Ναυμαχία της Ερέτριας
- Για τη γνωστή πολιορκία του 490 π.Χ δείτε το λήμμα Πολιορκία της Ερέτριας
| Ναυμαχία της Ερέτριας | |||
|---|---|---|---|
| Πελοποννησιακός Πόλεμος | |||
| Χρονολογία | 411 π.Χ | ||
| Τόπος | Ερέτρια, ακτές της Εύβοιας | ||
| Στόχοι | Οι Αθηναίοι σκόπευαν να διατηρήσουν την Εύβοια, ενώ οι Σπαρτιάτες είχαν σκοπό να αποσπάσουν τις πόλεις της περιοχής από τη συμμαχία με την Αθήνα | ||
| Έκβαση | Νίκη των Λακεδαιμονίων | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| Δυνάμεις | |||
| |||
| Απολογισμός | |||
| |||
Η Ναυμαχία της Ερέτριας διεξήχθη στις αρχές φθινοπώρου του 411 π.Χ στις ακτές της Εύβοιας μεταξύ της Αθήνας και της Σπάρτης και έληξε με νίκη της τελευταίας. Η νίκη της Σπάρτης στη ναυμαχία της Ερέτριας είχε μεγάλη σημασία, καθώς η Εύβοια σταμάτησε να λειτουργεί ως σύμμαχος της Αθήνας και περιήλθε στο πελοποννησιακό στρατόπεδο.
Περιγραφή της ναυμαχίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την εποχή αυτή, η αθηναϊκή δημοκρατία κατέρρευσε, λόγω του πραξικοπήματος των Τετρακοσίων[1]. Μια μέρα του φθινοπώρου, ενώ οι Αθηναίοι είχαν συγκεντρωθεί στο θέατρο του Διονύσου για να λύσουν πολιτικά θέματα σχετικά με την εξουσία των Τετρακοσίων[2], έγινε γνωστό πως ο Αγησανδρίδας (ή Ηγησανδρίδας) διήρχετο προ της Σαλαμίνας με 42 πολεμικά σκάφη. Οι Αθηναίοι θεωρούσαν πως γινόταν πραγματικότητα η προειδοποίηση του Θηραμένη ότι οι Σπαρτιάτες είχαν σκοπό να καταλάβουν το τείχος της Ηετιωνείας και ήταν χαρούμενοι που το είχαν κατεδαφίσει. Ο πελοποννησιακός στόλος περίπλεε στην Επίδαυρο και στις γειτονικές περιοχές, όπου επικρατούσαν εμφύλιες συρράξεις. Οι Αθηναίοι, όταν το έμαθαν, έτρεξαν προς τον Πειραιά, καθώς θεώρησαν πως η ασφάλεια της πόλης τους είχε μεγαλύτερη σημασία από τις εσωτερικές ερίδες, γι' αυτό και μερικοί επιβιβάστηκαν στα έτοιμα πλοία, άλλοι προχώρησαν στην καθέλκυση άλλων, ενώ τρίτοι έμειναν να υπερασπιστούν τα τείχη του Πειραιά[3].
Οι Πελοποννήσιοι, αφού έπλευσαν κατά μήκος της ακτής και έκαψαν το Σούνιο, αγκυροβόλησαν μεταξύ Θορικού και Πρασιών και αργότερα κατέπλευσαν στον Ωρωπό. Οι Αθηναίοι έστειλαν εσπευμένα στην Εύβοια μια μοίρα στόλου υπό τις διαταγές του Θυμοχάρους, αν και τα πληρώματα τους δεν είχαν ασκηθεί - αυτό οφείλεται στην πολιτική κρίση που ξέσπασε στην Αθήνα και στη θέληση των Αθηναίων να διατηρήσουν πάση θυσία την Εύβοια στο στρατόπεδο τους. Μετά την άφιξη της μοίρας, οι Αθηναίοι έλαβαν ενισχύσεις και η μοίρα τους απέκτησε 36 πολεμικά σκάφη. Τότε, αναγκάστηκαν αμέσως να ναυμαχήσουν, καθώς ο Αγησανδρίδας εξέπλευσε το μεσημέρι από τον Ωρωπό - το πλάτος της θάλασσας από τον Ωρωπό μέχρι την Ερέτρια ανέρχεται στα 60 στάδια. Οι Αθηναίοι, μόλις είδαν τη μοίρα των Πελοποννησιών, επιχείρησαν απόβαση των πληρωμάτων τους στις ακτές της Ερέτριας, καθώς πίστευαν ότι οι οπλίτες είχαν παραταχθεί ήδη στην παραλία - ωστόσο, οι οπλίτες βρίσκονταν σε απομακρυσμένα σπίτια της Ερέτριας στην προσπάθεια τους να αποσπάσουν τρόφιμα για το πρόγευμα τους.
Ο Θουκυδίδης αναφέρει πως οι Ερετριείς δεν είχαν σκοπό να στήσουν αγορά εκτός πόλεως, ώστε να επιβραδυνθεί η επιβίβαση των πληρωμάτων και να προφθάσουν οι Πελοποννήσιοι να επιτεθούν και να αναγκάσουν τους Αθηναίους σε ναυμαχία - την κατάλληλη στιγμή, οι Ερετριείς είχαν ειδοποιήσει τους Σπαρτιάτες που βρίσκονταν στον Ωρωπό με σήματα από υψώματα της πόλης τους. Οι Αθηναίοι αναγκάστηκαν να ναυμαχήσουν, όντας απροετοίμαστοι. Αν και άντεξαν για ένα χρονικό διάστημα, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν και καταδιώχθηκαν από τους Σπαρτιάτες. Οι Αθηναίοι που εισήλθαν στην πόλη της Ερέτριας, θεωρώντας την πόλη φιλική, φονεύτηκαν από τους Ερετριείς - αυτοί, όμως, που διέφυγαν μέσω του οχυρώματος της Ερέτριας (το οποίο βρισκόταν υπό την κατοχή των Αθηναίων) κατάφεραν να σωθούν, όπως και τα πληρώματα των πλοίων που έφθασαν στη Χαλκίδα. Οι Πελοποννήσιοι κυρίευσαν 22 πλοία των Αθηναίων, τα πληρώματα των οποίων είτε φόνευσαν είτε αιχμαλώτισαν.
Μετά τη νίκη στη ναυμαχία, οι Σπαρτιάτες απέσπασαν την Εύβοια από τους Αθηναίους και άρχισαν να ρυθμίζουν τα διοικητικά θέματα της περιοχής[4]. Η είδηση της ήττας στη ναυμαχία της Ερέτριας προκάλεσε πανικό στην Αθήνα, μεγαλύτερο και απ' αυτόν που προκλήθηκε μετά την ολοκληρωτική καταστροφή των Αθηναίων στην εκστρατεία στη Σικελία, καθώς οι Αθηναίοι ήσαν σίγουροι ότι οι Σπαρτιάτες θα επιτεθούν αμέσως κατά του Πειραιά[5].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου (μετάφραση Βενιζέλου), Βιβλίον Η, κεφ. 67
- ↑ Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου (μετάφραση Βενιζέλου), Βιβλίον Η, κεφ. 93
- ↑ Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου (μετάφραση Βενιζέλου), Βιβλίον Η, κεφ. 94
- ↑ Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου (μετάφραση Βενιζέλου), Βιβλίον Η, κεφ. 95
- ↑ Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου (μετάφραση Βενιζέλου), Βιβλίον Η, κεφ. 96