Μαθάιας Λερχ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μαθάιας Λερχ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση20. Φεβρουαρίου 1860
Milínov ή Milínov[1]
Θάνατος3 αυγούστου 1922
Σούσιτσε[2][3]
Τόπος ταφήςCity cemetery in Sušice
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστρία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΤσεχικά[4]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Χούμπολτ
Πανεπιστήμιο του Καρόλου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός[3][5]
παιδαγωγός
διδάσκων πανεπιστημίου
καθηγητής[3]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο Μάζαρυκ (1920–1922)[6]
Τεχνικό Πανεπιστήμιο Πράγας (1886–1896)[6]
Πανεπιστήμιο του Φριμπούρ (1896–1906)[6]
Πολυτεχνείο του Μπρνο (1906–1920)[6]
Αξιοσημείωτο έργοLerch zeta function
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΜεγάλο Βραβείο Μαθηματικών Επιστημών (1900)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Ματθίας Λερτς (τσεχικά: Matyáš Lerch, 20 Φεβρουαρίου 1860, Μιλινόβ - 3 Αυγούστου 1922, Σούσιτσε)[7] ήταν Τσέχος μαθηματικός που δημοσίευσε περίπου 250 εργασίες, κυρίως σε θέματα μαθηματικής ανάλυσης και θεωρίας αριθμών.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μαθάιας Λερχ προέρχεται από οικογένεια μικροκαλλιεργητών. Είχε ένα ατύχημα όταν ήταν παιδί και από την ηλικία των έξι ετών μπορούσε να μετακινηθεί μόνο με ένα περιπατητήρα. Αυτό το ατύχημα στάθηκε εμπόδιο για να πάει στο σχολείο και πήγε για πρώτη φορά όταν είχε φτάσει την ηλικία των εννέα ετών[7].  Από την αρχή ήταν ιδιαίτερα καλός στα μαθηματικά. Αφού φοίτησε στο σχολείο της μεσαίας τάξης, εργάστηκε για λίγο ως υπάλληλος στο εργοστάσιο František Scheinost. Παρά τις οικονομικές δυσκολίες, αποφάσισε να συνεχίσει τις σπουδές του. Αφού πέρασε τις εισαγωγικές εξετάσεις με άριστη βαθμολογία, του επετράπη να εισαχθεί στην πέμπτη τάξη του γυμνασίου του Πλζεν. Το 1880 πέρασε το απολυτήριό του στο Realgymnasium του Rakonitz. Ενώ φοιτούσε ακόμη στο γυμνάσιο, μελέτησε μόνος του όλα τα διαθέσιμα βιβλία μαθηματικών.

Το 1880, γράφτηκε στο Τεχνικό Κολέγιο της Πράγας ως απλός ελεγκτής στην πολιτική μηχανική. Σπούδασε για τρία χρόνια με τους Εντουάρντ Βάιρ, Γκάμπριελ Μπλάζεκ και Φράντισεκ Τίλσερ, μεταξύ άλλων.

Αρχικά, ήθελε να γίνει εκπαιδευτικός μετά το πανεπιστήμιο, αλλά δεν μπορούσε να το κάνει λόγω της αναπηρίας του και έτσι αφιερώθηκε εξ ολοκλήρου στα μαθηματικά. Από το 1883 έως το 1884 παρακολούθησε τα μαθήματα του Φραντίσεκ Γιόζεφ Στούντνιτσκα, ο οποίος εκτιμούσε πολύ τον φοιτητή. Ένα χρόνο αργότερα, ο Λερχ έλαβε υποτροφία και σπούδασε στο Βερολίνο, μεταξύ άλλων, με τους Καρλ Βάιερστρας, Λέοπολντ Κρόνεκερ, Λάζαρο Ιμάνουελ Φουξ και Καρλ Ρούνγκε. Γνώρισε επίσης νέους μαθηματικούς όπως η Σόφια Κοβαλέβσκαγια και ο Άρθουρ Καρλ Βίλχελμ Χέφτερ. Κατά την επιστροφή του, έλαβε το διδακτορικό του το 1886 και έγινε λέκτορας στο Πολυτεχνείο της Πράγας. Παράλληλα, άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος. Μεταξύ 1886 και 1896 δημοσίευσε 110 άρθρα στη Γερμανία και στο εξωτερικό. Παράλληλα, το έργο του διαβάστηκε από μαθηματικούς, μεταξύ των οποίων και ο Γάλλος Σαρλ Ερμίτ, ο οποίος εκτίμησε δημόσια το επιστημονικό του έργο.[8]

Παρά τις πολυάριθμες προσπάθειές του να αποκτήσει μια έδρα καθηγητή σε τσεχικό πανεπιστήμιο, δεν τα κατάφερε. Το 1896 επομένως αποδέχθηκε την πρόταση του ελβετικού πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ στο Üechtland. Δίδαξε εκεί για τα επόμενα δέκα χρόνια. Παράλληλα, η οικονομική του κατάσταση βελτιώθηκε και μπόρεσε να αντέξει οικονομικά μια εγχείρηση που σήμαινε ότι δεν χρειαζόταν πλέον τις πατερίτσες του. Το 1906, αφού διορίστηκε καθηγητής στο Μοραβικό Τεχνικό Κολέγιο στο Μπρνο, επέστρεψε στη Βοημία. Το 1920 διορίστηκε στο Πανεπιστήμιο Masaryk στο Μπρνο.

Μετά την επιστροφή του, τιμήθηκε πολλές φορές στην πατρίδα του. Εξελέγη επίτιμο μέλος της Ένωσης Τσέχων Μαθηματικών και Φυσικών και έλαβε τιμητικό διδακτορικό τίτλο φιλοσοφίας από το Πανεπιστήμιο της Πράγας το 1909. Μέχρι τότε, ωστόσο, η υγεία του είχε επιδεινωθεί. Έπασχε από διαβήτη, ανίατο εκείνη την εποχή, καθώς δεν είχε ακόμη ανακαλυφθεί η ινσουλίνη. Για λόγους υγείας, αναγκάστηκε επομένως να απορρίψει τη θέση του πρύτανη του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μπρνο. Τελικά, αυτός και ο βοηθός του Οτακάρ Μπορούβκα εργάστηκαν για την ίδρυση του μαθηματικού ινστιτούτου στο Πανεπιστήμιο Μασάρικ. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στις διακοπές πέθανε από πνευμονία.

Το 1900 ο Μαθάιας Λερχ έλαβε το Μεγάλο Βραβείο της Ακαδημίας Επιστημών[9][10] για το έργο του στη θεωρία των αριθμών. Μεταξύ άλλων, το θεώρημα του Λερχ προέρχεται από αυτόν.[8]

Δημοσιεύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Karel Petr: Μαθάιας Λερχ, Αλμανάκ της Τσεχικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών 33, 116–138, 1923

Κατάλογος και βιογραφικό σημείωμα:

  • Josef Škrášek: Κατάλογος του Μαθάιας Λερχ (ρωσικά), Czechoslovak Math. J. 3, 111–122, 1953 (online; PDF; 1,3 MB) (auf Tschechisch in: Časopis Pěst. Mat. 78, 139–148, 1953 (online)
  • Ludvík Frank: Σχετικά με τη ζωή του καθηγητή Μαθάιας Λερχ (τσεχικά), Časopis Pěst. Mat. 78, 119–137, 1953 (online)

Με αφορμή την επέτειο των 100 ετών:

  • Ludvík Frank: Για την εκατονταετηρίδα του θανάτου του Μαθάιας Λερχ (τσεχικά), Pokroky Mat. Fyz. Astronom. 5, 765–771, 1960 (online)
  • Josef Škrášek: Ζωή και έργο του καθηγητή Μαθάιας Λερχ (για την 100ή επέτειό του) ( τσεχικά), Časopis Pěst. Mat. 85, 228–240, 1960 (online)
  • Josef Škrášek: Εκατονταετηρίδα από την Γέννηση του Μαθάιας Λερχ ("γαλλικά"), τσεχοσλοβάκου μαθηματικού. J. 10, 631–635, 1960 (online)

Επιπλέον:

  • Otakar Borůvka: Νεκρολογία του Τσέχου μαθηματικού Matyas Lerch (Τσεχικά), Pokroky Mat. Fyz. Astronom. 17, 130–134, 1972 (online)
  • Karel Lepka: Το έργο του Μαθάιας Λερχ στη θεωρία αριθμών, Brno, 1995
  • Eduard Fuchs, Καρέλ Λέπκα: Μαθάιας Λερχ(τσεχικά, Pokroky Mat. Fyz. Astronom. 48, 50–62, 2003 (online)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01071911. Ανακτήθηκε στις 29  Ιανουαρίου 2023.
  2. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01071911. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/42428. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  4. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01071911. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  5. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01071911. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2023.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 MacTutor History of Mathematics archive.
  7. ↑ 7,0 7,1 «Matyáš Lerch - Biography». Maths History (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2023. 
  8. ↑ 8,0 8,1 «Czechoslovak Mathematical Journal, Vol. 10 (1960), No. 4, 631–635» (PDF). 
  9. ↑ MBLWHOI Library (1890). Revue générale des sciences pures et appliquées. Paris : [s.n.] 
  10. ↑ «« En effet, Lerch remporta le grand prix de l'Académie des Sciences à Paris en 1900 pour un travail sur la théorie des nombres. » Norbert Hungerbühler et Martine Schmutz, « Michel Plancherel, une vie pour les mathématiques et pour le prochain », p. 2» (PDF). 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μαθάιας_Λερχ&oldid=10105587"