Μίρα
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
 | |
| Αστερισμός | Κήτος |
|---|---|
| Συντεταγμένες (εποχή 2000.0): | α = 2h:19m:21s , δ = −02°.58′.39″ |
| Φαινόμενο μέγεθος | 2 - 10 (μεταβλητό) |
| Φασματικός τύπος | M7 IIIe |
| Απόσταση από τη Γη | περίπου 300 έτη φωτός |
Ο Μίρα (Mira), γνωστός και ως Θαυμάσιος ή όμικρον Κήτους είναι ένας παλλόμενος ερυθρός γίγαντας σε απόσταση 200 με 400 ετών φωτός στον αστερισμό Κήτος. Ο Μίρα είναι ένα δυαδικό σύστημα το οποίο αποτελείται από δύο αστέρες, τον Μίρα Α και Μίρα Β. Ο Μίρα ήταν το πρώτο μεταβλητό άστρο που παρατηρήθηκε, χωρίς να υπολογίζονται υπερκαινοφανείς αστέρες, ίσως με την εξαίρεση του Αλγκόλ. Με την εξαίρεση του ασταθούς Ήτα Τρόπιδος, ο Μίρα είναι το λαμπρότερο περιοδικό άστρο στον ουρανό, το οποίο δεν είναι ορατό με γυμνό μάτι για μέρος του κύκλου. Το μέγιστο μέγεθος που φτάνει είναι 2, αλλά δεν φτάνει σε κάθε κύκλο του αυτή την τιμή.
Το ιστορικό του
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δεν είναι σαφές αν η μεταβλητότητά του ήταν γνωστή στην αρχαία Ελλάδα και Κίνα, καθώς οι ενδείξεις είναι περιστασιακές. Οι πρώτες καταγεγραμμένες παρατηρήσεις της μεταβλητότητας του Μίρα έγιναν Ντάβιντ Φαμπρίτσιους, οι οποίες ξεκίνησαν τις 3 Αυγούστου 1596. Χρειαζόταν ένα αστέρα για να συγκρίνει τις θέσεις του πλανήτη Ερμή και διάλεξε ένα κοντινό αστέρα τρίτου μεγέθους. Παρατήρησε ότι ο αστέρας αύξησε τη φωτεινότητά του για ένα μήνα και μετά, τον Οκτώβριο εξασθένισε τόσο όσο ώστε δε μπορούσε να ανιχνευτεί με γυμνό μάτι. Ο Φαμπρίτσιους νόμιζε ότι ήταν κάποιος καινοφανής, αλλά τον ξαναείδε τις 16 Φεβρουαρίου 1609. Ο Johannes Phocylides Holwarda προσδιόρισε την περίοδο του αστέρα σε 11 μήνες και συχνά η ανακάλυψη της μεταβλητότητας του αστέρα πιστώνεται σε αυτόν.
Χαρακτηριστικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σήμερα γνωρίζουμε ότι η περίοδος μεταβλητότητας του αστέρα είναι 332 μέρες. Ο Μίρα Α είναι ένας από τους καλύτερα μελετημένους αστέρες και ένας από τους πιο γνωστούς μεταβλητούς αστέρες τύπου Μίρα, οι οποίοι πήραν το όνομα του αστέρα. Η επιφάνεια του αστέρα, καθώς και όλων των άλλων αστέρων αυτής της κατηγορίας, ταλαντώνεται με τέτοιο τρόπο η φωτεινότητα του άστρου να μεταβάλλεται. Ο Μίρα Α έχει μάζα ίση με 1,18 ηλιακές μάζες. Η θερμοκρασία και η ακτίνα του μεταβάλλονται ανάλογα με το στάδιο του κύκλου του αστέρα. Οι τιμές αυτές είναι μεταξύ 2.900 και 3.200 Κ και 332 - 408 ηλιακές ακτίνες. Ο Μίρα είναι 8.400 με 9.360 φορές πιο φωτεινός από το Ήλιο. Ο Μίρα έχει ακανόνιστο σχήμα το οποίο μεταβάλλεται.
Ο Μίρα Α έχει ένα ακόμη ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Αυτό είναι μια ουρά αερίων που απομακρύνονται από το άστρο μήκους 13 ετών φωτός περίπου. Η αιτία δημιουργίας αυτής της ουράς είναι η αλληλεπίδραση του αστρικού ανέμου του Μίρα με το διαστρικό ενδιάμεσο, μέσα στο οποίο ο Μίρα Α κινείται με μεγάλη ταχύτητα, περίπου 130 χλμ/δευτ. Ο αστρικός άνεμος του Μίρα σχηματίζει ένα κρουστικό κύμα συμπυκνωμένου αερίου και πλάσματος, το οποίο στη συνέχεια φεύγει προς τα πίσω και σχηματίζει την ουρά. Τόσο το κρουστικό κύμα όσο και η ουρά είναι ορατά στην υπεριώδη ακτινοβολία και παρατηρήθηκαν το διαστημικό τηλεσκόπιο GALEX.
Συνοδός αστέρας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο συνοδός αστέρας του Μίρα Α, ο Μίρα Β, είναι ένας λευκός νάνος, ο οποίος περιφέρεται σε απόσταση 70 ΑΜ γύρω από τον ερυθρό γίγαντα. Ολοκληρώνει μία περιφορά κάθε 400 χρόνια.
