Γεωργιανή γλώσσα
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Γεωργιανά | |
---|---|
ქართული ენა, ქართული και ქართული | |
Φυσικοί ομιλητές | 4 εκατομμύρια |
Ταξινόμηση | Νοτιοκαυκασιανές |
Σύστημα γραφής | γεωργιανές γραφές, Georgian Braille, Asomtavruli, Nuskhuri και Mkhedruli |
Κατάσταση | |
Επίσημη γλώσσα | Γεωργία |
ISO 639-1 | ka |
ISO 639-2 | kat και geo |
ISO 639-3 | kat |
Linguist list | geor |
Τα Γεωργιανά ή Γεωργιανή Γλώσσα (γεωργιανά: ქართული ენა kartuli ena) είναι Καρτβελική γλώσσα και η επίσημη γλώσσα της Γεωργίας. Τα γεωργιανά έχουν το δικό τους σύστημα γραφής που βασίζεται στο γεωργιανό αλφάβητο.
Τα γεωργιανά είναι η μητρική γλώσσα περίπου 3,9 εκατομμυρίων ανθρώπων στη Γεωργία και άλλων 500.000 ανθρώπων σε άλλες χώρες (κυρίως στην Τουρκία, στο Ιράν, στη Ρωσία, στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη). Είναι η λογοτεχνική γλώσσα για όλες τις εθνογραφικές ομάδες γεωργιανών, ειδικά για όσους μιλούν άλλες γλώσσες του Νότιου Καυκάσου (ή γλώσσες Kartvelian): Σβανική, Μιγκρελιανή, και τη Λαζική. Οι Ιουδαιο-Γεωργιανοί, ή "Kivruli", μερικές φορές διατηρούν κάποιες ξεχωριστές Ιουδαϊκές γλώσσες, οι οποίες ομιλούνται από 20.000 ανθρώπους στη Γεωργία και 65.000 αλλού (κατά κύριο λόγο 60.000 στο Ισραήλ).
Φωνολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα σύμβολα στα αριστερά είναι αυτά του IPA (International Phonetic Alphabet) και αυτά στα δεξιά είναι του γεωργιανού αλφαβήτου.
Labial | Dental/
Alveolar |
Post-alveolar | Velar | Uvular | Glottal | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nasal | m მ | n ნ | |||||
Stop | aspirated | pʰ ფ | tʰ თ | kʰ ქ | |||
voiced | b ბ | d დ | ɡ გ | ||||
ejective | pʼ პ | tʼ ტ | kʼ კ | qʼ ყ | |||
Affricate | (aspirated) | t͡sʰ1 ც | t͡ʃʰ1 ჩ | ||||
voiced | d͡z ძ | d͡ʒ ჯ | |||||
ejective | t͡sʼ წ | t͡ʃ ʼ ჭ | |||||
Fricative | voiceless | s ს | ʃ შ | x 2 ხ | h ჰ | ||
voiced | v ვ | z ზ | ʒ ჟ | ɣ 2 ღ | |||
Rhotic | r რ | ||||||
Lateral | l ლ |
Φωνήεντα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Front | Back | |
---|---|---|
Close | i ი | u უ |
Mid | ɛ ე | ɔ ო |
Open | a~ɑ ა |
Σύστημα γραφής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η γεωργιανή γλώσσα έχει γραφεί με ποικίλους χαρακτήρες καθ'όλη την ιστορία της. Σήμερα η γραφή Mkhedruli είναι η κυρίαρχη γραφή ; οι υπόλοιπες γραφές χρησιμοποιούνται σε θρησκευτικά έγγραφα και στην αρχιτεκτονική.
Η γραφή Mkhedruli έχει 33 γράμματα ; έξι επιπλέον γράμματα είναι ξεπερασμένα στα γεωργιανά αν και χρησιμοποιούνται ακόμα σε άλλα αλφάβητα των ιβηρικών κρατών. Τα γράμματα της Mkhedruli αντιστοιχούν στα φωνήματα της γεωργιανής γλώσσας.
Γράμμα | National
transcription |
IPA
transcription |
---|---|---|
ა | a | ɑ |
ბ | b | b |
გ | g | ɡ |
დ | d | d |
ე | e | ɛ |
ვ | v | v |
ზ | z | z |
თ | t | tʰ |
ი | i | i |
კ | k' | kʼ |
ლ | l | l |
მ | m | m |
ნ | n | n |
ო | o | ɔ |
პ | p' | pʼ |
ჟ | zh | ʒ |
რ | r | r |
ს | s | s |
ტ | t' | tʼ |
უ | u | u |
ფ | p | pʰ |
ქ | k | kʰ |
ღ | gh | ɣ |
ყ | q' | qʼ |
შ | sh | ʃ |
ჩ | ch | t͡ʃʰ |
ც | ts | t͡sʰ |
ძ | dz | d͡z |
წ | ts' | t͡sʼ |
ჭ | ch' | t͡ʃʼ |
ხ | kh | x |
ჯ | j | d͡ʒ |
ჰ | h | h |
Λογοτεχνία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η λογοτεχνική παράδοση της γεωργιανής γλώσσας είναι μακρά και ξεκινά από τα αρχαία χρόνια. Χιλιάδες έργα κάθε είδους (λογοτεχνικά, επιστημονικά, θρησκευτικά κ.α.) έχουν γραφτεί και μεταφραστεί σ’ αυτή. Μάλιστα έχουν σωθεί και μεταφράσεις αρχαίων ελληνικών έργων, τα πρωτότυπα των οποίων έχουν χαθεί.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Aronson, Howard I. (1990), Georgian: a reading grammar (second ed.), Columbus, OH: Slavica
- Zaza Aleksidze. Epistoleta Tsigni, Tbilisi, 1968, 150 pp (στα γεωργιανά)
- Farshid Delshad. Georgica et Irano-Semitica Studies on Iranian, Semitic and Georgian Linguistics, Wiesbaden 2010, 401 pp (in German, English, Russian and Georgian summary)
- Korneli Danelia, Zurab Sarjveladze. Questions of Georgian Paleography, Tbilisi, 1997, 150 pp (in Georgian, English summary)
- Hewitt, B. G. (1995), Georgian: a structural reference grammar, Amsterdam : John Benjamins
- Hewitt, B. G. (1996), Georgian: a Learner's Grammar, London : Routledge
- Pavle Ingorokva. Georgian inscriptions of antique.- Bulletin of ENIMK, vol. X, Tbilisi, 1941, pp. 411–427 (in Georgian)
- Ivane Javakhishvili. Georgian Paleography, Tbilisi, 1949, 500 pp (in Georgian)
- Jun, Sun-Ah; Vicenik, Chad; Lofstedt, Ingvar (2007), "Intonational Phonology of Georgian" (PDF), UCLA Working Papers in Phonetics
- Kiziria, Dodona (2009), Beginner's Georgian with 2 Audio CDs, New York: Hippocrene
- Kraveishvili, M. & Nakhutsrishvili, G. (1972), Teach Yourself Georgian for English Speaking Georgians, Tbilisi: The Georgian Society for Cultural Relations with Compatriots Abroad
- Elene Machavariani. The graphical basis of the Georgian Alphabet, Tbilisi, 1982, 107 pp (in Georgian)
- Ramaz Pataridze. The Georgian Asomtavruli, Tbilisi, 1980, 600 pp (in Georgian)
- Price, Glanville (1998), An Encyclopedia of the Languages of Europe, Blackwell
- Shosted, Ryan K.; Vakhtang, Chikovani (2006), "Standard Georgian", Journal of the International Phonetic Association
- Vicenik, Chad (2010), "An acoustic study of Georgian stop consonants", Journal of the International Phonetic Association
- "Great discovery" (about the expedition of Academician Levan Chilashvili).- Newspaper Kviris Palitra, Tbilisi, April 21–27, 2003 (in Georgian)
- Skopeteas, Stavros; Féry, Caroline; Asatiani, Rusudan (2009), Word order and intonation in Georgian, University of Potsdam
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Dryer, Matthew S.; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Georgian language". World Atlas of Language Structures Online. Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology
- The Universal Declaration of Human Rights in Georgian language
Γραμματικές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Λεξικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Georgian English, English Georgian online dictionary
- English-Georgian, German-Georgian and Russian-Georgian dictionaries
- English-Georgian HTML Dictionary
Λογισμικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Georgian fonts, compliant with Unicode 4.0, also available for MAC OS 9 or X
- A keyboard for typing georgian characters for firefox[νεκρός σύνδεσμος]
Λογοτεχνία και Πολιτισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- About Georgia - Language and Alphabet Αρχειοθετήθηκε 2007-01-29 στο Wayback Machine.
- Summer School of Georgian at Tbilisi State University
- Learn how to write Georgian hand-written letters correctly
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη γλωσσολογία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |