Μεχμέτ Ακίφ Ερσόι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μεχμέτ Ακίφ Ερσόι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Mehmet Akif Ersoy (Τουρκικά)
Γέννηση20  Δεκεμβρίου 1873
Φατίχ
Θάνατος27  Δεκεμβρίου 1936[1][2][3]
Κωνσταντινούπολη
Αιτία θανάτουκίρρωση
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςστρατιωτικό νεκροταφείο του Εντιρνέ Καπού
Χώρα πολιτογράφησηςΟθωμανική Αυτοκρατορία
Τουρκία
ΘρησκείαΙσλάμ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσατουρκικά
Melik
Ομιλούμενες γλώσσεςοθωμανικά Τουρκικά[4]
ΣπουδέςVefa High School
Halkalı Ziraat Mekteb-i Âlisi
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιητής
πολιτικός[5]
συγγραφέας
Αξιοσημείωτο έργοSafahat
İstiklâl Marşı
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομιτάτο Ένωσης και Προόδου
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΜέλος της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας
ΒραβεύσειςPresidential Culture and Arts Grand Awards (2018)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μεχμέτ Ακίφ Ερσόι (Mehmet Âkif Ersoy) (محمد عاكف ارصوى) (Κωνσταντινούπολη, 20 Δεκεμβρίου 1873 - Κωνσταντινούπολη, 27 Δεκεμβρίου 1936) ήταν Τούρκος ποιητής.[6] Είναι ο συγγραφέας των στίχων του Τουρκικού Εθνικού Ύμνου Istiklâl Marsi, ο οποίος υιοθετήθηκε το 1921. Θεωρείται από τους Τούρκους ως ο "Εθνικός Ποιητής" τους. Ο πατέρας του ήταν νομομαθής. Διδάχτηκε αραβικά, περσικά και γαλλικά και σπούδασε κτηνιατρική στο πανεπιστήμιο. Οι στίχοι ήταν αρχικά γραμμένοι ως ποίημα σε μία συλλογή των γραπτών του. Παραδόξως, ένα από τα πιο διάσημα έργα του, ένα βιβλίο με τον τίτλο Safahat, δεν ήταν ευρέως αναγνωσμένο ή δημοσιευμένο μέχρι πρόσφατα.

Πιστεύεται επίσης πως έγραψε και έναν σχολιασμό του Κορανίου, τον οποίο έκαψε αργότερα όταν ανακάλυψε πως θα εκδιδόταν από την νέα κοσμική κυβέρνηση στα Τουρκικά αντί των πρωτότυπων Αραβικών, και θα χρησιμοποιούταν στην κοσμική εκπαίδευση. Άρχισε να ασχολείται με τη λογοτεχνία μετά την επανάσταση του 1908. Δίδαξε λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης και ταυτόχρονα απέκτησε την φήμη του κήρυκα της πανισλαμικής ενότητας. Το 1913 παραιτήθηκε από τη θέση του στη Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικών Υποθέσεων. Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο εργάστηκε στην Τεσκιλατί Μαχσουσά (μυστική υπηρεσία), υπηρετώντας την ισλαμική προπαγάνδα.

Αν και αλβανικής καταγωγής και βαθιά θρησκευόμενος, θεωρείται εθνικιστής στην Τουρκία. Στην πραγματικότητα, η πίστη του βρισκόταν κάπου μεταξύ της τουρκικής και ισλαμικής ταυτότητας, και θεωρείται περίπου ως ο Ναμίκ Κεμάλ της εποχής του. Ήταν μέλος της πρώτης εθνοσυνέλευσης. Βαθιά αναστατωμένος από την έντονη κοσμική φύση που υιοθέτησε η δημοκρατία μετά την κατάργηση του σουλτανάτου το 1923, έφυγε από την Τουρκία το 1926 για το Κάιρο όπου δίδαξε τουρκικά στο πανεπιστήμιο του Καΐρου. Επέστρεψε μόλις λίγο πριν από το θάνατό του το 1936. Η κηδεία του έγινε στο Νεκροταφείο Εντιρνέ Καπού στην Κωνσταντινούπολη.

Βασικά έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Safahat, 1911;
  • Suleymaniye Kürsüsünde, 1911;
  • Hakkın Sesleri, 1912;
  • Fatih Kürsüsünde, 1913;
  • Hatıralar, 1917;
  • Âsım, 1919;
  • Gölgeler, 1933.

Επίδειξη της ποίησής του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Çanakkale Şehitlerine (Για τους Μάρτυρες του Τσανάκκαλε)

Şu Boğaz harbi nedir? Var mı ki dünyada eşi?
En kesif orduların yükleniyor dördü beşi,
Tepeden yol bularak geçmek için Marmara'ya
Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya.
Ne hayâsızca tehaşşüd ki ufuklar kapalı!
Nerde -gösterdiği vahşetle- "Bu bir Avrupalı!"
Dedirir: Yırtıcı, his yoksulu, sırtlan kümesi,
Varsa gelmiş, açılıp mahbesi, yâhud kafesi!
Eski Dünya, Yeni Dünya, bütün akvâm-ı beşer,
Kaynıyor kum gibi... Mahşer mi, hakikat mahşer.
Yedi iklimi cihânın duruyor karşısında,
Ostralya'yla beraber bakıyorsun: Kanada!
Çehreler başka, lisanlar, deriler rengârenk;
Sâde bir hâdise var ortada: Vahşetler denk.
Kimi Hindû, kimi yamyam, kimi bilmem ne belâ...
Hani, tâ'ûna da zuldür bu rezil istilâ!
Ah, ο yirminci asır yok mu, ο mahhlûk-i asil,
Ne kadar gözdesi mevcud ise, hakkıyle sefil,
Kustu Mehmetçiğin aylarca durup karşısına;
Döktü karnındaki esrârı hayâsızcasına.
Maske yırtılmasa hâlâ bize âfetti ο yüz...
Medeniyyet denilen kahbe, hakikat, yüzsüz.
Sonra mel'undaki tahribe müvekkel esbâb,
Öyle müdhiş ki: Eder her biri bir mülkü harâb.

Öteden sâikalar parçalıyor âfâkı;
Beriden zelzeleler kaldırıyor a'mâkı;
Bomba şimşekleri beyninden inip her siperin;
Sönüyor göğsünün üstünde ο arslan neferin.
Yerin altında cehennem gibi binlerce lâğam,
Atılan her lâğamın yaktığı yüzlerce adam.
Ölüm indirmede gökler, ölü püskürmede yer
Ο ne müdhiş tipidir: Savrulur enkâz-ı beşer...
Kafa, göz, gövde, bacak, kol, çene, parmak, el ayak,
Boşanır sırtlara, vâdilere, sağnak sağnak.
Saçıyor zırha bürünmüş de ο nâmerd eller,
Yıldırım yaylımı tûfanlar, alevden seller.
Veriyor yangını, durmuş da açık sinelere,
Sürü halinde gezerken sayısız tayyâre.

Top tüfekten daha sık, gülle yağan mermiler...
Kahraman orduyu seyret ki bu tehdide güler!
Ne çelik tabyalar ister, ne siner hasmından;
Alınır kal'a mı göğsündeki kat kat iman?
Hangi kuvvet onu, hâşâ, edecek kahrına râm?
Çünkü te'sis-i İlâhî ο metin istihkâm.
Sarılır, indirilir mevki'-i müstahkemler,
Beşerin azmini tevkif edemez sun'-i beşer;
Bu göğüslerse Hudâ'nın ebedî serhaddi;
"Ο benim sun'-i bedi'im, onu çiğnetme" dedi.
Âsım'ın nesli... diyordum ya... nesilmiş gerçek:
İşte çiğnetmedi nâmusunu, çiğnetmeyecek.
Şûhedâ gövdesi, bir baksana, dağlar, taşlar...
O, rükû olmasa, dünyâda eğilmez başlar...
Vurulmuş tertemiz alnından, uzanmış yatıyor,
Bir hilâl uğruna, yâ Rab, ne güneşler batıyor!
Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş, asker!
Gökten ecdâd inerek öpse ο pâk alnı değer.
Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor Tevhid'i...
Bedr'in arslanları ancak, bu kadar şanlı idi.
Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
"Gömelim gel seni tarihe" desem, sığmazsın.
Herc ü merc ettiğin edvâra da yetmez ο kitâb...
Seni ancak ebediyyetler eder istiâb.
"Bu, taşındır" diyerek Kâ'be'yi diksem başına;
Ruhumun vahyini duysam da geçirsem taşına;
Sonra gök kubbeyi alsam da ridâ namıyle,
Kanayan lâhdine çeksem bütün ecrâmıyle;
Mor bulutlarla açık türbene çatsam da tavan,
Yedi kandilli Süreyyâ'yı uzatsam oradan;
Sen bu âvizenin altında, bürünmüş kanına;
Uzanırken, gece mehtâbı getirsem yanına,
Türbedârın gibi tâ fecre kadar bekletsem;
Gündüzün fecr ile âvizeni lebriz etsem;
Tüllenen mağribi, akşamları sarsam yarana...
Yine bir şey yapabildim diyemem hatırana.

Sen ki, son ehl-i salibin kırarak salvetini,
Şarkın en sevgili sultânı Salâhaddin'i,
Kılıç Arslan gibi iclâline ettin hayran...
Sen ki, İslâm'ı kuşatmış, boğuyorken hüsran,
Ο demir çenberi göğsünde kırıp parçaladın;
Sen ki, ruhunla beraber gezer ecrâmı adın;
Sen ki, a'sâra gömülsen taşacaksın... Heyhât!
Sana gelmez bu ufuklar, seni almaz bu cihât...
Ey şehid oğlu şehid, isteme benden makber,
Sana âguşunu açmış duruyor Peygamber.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13519910m. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. ersoy-mehmed-akif. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13519910m. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2015.
  6. Ayyıldız, Esat. “Mehmed Âkif Ersoy’un ‘Hasbihâl’ Adlı Makalesindeki Arapça Öğretimine Dair Görüşleri”. Kabulünün 101. Yılında İstiklâl Marşı ve Milli Şairimiz Mehmed Âkif Ersoy 2. Uluslararası Sempozyumu Kongre Kitabı. ed. Ayşe Erkmen – Mustafa Latif Emek. İstanbul: İKSAD Yayınevi, 2022. p. 40-48.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Mehmet Âkif Ersoy στο Wikimedia Commons