Μονόγναθος
| Μονόγναθος | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Σχέδιο του είδους Monognathus jesperseni
| ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
|
Ο μονόγναθος (λατινική και επιστημονική ονομασία Monognathus, από τις ελληνικές λέξεις μόνος και γνάθος) είναι γένος ψαριών που ανήκει στην τάξη των χελιών (εγχελυόμορφα). Αποτελεί το μοναδικό γένος σε δική του, ξεχωριστή οικογένεια, τις μονογναθίδες (Monognathidae). Πρόκειται για ψάρια που ζουν σε πολύ μεγάλα βάθη των ωκεανών, και για τον λόγο αυτόν ανακαλύφθηκαν μόλις τον 20ό αιώνα. Το στόμα τους, και ειδικότερα η κάτω γνάθος, είναι μεγάλο σε σχέση με το σώμα τους, ενώ η άνω γνάθος (τα οστά της γνάθου και της πρόγναθου) απουσιάζουν[1], χαρακτηριστικό στο οποίο το γένος οφείλει την ονομασία του.
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το ραχιαίο και το πρωκτικό πτερύγιο δεν διαθέτουν οστική υποστήριξη, ενώ τα θωρακικά πτερύγια απουσιάζουν. Το ρύγχος φέρει έναν κυνόδοντα που συνδέεται με αδένες, οι οποίοι είναι δηλητηριώδεις στους ενήλικες μονόγναθους.[2] Οι μονόγναθοι ειναι σχεδόν τυφλοί, με υποτυπώδεις οφθαλμούς και μικρά οσφρητικά όργανα, αν και στο αρσενικό τα τελευταία είναι μεγαλύτερα, ίσως για να ανιχνεύει με την όσφρηση το ταίρι του.[1]
Τα είδη του μονόγναθου έχουν μήκος που κυμαίνεται συνήθως από 4 μέχρι 10 εκατοστά, με το μέγιστο καταγεγραμμένο μήκος να είναι 15,9 εκατοστά.
Ενδιαίτημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι μονόγναθοι συναντώνται σε βάθη μεγαλύτερα των 2 χιλιάδων μέτρων, σε όλους τους ωκεανούς της Γης.[3][1]
Είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μέχρι σήμερα αναγνωρίζονται γενικώς 15 είδη στο γένος Monognathus, τα εξής[3]:
- Monognathus ahlstromi, Raju, 1974
- Monognathus berteli, J.G. Nielsen & Hartel, 1996
- Monognathus bertini, Bertelsen & J.G. Nielsen, 1987
- Monognathus boehlkei, Bertelsen & J.G. Nielsen, 1987
- Monognathus bruuni, Bertin, 1936
- Monognathus herringi, Bertelsen & J.G. Nielsen, 1987
- Monognathus isaacsi, Raju, 1974
- Monognathus jesperseni, Bertin, 1936
- Monognathus jesse, Raju, 1974
- Monognathus nigeli, Bertelsen & J.G. Nielsen, 1987
- Monognathus ozawai, Bertelsen & J.G. Nielsen, 1987
- Monognathus rajui, Bertelsen & J.G. Nielsen, 1987
- Monognathus rosenblatti, Bertelsen & J.G. Nielsen, 1987
- Monognathus smithi, Bertelsen & J.G. Nielsen, 1987
- Monognathus taningi, Bertin, 1936
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 BÖHLKE, EUGENIA B.· BÖHLKE, JAMES E.· LEIBY, MARK M.· McCOSKER, JOHN E.· BERTELSEN, E.· ROBINS, CATHERINE H.· ROBINS, C. RICHARD· SMITH, DAVID G.· TIGHE, KENNETH A. (1989). Orders Anguilliformes and Saccopharyngiformes: Part 9, Volume 1. Yale University Press. ISBN 978-1-933789-19-4. JSTOR j.ctvbcd0dm.
- ↑ Poulsen, Jan Y.; Miller, Michael J.; Sado, Tetsuya; Hanel, Reinhold; Tsukamoto, Katsumi; Miya, Masaki (2018-07-25). «Resolving deep-sea pelagic saccopharyngiform eel mysteries: Identification of Neocyema and Monognathidae leptocephali and establishment of a new fish family "Neocyematidae" based on larvae, adults and mitogenomic gene orders». PLOS ONE 13 (7): e0199982. doi:. ISSN 1932-6203. PMID 30044814. Bibcode: 2018PLoSO..1399982P.
- ↑ 3,0 3,1 Rainer Froese και Daniel Pauly (επιμ.): «Monognathidae» στη FishBase, Ιούνιος 2011