θάλεια Σ. Μαντοπούλου –Παναγιωτοπούλου, Διδακτορική Διατριβή που υποβλήθηκε στο τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Επιστημονική επετηρίδα της Πολυτεχνικής Σχολής, Παράρτημα αριθμός 31 του ΙΑ’ τόμου