Μονή Αγίας Παρασκευής (Μονοδένδρι)
Συντεταγμένες: 39°53′12.44″N 20°45′15.12″E / 39.8867889°N 20.7542000°E
| Μονή Αγίας Παρασκευής στο Μονοδένδρι | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | μοναστήρι |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 39°53′12″N 20°45′15″E |
| Θρήσκευμα | Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως |
| Θρησκευτική υπαγωγή | Ιερά Μητρόπολις Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Ζαγορίου |
| Τοποθεσία | Μονοδένδρι Ιωαννίνων |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έναρξη κατασκευής | 15ος αιώνας |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής είναι εγκαταλελειμμένο μοναστήρι που βρίσκεται στην άκρη του φαραγγιού του Βίκου, στην περιοχή του Ζαγορίου, (περιφερειακή ενότητα Ιωαννίνων), βορειοδυτική Ελλάδα.[1] Το μοναστήρι ιδρύθηκε το 1413–1414. Αποτελείται από ένα μικρό πετρόκτιστο παρεκκλήσι, το παλαιότερο διατηρημένο στο Ζαγόρι και προσφέρει πανοραμική θέα στο φαράγγι.[2]
Ίδρυση και περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το μοναστήρι, αφιερωμένο στην Αγία Παρασκευή, ιδρύθηκε το 1413–1414. Σύμφωνα με επιγραφή πάνω από την πύλη του, η ίδρυση πραγματοποιήθηκε όταν ο τοπικός ηγέτης της Ηπείρου ήταν ο Δεσπότης Κάρολος Α΄ Τόκκος.[2] Χτίστηκε από τους κατοίκους του γειτονικού χωριού Βίτσα και με τα προσωπικά έξοδα ενός ντόπιου άρχοντα, του βοεβόδα Μιχαήλ Θεριανού. Η παράδοση αναφέρει ότι ο Θεριανός έχτισε το μοναστήρι ως πράξη ευχαριστίας για την σωτηρία της κόρης του που υπέφερε από μια ανίατη ασθένεια.[1][3]
Η εκκλησία είναι μια μικρή βασιλική, με μόνο έναν σηκό και ξύλινη στέγη, που περιβάλλεται από τα κελιά των μοναχών.[1] Οι τοιχογραφίες του ναού χρονολογούνται εν μέρει από τις αρχές του 15ου αιώνα. Στο βόρειο τοίχο υπάρχει τοιχογραφία (κτητορική παράσταση) του δωρητή Θεριανού, της συζύγου και των παιδιών του. Οι απεικονίσεις είναι ενδεικτικές του κώδικα ενδυμασίας εκείνης της εποχής. Τα ρούχα των ευεργετών είναι πολυτελή με πλούσια κεντημένα υφάσματα, φαρδιές πλεξούδες και κρόσσια. Η κόρη του, η Θεοδώρα, φοράει λευκό μαντήλι στο κεφάλι της, το οποίο είναι τυλιγμένο γύρω από το λαιμό της.[4] Οι τοιχογραφίες στο νότιο τοίχο χρονολογούνται από τη σχετική επιγραφή γύρω στο 1689.[2] Φαίνεται ότι ο ναός είχε καταστραφεί εν μέρει, με αποτέλεσμα να χρειαστεί να ξανακτιστεί ο νότιος τοίχος.[4]
Περιβάλλοντας χώρος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το μοναστήρι είναι χτισμένο στην άκρη ενός τραχιού βράχου που βρίσκεται πάνω από το φαράγγι του Βίκου. Το πλησιέστερο χωριό, το Μονοδένδρι, απέχει 15 λεπτά με τα πόδια.[2] Από τη βεράντα του παρεκκλησίου, που έχει σχεδιαστεί κατάλληλα, οι επισκέπτες μπορούν να δουν με ασφάλεια από ψηλά το φαράγγι.[5]
Ορισμένες σπηλιές βρίσκονται στη μέση της τραχιάς πλευράς του Βίκου, βόρεια και ανατολικά του μοναστηριού, όπου οι ερημίτες και οι διωγμένοι Χριστιανοί αναζήτησαν καταφύγιο κατά τους Οθωμανικούς χρόνους.[6] Επιπλέον, για τον ίδιο λόγο, χτίστηκαν ορισμένες μικρές κατοικίες περί το 1816.[2]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Prefecture of Ioannina, Epirus-Greece» (PDF). Prefectural Committee of Tourist Promotion. σελ. 14. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 19 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2010.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «Municipality of Central Zagori: Monodendri, sightseeing». Technological Institute of Piraeus. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουνίου 2011.
- ↑ Miller Korina· Armstrong Kate (2010). Greece. Lonely Planet. σελ. 344. ISBN 978-1-74179-228-7.
- ↑ 4,0 4,1 Αχειμάστου-Ποταμιάνου, Μυρτάλη (2011-07-06). «Η κτιτορική παράσταση της μονής της Αγίας Παρασκευής στο Μονοδέντρι της Ηπείρου (1414)». Δελτίον Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας 42: 231. doi:. ISSN 2241-2190. http://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/deltion/article/view/4228.
- ↑ Paschos, P.· Nikolaou, E. (2004). Explore the landscape, the rocks and the nature of Vikos-Aoos and surrounding area. Find out its history and civilisation (PDF). Greek Institute of Geology & Mineral Exploration. ISBN 978-960-98903-5-9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2021.
- ↑ Jackson Jack (2003). The world's great adventure treks. New Holland Publishers. σελ. 113. ISBN 978-1-84330-261-2.[νεκρός σύνδεσμος]