Γκιλοτίνα
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η γκιλοτίνα (guillotine), λαιμητόμος ή καρμανιόλα είναι μηχανικό όργανο που χρησιμοποιήθηκε σε πολλές χώρες για τον αποκεφαλισμό των καταδικασμένων σε θάνατο. Κατασκευάστηκε από το δρα Ζοζέφ Ινιάς Γκιγιοτέν (Guillotin 1738-1814), ο οποίος στη Συνέλευση των Τάξεων 1789 πρότεινε πρώτος τη χρήση της ως "ανώδυνο θάνατο". Αργότερα η Νομοθετική επιτροπή ανέθεσε στο γιατρό Λουί να το μελετήσει και να κατασκευάσει το μηχάνημα το οποίο αρχικά ονομάστηκε λουϊζόν ή λουϊζέτ (Louison, Louisette). Τελικά η χρήση του υιοθετήθηκε στις 20 Μαρτίου 1792 διατηρώντας όμως το όνομα του πρώτου εισηγητή. Ο αποκεφαλισμός γινόταν με το πέσιμο βαρειάς λοξής λεπίδας που γλιστρούσε απότομα ανάμεσα σε δύο ορθοστάτες και ο θάνατος ήταν ακαριαίος.
Το μηχάνημα αυτό ήταν ήδη γνωστό και σε χρήση στη Νότια Γαλλία καθώς και στην Ιταλία από τον 16ο αι. που έφερε το όνομα μανναία (mannaia).
Η πρώτη εκτέλεση με λαιμητόμο έγινε στις 25 Απριλίου 1792 στη Γαλλία. Και ενώ αρχικά σχεδιάστηκε για την εκτέλεση κοινών εγκληματιών μετά 4 μήνες από την πρώτη χρήση της καθιερώθηκε ως μέσον θανάτωσης πολιτικών καταδίκων και αντιπάλων. Στην περίοδο της Τρομοκρατίας, κατά τη Γαλλική Επανάσταση (1793-94), εκτελέστηκαν στη λαιμητόμο περισσότερα από 4.000 άτομα. Ως ποινή, η Γαλλική Δημοκρατία την κατάργησε μόλις στις 9 Οκτωβρίου 1981.
Στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε επίσης ως τις αρχές του 20ού αιώνα. Ήρθε με τους Βαυαρούς σε δυο τύπους: μόνιμη και μεταφερόμενη (σε τρεις φόρτους). Η μόνιμη ήταν στημένη στις φυλακές του Παλαμηδιού, στο Ναύπλιο, ενώ η μεταφερόμενη συνοδεία χωροφυλάκων και δημίων χρησιμοποιήθηκε ανά την επικράτεια. Με γκιλοτίνα εκτελέστηκε ο δολοφόνος του Πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη, Κώστας Γερακάρης, το 1906.
Πρόσωπα που πέθαναν στην γκιλοτίνα (επιλεγμένος κατάλογος)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Λουδοβίκος ΙΣΤ', Βασιλιάς της Γαλλίας
- Μαρία Αντουανέτα, Βασίλισσα
- Αντουάν Λοράν Λαβουαζιέ, χημικός
- Ζαν Σιλβέν Μπαγί, αστρονόμος
- Αντρέ Σενιέ (ποιητής)
- Ολέμπ ντε Γκουζ, φεμινίστρια
- Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος, Γάλλος επαναστάτης και δικηγόρος
- Ζωρζ Ζακ Νταντόν, ρήτορας και επαναστάτης
- Σαιν Ζιστ, πολιτικός
- Μαντάμ ντι Μπαρί, ευγενής
- Μαντάμ Ρολάν, συγγραφέας
- Σαρλότ Κορντέ, δολοφόνος του Μαρά
- Αλέξανδρος ντε Μπωαρναί, πρώτος σύζυγος της Ιωσηφίνας Τασέρ ντε Λα Παζρί
- Ζωρζ Κουτόν, πολιτικός
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- The Guillotine Headquarters Αρχειοθετήθηκε 2011-07-19 στο Wayback Machine. -- περιέχει φωτογραφικό υλικό και άλλες πληροφορίες.