Μάρια Ρογκοζίνσκα
| Μάρια Ρογκοζίνσκα | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Θάνατος | 12 Ιανουαρίου 1943[1] Πιλίτσα (Βοεβοδάτο Σιλεσίας) |
| Αιτία θανάτου | εκτέλεση[1] |
| Συνθήκες θανάτου | θανατική ποινή[1] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνία[1] |
| Θρησκεία | Λατινική Εκκλησία[1] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | γεωργός[1] |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Δίκαιοι των Εθνών (23 Μαΐου 2004)[1] |
Η Μάρια Ρογκοζίνσκα (πολωνικά: Maria Rogozińska, το γένος Λέσνιακ [Leśniak]) (θάνατος π. 12 Ιανουαρίου 1943, Πιλίτσα) ήταν Πολωνή αγρότισσα, που ζούσε στο χωριό Βιέρμπκα κοντά στην Πιλίτσα, μαζί με τον τρίχρονο γιο της, η οποία δολοφονήθηκε από τους Γερμανούς επειδή έκρυβε Εβραίους. Βραβεύθηκε με το μετάλλιο «Δίκαιη των Εθνών».
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έζησε στο χωριό Βιέρμπκα στο Πόβιατ Όλκους[2] (σημερινό Πόβιατ Ζαβιέρτσιε). Μετά το θάνατο του συζύγου της, μεγάλωσε μόνη της τρία παιδιά[3] - τις κόρες Μάρια και Χελένα (γεννημένες γύρω στα 1932 και 1934)[4] και έναν γιο, τον Πιότρ (γεννήθηκε γύρω στο 1940).[2]
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής έκρυψε Εβραίους και μέλη του υπόγειου κινήματος. Υπάρχουν κάποιες αντιφατικές πληροφορίες σχετικά με τον αριθμό των ατόμων που επωφελήθηκαν από τη βοήθειά της.[3] Είναι βέβαιο ότι μια ηλικιωμένη Εβραία ονόματι Μπερλίνσκα ή Μπερλίτσκα ή Περλίνσκα (ιδιοκτήτρια ενός μύλου στο Μαλέσιν)[2][4][3] και ένας νεαρός Εβραίος αγνώστου ονόματος κρυβόταν στο αγρόκτημα της Ρογκοζίνσκα.[2][4] Ωστόσο, οι καταθέσεις άλλων μαρτύρων δείχνουν ότι η Ρογκοζίνσκα θα μπορούσε να κρύβει έως και τέσσερις ή πέντε Εβραίους.[3]
Είναι άγνωστο πώς έφτασαν στους Γερμανούς οι πληροφορίες για τους Εβραίους που κρύβονταν στο αγρόκτημα της Ρογκοζίνσκα. Η Μάρια ήταν αντιπαθητική στο χωριό, εξ ου και η υποψία της Κριστίνα Σαμσονόφσκα ότι μπορεί να ήταν θύμα μιας καταγγελίας ή μιας τυχαίας συνωμοσίας για λογαριασμό ενός από τους γείτονές της, που ήταν σε σύγκρουση μαζί της.[3]
Γύρω στις 11 Ιανουαρίου 1943,[5][2][3] γερμανική χωροφυλακή έφτασε στο αγρόκτημα της Ρογκοζίνσκα. Κατά την έρευνα, οι Γερμανοί ανακάλυψαν δύο Εβραίους τους οποίους πυροβόλησαν κοντά στο σπίτι. Σκότωσαν επίσης δύο Πολωνούς, τον Πιοτρ Σέντρα και τον Πιοτρ Ποντγκούρσκι, που την ώρα της άφιξης των χωροφυλάκων βρίσκονταν στο αγρόκτημα.[6] Κατά τη διάρκεια αυτών των γεγονότων, η Μάρια και τα παιδιά της έλειπαν από το σπίτι. Η μητέρα και ο γιος της επισκέπτονταν τον αδερφό της στο Μαλέσιν, ενώ τα δύο μεγαλύτερα κορίτσια ήταν υπό τη φροντίδα των γειτόνων τους.[3]
Η Μάρια, προειδοποιημένη από τις κόρες της, δεν επέστρεψε στο σπίτι της οικογένειάς της. Η εκτέλεση που έγινε στο αγρόκτημά της, όμως, τρόμαξε τους χωρικούς σε τέτοιο βαθμό που κανείς δεν δέχτηκε να δεχτεί την υπό εξαφάνιση οικογένεια κάτω από τη στέγη τους. Τελικά, η γυναίκα άφησε τις κόρες της στο εργοστάσιο στη Βιέρμπσκα και στη συνέχεια πήγε με τον γιο της στο αγρόκτημα. Συνελήφθη το ίδιο απόγευμα υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες. Μετά από μια νύχτα στο σπίτι του δημάρχου του χωριού, η Μάρια και ο γιος της οδηγήθηκαν στο αρχηγείο χωροφυλακής στο Κάστρο της Πιλίτσα.[2][3] Οι Γερμανοί την υπέβαλαν σε βάναυση ανάκριση και ο τρίχρονος γιος της Μάρια, Πιοτρ, βασανίστηκε μπροστά στα μάτια της. Μετά την ανάκριση, η Μάρια και ο Πιοτρ πυροβολήθηκαν στην τάφρο του κάστρου. Η σορός της τάφηκε στο νεκροταφείο της Πιλίτσα.[3]
Στις 23 Μαΐου 2004 της απονεμήθηκε μετά θάνατον το μετάλλιο της «Δίκαιης των Εθνών».[2]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 «The Righteous Among the Nations Database» (Αγγλικά)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Aleksandra Namysło, Grzegorz Berendt (red.): Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej. Βαρσοβία: Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης και Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, 2014. (ISBN 978-83-7629-669-2).
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 "Kto w takich czasach Żydów przechowuje? ..." : polacy niosący pomoc ludności żydowskiej w okresie okupacji niemieckiej. Namysło, Aleksandra. Warszawa: Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης. 2009. ISBN 9788376290430.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Rogozińska FAMILY». db.yadvashem.org. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018.
- ↑ Αυτή η ημερομηνία υποδεικνύεται από το Ινστιτούτο Γιαντ Βασσέμ. Ωστόσο, άλλες πηγές παρέχουν διαφορετικές πληροφορίες. Για παράδειγμα, η Κριστίνα Σαμσονόφσκα αναφέρει ότι οι Γερμανοί έφτασαν στο αγρόκτημα στις 13 Ιανουαρίου 1943
- ↑ Κάποιοι μάρτυρες ανέφεραν ότι οι Γερμανοί βρήκαν άλλα τέσσερα άτομα στο αγρόκτημα - τον Σικόρα από την Πιλίτσα, ο οποίος ήταν επικεφαλής ενός υπόγειου κελιού, και τρεις νεαρούς Εβραίους. Όλους έπρεπε να τους πάρουν οι χωροφύλακες. Βλέπε: Σαμσονόφσκα 2009