Κύστη μικροφυκών

Οι ομάδες μικροφυκών που σχηματίζουν κύστεις είναι οι εξής: κυανοβακτήρια (Blue-Green Algae / Cyanobacteria), δινομαστιγωτά (Dinophyta), χλωροφύκη (Green Algae), ευγληνοειδή (Euglenophyta), κρυπτομονάδες (Cryptophyta) .

Οι κύστεις ή ακινέτια (όπως αναφέρονται στα κυανοβακτήρια) είναι εξειδικευμένα αγενή κύτταρα σε λανθάνουσα κατάσταση που αναπτύσσονται από ενεργώς αυξανόμενα κύτταρα μετά από συσσώρευση προϊόντων αφομοίωσης και ελάττωση των θυλακοειδών. Υπάρχουν και διαπαυσιακές κύστεις (όπως αναφέρονται στα δινομαστιγωτά) όπου προκύπτουν από εγγενή κύτταρα. Η μορφολογία τους είναι χαρακτηριστική για τα διάφορα είδη ή γένη . Γενικά, κατά το σχηματισμό των κύστεων, τα κύτταρα διευρύνονται, μεγεθύνονται, συσσωρεύουν αποταμιευτικές ουσίες, αναπτύσσουν παχιά κυτταρικά τοιχώματα και αναστέλλουν τον ενεργό μεταβολισμό τους. Σε κάποιες ομάδες φυκών η δημιουργία των κύστεων συνεπάγεται απώλεια μαστιγίου. Αυτή η αύξηση της κυτταρικής πυκνότητας συμβάλλει στην ταχεία απόθεση των κυττάρων στα ιζήματα, όπου οι κύστεις μπορούν να διατηρηθούν μέχρις ότου οι συνθήκες θα επιτρέψουν την βλάστησή τους ή να διαχειμάσουν.

Οι κύστεις επιτρέπουν την επιβίωση των μικροφυκών που τις σχηματίζουν σε αντίξοες συνθήκες, όπως τις χειμερινές συνθήκες, και τη συνέχιση της αύξησης αυτών με τη βελτίωση των συνθηκών. Μπορούν να παραμείνουν σε αυτή την κατάσταση για πολύ καιρό.

Το περιβαλλοντικό ερέθισμα μεταξύ των διαφόρων ομάδων μικροφυκών που επάγει το σχηματισμό κύστεων ποικίλλει και μπορεί να αφορά τα θρεπτικά άλατα, την ακτινοβολία, τη φωτοπερίοδο ή τη θερμοκρασία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, συγκεκριμένες βακτηριακές συνεργιστικές «ενώσεις» φαίνεται να προωθούν τον σχηματισμό κύστεων .

Σε ορισμένα κυανοβακτήρια η παραγωγή ακινετίων (κύστεων) πιθανόν προωθείται από χαμηλά επίπεδα κυτταρικού φωσφόρου, ενώ η θερμοκρασία είναι πιθανώς σημαντικότερη σε άλλες περιπτώσεις. Στα δινομαστιγωτά οι διαπαυσιακές κύστεις σχηματίζονται κατά την εγγενή αναπαραγωγή τους που πραγματοποιείται φυσιολογικά σε έναν ετήσιο κύκλο. Στα χλωροφυκή οι κύστεις δεν είναι βέβαιο αν είναι αποτέλεσμα εγγενούς αναπαραγωγής όπως στα δινομαστιγωτά. Στα ευγληνοειδή, η παραγωγή κύστεων προκαλείται από χαμηλά επίπεδα θρεπτικών, ξηρασία, πολύ υψηλή ένταση φωτός ή από χαμηλούς λόγους αζώτου προς φώσφορο στο περιβάλλον ενώ στις κρυπτομονάδες φαίνεται ότι προωθείται από υψηλά επίπεδα φωτός σε συνδυασμό με ανεπάρκεια αζώτου .