Κλαβίχορδο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το κλαβίχορδο του Λεπάντε, Μουσείο της Μουσικής, Παρίσι

Το κλαβίχορδο είναι πληκτροφόρο χορδόφωνο μουσικό όργανο που πρωτοεμφανίστηκε περίπου το 15ο αιώνα, ενδεχομένως και νωρίτερα. Ήταν σε χρήση σε ολόκληρη τη δυτική Ευρώπη κατά την περίοδο της Αναγέννησης και στη Γερμανία και τη Σκανδιναβία μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα[1]. Αποτελείται συνήθως από ένα ηχείο ορθογώνιου σχήματος, πάνω στο οποίο τοποθετούνταν χορδές που συνδέονταν με τα πλήκτρα μέσω μεταλλικών εφαπτόμενων γλωσσιδίων. Πιέζοντας τα πλήκτρα, ο οργανοπαίκτης θέτει σε κίνηση τις γλωσσίδες, οι οποίες με τη σειρά τους χτυπούν τις χορδές ώστε να παραχθεί ο ήχος του οργάνου. Τα παλαιότερα κλαβίχορδα διέθεταν «τάστα», δηλ. κάθε ζευγάρι χορδών μπορούσε να χτυπηθεί από περισσότερες από μία γλωσσίδες, παράγοντας διαφορετικές νότες, αλλά μόνο μία νότα κάθε φορά. Κλαβίχορδα χωρίς τάστα, στα οποία κάθε γλωσσίδα μπορούσε να χτυπά τη δική της χορδή, εμφανίζονται στα τέλη του 17ου αιώνα[1]. Ο όρος κλαβίχορδο εμφανίζεται για πρώτη φορά στο Der Minne Regel (1404) του ποιητή Έμπερχαρντ φον Κέρσνε από το Μίντεν.

Ακόμα και τα μεγαλύτερων διαστάσεων κλαβίχορδα ήταν αρκετά αδύναμα για να χρησιμοποιηθούν σε ορχήστρα ή σε μεγάλους χώρους. Παρόλα αυτά, επειδή οι χορδές του οργάνου πάλλονταν όσο τα πλήκτρα παρέμεναν πατημένα, το κλαβίχορδο πρόσφερε στον εκτελεστή τη δυνατότητα να ελέγχει σε μεγάλο βαθμό την ένταση του ήχου, ώστε να αυξομειώνει το δυναμικό εύρος της εκτέλεσης από την περιοχή του πιάνο (piano) μέχρι την περιοχή του φόρτε (forte). Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που το κλαβίχορδο παρέμεινε τόσο αγαπητό όργανο για εξάσκηση μέχρι το 19ο αιώνα.[2]

Κλαβίχορδα συνέχισαν να κατασκευάζονται περίπου μέχρι το 1820, μετά την επινόηση του τετράγωνου πιάνου, ενώ αργότερα, στα τέλη του 1890, ο μουσικός και κατασκευαστής οργάνων Άρνολντ Ντόλμετς συνέβαλε στην αναβίωσή τους. Έκτοτε η κατασκευή και χρήση τους συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Edwin M. Ripin, et al. "Clavichord." Grove Music Online. Oxford Music Online. Oxford University Press, ανακτήθηκε 28 Ιουνίου, 2016
  2. Montagu, Jeremy. "clavichord." The Oxford Companion to Music. Oxford Music Online. Oxford University Press, ανακτήθηκε 28 Ιουνίου, 2016

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]