Μαουτχάουζεν (μουσική)

Μαουτχάουζεν (The Balad of Mauthausen) ονομάστηκε ο κύκλος τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη, τα οποία αποτελούν μελοποίηση -κατά κύριο λόγο- του αφηγηματικού έργου Μαουτχάουζεν του Ιάκωβου Καμπανέλλη, στο οποίο περιγράφεται ο έρωτας δύο κρατουμένων στο ομώνυμο στρατόπεδο συγκέντρωσης.

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ο ποιητής Ιάκωβος Καμπανέλλης φυλακίστηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν. Το 1965 έγραψε τέσσερα ποιήματα που αφορούσαν εκείνη την περίοδο και ζήτησε από τον καλό του φίλο και συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη να τα μελοποιήσει. Ο Θεοδωράκης, ο οποίος είχε φυλακιστεί και ο ίδιος κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής σε γερμανικές και ιταλικές φυλακές, δημιούργησε όμορφες και αξέχαστες μελωδίες που αναδεικνύουν τα συγκινητικά ποιήματα του Καμπανέλλη. Εκείνα τα ποιήματα έγιναν έκτοτε παγκοσμίως γνωστά ως η τριλογία του Μαουτχάουζεν. Η συμβολή της τραγουδίστριας Μαρίας Φαραντούρη ήταν καθοριστική.

Στην αρχική ελληνική έκδοση του έργου, που ηχογραφήθηκε το 1966, περιλαμβάνονται τέσσερα μελοποιημένα ποιήματα του Καμπανέλλη («Άσμα ασμάτων», «Ο Αντώνης», «Ο δραπέτης» και «Όταν τελειώσει ο πόλεμος») καθώς και άλλων ποιητών («Κουράστηκα να σε κρατώ» του Δημήτρη Χριστοδούλου, «Ο ίσκιος έπεσε βαρύς» του Γεράσιμου Σταύρου, «Πήρα τους δρόμους του ουρανού» του Τάσου Λειβαδίτη, και «Στου κόσμου την ανηφοριά», «Το εκκρεμές» και «Τ' όνειρο καπνός» του Νίκου Γκάτσου). Τραγουδάει η Μαρία Φαραντούρη.

Στην γερμανική έκδοση (Pläne) του έργου ("Mauthausen Trilogy"), που ηχογραφήθηκε μεταξύ των ετών 1995 και 1999, περιλαμβάνονται τα τέσσερα μελοποιημένα ποιήματα του Καμπανέλλη σε τρεις γλώσσες: την Ελληνική, την Εβραϊκή και την Αγγλική. Το ύφος των τραγουδιών ποικίλει ανάμεσα στις γλωσσικές αποδόσεις μεταξύ της τζαζ και της κλασικής μουσικής. Τραγουδάνε η Μαρία Φαραντούρη, η Ελινόαρ Μοάβ Βενιάδη και η Νάντια Βάινμπεργκ. Στο τέλος αυτής της έκδοσης περιλαμβάνονται τα λόγια ενός επιζήσαντα από το Ολοκαύτωμα, του Σιμόν Βίσενταλ, ο οποίος ήταν κρατούμενος στο Μαουτχάουζεν.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ιστοσελίδα αφιερωμένη στο Μίκη Θεοδωράκη που περιλαμβάνει σύντομη ανάλυση του συγκεκριμένου έργου.