Όρος Καζμπέκ
Συντεταγμένες: 42°41′57″N 44°31′06″E / 42.69917°N 44.51833°E
| Όρος Καζμπέκ | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ύψος | 5.033 μέτρα[1][2] |
| Οροσειρά | Μεγάλος Καύκασος και Khokh Range |
| Ήπειρος | Ασία |
| Χώρες | Ρωσία |
| wikidata () | |
.jpg)
Το όρος Καζμπέκ (γεωργιανά: ყაზბეგის მყინვარწვერი, Kazbegis Mkinvartsveri) είναι ανενεργό ηφαίστειο στην οροσειρά του Καυκάσου, στη Γεωργία, λίγο νοτιότερα από τα σύνορα με τη Ρωσία. Με ύψος 5.047 μέτρα[3], είναι μια από τις ψηλότερες κορυφές του Καυκάσου και η τρίτη ψηλότερη κορυφή της Γεωργίας, μετά τη Σχαρά και το Τζανγκά. Είναι επίσης το δεύτερο μεγαλύτερο ηφαίστειο της οροσειράς, μετά το Ελμπρούς. Μαζί με το όρος Μαϊλί-χοχ (4.598 μ.) και Ντζιμαράι-χοχ (4.780 μ.) σχηματίζουν ένα ορεινό όγκο γνωστό ως Καζμπέκ-Ντζιμαράι, ο οποίος καλύπτεται από 13 τετραγωνικά χιλιόμετρα παγετώνων (όσον αφορά το 1977), οι οποίοι όμως συρρικνώνονται.[4]
Η ηφαιστειακή δραστηριότητα στο Καζμπέκ διαιρείται σε τέσσερις φάσεις. Η πρώτη φάση ηφαιστειακής δραστηριότητας έλαβε χώρα πριν 395 με 435 χιλιάδες χρόνια και η δεύτερη φάση 200 με 250 χιλιάδες χρόνια πριν. Μετά το τέλος της δεύτερης φάσης, ύστερα από έντονες εκρήξεις, ο θάλαμος μάγματος κάτω από την επιφάνεια εξαντλήθηκε, με αποτέλεσμα τη δημιουργία καλντέρας διαμέτρου 5 χιλιομέτρων. Το σημερινό ηφαιστειακό οικοδόμημα δημιουργήθηκε μέσα στη καλντέρα κατά τη τρίτη φάση ηφαιστειακής δραστηριότητας (90 με 120 χιλιάδες χρόνια πριν). Η ανανεωμένη ηφαιστειακή δραστηριότητα πιθανότατα οφείλεται στην αναπλήρωση του θαλάμου μάγματος πριν περίπου 100.000 χρόνια. Η τέταρτη και πιο πρόσφατη φάση άρχισε πριν 50.000 χρόνια, όταν εισήλθε νέο μάγμα στο θάλαμο κάτω από το ηφαίστειο με την ηφαιστειακή δραστηριότητα να επικεντρώνεται σε δορυφορικούς κώνους γύρω από το κύριο ηφαιστειακό οικοδόμημα. Μια από τις τελευταίες εκρήξεις του ηφαιστείου έλαβε χώρα στο μέσο της Ολόκαινου, πριν 6.000 χρόνια.[5]
Οι παγετώνες του βουνού έχουν υπάρξει πηγές αρκετών ροών συντριμμιών, όπως αυτές που έλαβαν χώρα το 1902, το 1953, το 1967 και το 2002, ενώ αρκετές ακόμα έλαβαν χώρα τον 18ο και τον 19ο αιώνα, αποκλείοντας το δρόμο ο οποίος ένωνε τη Γεωργία με τη Ρωσία. Η ροή του 2002, η οποία έλαβε χώρα τις 20 Σεπτεμβρίου 2002, είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί στην ιστορία, με συνολικό όγκο υλικού περίπου 140 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, με τα συντρίμμια, αποτελούμενα από πάγο, νερό και πέτρες, να κατακλύζουν με μεγάλη ταχύτητα (υπολογίστηκε ότι έφτασε τα 70 με 90 μέτρα το δευτερόλεπτο) την κοιλάδα του ποταμού Γκενάλντον, στη βόρεια Οσετία, και να προκαλούν 125 θανάτους.[4][6] Τα συντρίμμια κάλυψαν 12,7 τετραγωνικά χιλιόμετρα.[7]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Қазақстан: Ұлттық энциклопедиясы» (Καζακικά, Ρωσικά, Αγγλικά) Kazakh Encyclopedias. 1998. σελ. 89.
- ↑ «Encyclopædia Britannica». (Αγγλικά) Encyclopædia Britannica Online.
- ↑ "European Russia and the Caucasian States: Ultra-Prominence Page". Peaklist.org. Retrieved 2014-05-25.
- ↑ 4,0 4,1 S.S., Chernomorets,; O.V., Tutubalina,; I.B., Seinova,; D.A., Petrakov,; K.N., Nosov,; E.V., Zaporozhchenko, (1 January 2007). «Glacier and debris flow disasters around Mt. Kazbek, Russia/Georgia». Debris-Flow Hazards Mitigation: Mechanics, Prediction, and Assessment. http://glacier-hazard.narod.ru/pdf/Ch11_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 24 May 2016.
- ↑ Lebedev, V. A.; Parfenov, A. V.; Vashakidze, G. T.; Chernyshev, I. V.; Gabarashvili, Q. A. (9 October 2014). «Major events in evolution of the Kazbek neovolcanic center, Greater Caucasus: Isotope-geochronological data». Doklady Earth Sciences 458 (1): 1092–1098. doi:.
- ↑ Kotlyakov, Vladimir M.; Rototaeva, O. V.; Nosenko, G. A. (February 2004). «The September 2002 Kolka Glacier Catastrophe in North Ossetia, Russian Federation: Evidence and Analysis». Mountain Research and Development 24 (1): 78–83. doi:.
- ↑ Petrakov, D. A.; Chernomorets, S. S.; Evans, S. G.; Tutubalina, O. V. (10 April 2008). «Catastrophic glacial multi-phase mass movements: a special type of glacial hazard». Advances in Geosciences 14: 211–218. doi:. http://www.adv-geosci.net/14/211/2008/adgeo-14-211-2008.pdf.