Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κλοντ Γκουντιμέλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κλοντ Γκουντιμέλ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Claude Goudimel (Γαλλικά)
Γέννηση1505 (περίπου)[1][2][3]
Σαιντ-Ιπολίτ[4]
Θάνατος28  Αυγούστου 1572 (πιθανώς)[5][6]
Λυών[7]
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[8]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυνθέτης
μουσικός θεωρητικός
επιμελητής εκδόσεων
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Κλοντ Γκουντιμέλ (Claude Goudimel, Μπεζανσόν 1514; [i] – Λυών Αύγουστος [ii] 1572) ήταν Γάλλος συνθέτης και θεωρητικός μουσικής του 15ου αιώνα, καθώς και από τους σημαντικότερους εκδότες μουσικών έργων της Αναγέννησης.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκουντιμέλ γεννήθηκε στην πόλη Μπεζανσόν της Δ. Γαλλίας. Λίγα στοιχεία της ζωής του είναι γνωστά μέχρι να υπάρξει τεκμηριωμένη καταγραφή στο Παρίσι, το 1549, όπου σπουδάζει στο Πανεπιστήμιο της πόλης. Εκείνο το έτος, μάλιστα, δημοσίευσε ένα βιβλίο με γαλλικά τραγούδια (σανσόν). Στις αρχές της δεκαετίας του 1550 εργάστηκε με τον τυπογράφο Νιολά Ντι Σεμέν (Nicolas Du Chemin) και, ίσως, εξακολουθούσε να σπουδάζει στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού μέχρι το 1555. Από το 1555 και έπειτα υπήρξε συνεργάτης του Σεμέν στην εκδοτική επιχείρηση.[9][10] Με τη μεσολάβηση του ανθρωπιστή και λογίου Ζαν ντε Μπρινιόν (Jean II Brinon) ήλθε σε επαφή με τον Ρονσάρ και συνεργάστηκε μαζί του στο μουσικό συμπλήρωμα της συλλογής του τελευταίου, «Έρωτες» (1552).[10]

Το 1557 ο Γκουντιμέλ εγκαταστάθηκε στο Μετς και ασπάσθηκε τον προτεσταντισμό, γεγονός που θα αποδειχθεί μοιραίο γι’ αυτόν. Συναναστράφηκε τους Ουγενότους, ωστόσο, έφυγε από την πόλη, το 1567,[10] λόγω της αυξανόμενης εχθρότητας των αρχών του Μετς στους προτεστάντες κατά τη διάρκεια των Θρηκευτικών Πολέμων. Αρχικά, επέστρεψε στο Μπεζανσόν και, στη συνέχεια, εγκαταστάθηκε στη Λυών. Εκεί, δολοφονήθηκε κάποια μέρα μεταξύ 28 και 31 Αυγούστου 1572, στο πλαίσιο της επέκτασης των σφαγών της Νύχτας του Αγίου Βαρθολομαίου στην επαρχία, μαζί με μεγάλο μέρος του πληθυσμού των Ουγενότων της πόλης. Μετά τη δολοφονία, το πτώμα του Γκουντιμέλ πετάχτηκε στον ποταμό Ροδανό.[10]

Μουσική και μουσικολογικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκουντιμέλ είναι περισσότερο γνωστός για τις τετραμερείς επεξεργασίες του σε Ψαλμούς, από το περίφημο «Ψαλτήριο της Γενεύης» (ή «Ψαλτήριο των Ουγενότων), στις γαλλικές εκδοχές του ποιητή Μαρό. Σε μία από τις τέσσερις πλήρεις εκδόσεις του, θέτει -σε αντίθεση με άλλες συνθέσεις εκείνη την εποχή- τη μελωδία στην πάνω φωνή, μέθοδο που επικρατεί στην υμνωδία μέχρι σήμερα. Επιπλέον, συνέθεσε λειτουργίες, μοτέτα και αρκετά κοσμικά σανσόν, σχεδόν όλα από τα οποία χρονολογούνται πριν από τη μεταστροφή του στον προτεσταντισμό (πιθανώς γύρω στο 1560). Το ύφος του Goudimel τείνει να είναι ομοφωνικό, με ενδιαφέρουσα χρήση του ρυθμού (συγκοπές, αντιχρονισμοί) και του μελίσματος και κλιμακωτών φωνητικών εισόδων για να αναδείξει τα εσωτερικά μέρη, ειδικά στα σανσόν.[11] Οι Ψαλμοί του, ωστόσο, είναι περισσότερο πολυφωνικές συνθέσεις, χαρακτηριστικές του μέσου αντιστικτικού ύφους, το οποίο έχει ως υπόδειγμα τα σανσόν του Ζακ Αρκαντέλτ, που έζησε στην ίδια εποχή με τον Γκουντιμέλ, περίπου.[12] Αυτό που κάποτε υπήρξε ευρέως γνωστό ότι δίδαξε τον Παλεστρίνα θεωρείται, πλέον, αβάσιμο.[10][13] Τα έργα του εκτείνονται σε 14 τόμους, αν και αρκετά από αυτά είναι αποσπασματικά, καθώς λείπουν μία ή περισσότερες φωνές.[14]

Επιλεγμένα έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λειτουργίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Missa quatuor vocum, ad imitationem cantionis : Il ne treuve en amitié (1552)
  • Missa tres... cum quatuor vocibus, ad imitationem modulorum... Audi filia... Tant plus je metz... De mes ennuys (1558)
  • Missæ tres a Claudio de Sermisy, Ioanne Maillard, Claudio Goudimel, cum quatuor vocibus conditæ : & nunc primum in lucem æditæ, ad imitationem modulorum... Plurium modulorum, Cl. de Sermisy ; Je suis des-heritée, Io. Maillard ; Le bien que j’ay (1558)

Ψαλμοί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Βιβλίο Ι (1551)
  • Βιβλίο ΙΙ (1555)
  • Βιβλίο ΙΙΙ (1555)
  • Βιβλίο ΙV (1560)
  • Βιβλίο V (1562)
  • Βιβλίο VΙ (1565)
  • Βιβλίο VΙΙ (1566)
  • Βιβλίο VΙΙI (1566)

Μοτέτα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 10 μοτέτα για 3-5 φωνές (1551)

Μεγαλυνάρια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Magnificat primi toni (1553)
  • Magnificat tertii toni (1557)
  • Magnificat octavi toni (1553)

Θρησκευτικά τραγούδια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Chansons spirituelles de M. Ant. de Muret, en nombre dix-neuf, mises en musique à quatre parties par Cl. Goudimel (1555)
  • Par le désert de mes peines, mon ame va haletant (1573)
  • Vingt six cantiques chantés au Seigneur par Louis Des Masures Tournisien, mis en musique à quatre parties...(1564)

Κοσμικά έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Q. Horatii Flacci poetæ lyrici odæ omnes quotquot carminum generibus differunt ad rhythmos musicos redactæ (1555)
  • Fleur des chansons des deux plus grands musiciens de notre temps, à sçavoir O. de Lassus et C. Goudimel... (Α’ Βιβλίο σανσόν σε 4 μέρη, Β’ Βιβλίο σε 5 μέρη (μεταθανάτια έκδοση, 1574)

Σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

i. ^ Αναφέρονται, επίσης, ως πιθανό έτος γέννησης το 1520,[10] ή, γενικότερα, οι χρονιές μεταξύ 1514 και 1525

ii. ^ Λόγω της σημαντικότητας του συμβάντος, είναι σχεδόν βέβαιο ότι, ο φόνος του συνθέτη διαπράχθηκε μεταξύ 28 και 31 Αυγούστου 1572

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 29  Μαρτίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w6z043xc. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 hymnary.org. Calvin Theological Seminary, Christian Classics Ethereal Library. Goudimel_C. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ (Αγγλικά) Find A Grave. Ανακτήθηκε στις 29  Αυγούστου 2019.
  6. ↑ «MGG Online». (Γερμανικά) Die Musik in Geschichte und Gegenwart Online Version. Bärenreiter. 2016.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  8. ↑ «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 030002680. Ανακτήθηκε στις 2  Μαΐου 2020.
  9. ↑ Lesure
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 ΠΛΜ
  11. ↑ Egan
  12. ↑ Noailly
  13. ↑ Becker
  14. ↑ Egan-Buffet

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D.C.L. (Oxford, 1880)
  • Baker’s biographical dictionary of musicians, on line
  • Rob. Eitner, Biographisch-bibliographisches Quellen-LexiKon, on line
  • Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα (ΠΛΜ), έκδοση 1996, τόμος 18, σ. 178
  • Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
  • Enciclopedia Treccani, on line
  • Eric Blom, The New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)
  • Georges Becker, Goudimel et son œuvre : notice biographique et bibliographique, Bulletin historique et littéraire (Société de l'Histoire du Protestantisme Français) 34/8 (15 Août 1885), p. 337-360.
  • Máire Egan-Buffet, Les chansons de Claude Goudimel : analyses modales et stylistiques, Ottawa (ON) : Institute of Medieval Music, 1992
  • Máire Egan, Problèmes d'interprétation rythmique dans les chansons de Claude Goudimel, La Chanson à la Renaissance : actes du XXe colloque d'Etudes humanistes du Centre d'Etudes Supérieures de la Renaissance de l'Université de Tours, juillet 1977. Études réunies et présentées par Jean-Michel Vaccaro. Tours, Van de Velde, 1981, p. 139-156
  • François Lesure, Claude Goudimel, étudiant, correcteur et éditeur parisien, Musica Disciplina 2 (1948), p. 225-230
  • Jean-Michel Noailly, Les harmonisations des psaumes au XVIIe siècle : Claude Goudimel ou Claude Le Jeune ?, Psaume : bulletin de la recherche sur le Psautier huguenot 2 (automne 1988), p. 42-50
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κλοντ_Γκουντιμέλ&oldid=10714767"