Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κίνυψ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Κίνυψ (γεν. του Κίνυπος), γνωστός και ως Κίνυφος (αραβικά: وادي كعام‎‎), είναι ποταμάκι (ουάντι) στην Τριπολίτιδα, στην τοποθεσία μιας ομώνυμης ελληνικής αποικίας ιδρυμένη από τον Σπαρτιάτη Δωριέα, η οποία όμως απέτυχε να κατοικηθεί για καιρό λόγω συγκρούσεων με τους Καρχηδονίους και την τοπική φυλή των Μακών.[1]

Οι πηγές του ποταμού βρίσκονται στο Ουάντι Ταργαλάτ μήκους 80 χιλιομέτρων, αλλά είναι όλες στο παράκτιο άκρο του ποταμού σε ένα τμήμα του που ονομάζεται Ουάντι Καάμ, ενώ ο Ηρόδοτος είχε λανθασμένα ισχυριστεί ότι η πηγές βρίσκονταν κοντά στον Λόφο των Χάριτων, 260 χλμ προς το εσωτερικό.[2]

Οι Έλληνες υπό τον Δωριέα της Σπάρτης, ο οποίος λέγεται ότι ήταν θυμωμένος διότι ο Κλεομένης επιλέχθηκε για βασιλιάς της Σπάρτης πριν από αυτόν, εγκατέλειψε την Πελοπόννησο μαζί με άλλους Σπαρτιάτες για να ιδρύσει τη δική του αποικία με καθοδηγητές από τη Θήρα γύρω στο 515/514 π.Χ. Ίδρυσε την αποικία του στις εκβολές του Κίνυπος. Ο Ηρόδοτος αποκάλεσε τον ποταμό Κίνυπα, όπου ιδρύθηκε η αποικία ως «ο κάλλιστος χώρος των Λιβύων».[3] Μετά από περίπου τρία χρόνια εκδιώχθηκαν από τους Καρχηδόνιους σε συμμαχία με την τοπική φυλή, τους Μάκες.[4] Η ελληνική αποικία ήταν κοντά στη φοινικική αποικία Λέπτις Μεγάλη και πιθανότατα θεωρούνταν απειλή.[5] Η τοπική λιβυκή φυλή των Μακών που ζούσε στην περιοχή χρησιμοποιήθηκαν ως μισθοφόροι από τους Καρχηδόνιους.[6]

Στην ελληνική μυθολογία, ένας από τους μαχητές στον Τρωικό Πόλεμο, ο Γουνεύς, πήγε στην Λιβύη μετά τον πόλεμο, όπου εγκαταστάθηκε κοντά στον ποταμό Κίνυπα, αν και άλλοι μύθοι αναφέρουν ότι ο Γουνεύς πνίγηκε στη θάλασσα.[7]

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μια ελληνική νεκρόπολη στον Κίνυπα που χρονολογείται στον 3ο αιώνα π.Χ., αποτελείται από μια σειρά από πέτρινες κιβωτιόσχημες τεφροδόχους με καπάκια σε σχήμα κεκλιμένης στέγης και περιέχουν στάχτες και οστά, καθώς και διάφορα πήλινα αντικείμενα.[1]

  1. 1,0 1,1 «Wadi Caam: The Greeks in Tripolitania!». Temehu. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2012. 
  2. G. Cifani; M. Munzi (2003). «Alle sorgenti del Cynips Tripolitania Libya». Libyan Studies 34: 85–99. 
  3. Ηρόδοτος, Ιστορίαι, 5.42
  4. «Histories». A.D. Godley. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2016. 
  5. Cinyps (Wadi Qaam)
  6. Andrea Salimbeti· Raffaele D’Amato (2014). The Carthaginians 6th–2nd Century BC. Bloomsbury. σελ. 21. ISBN 1782007776. 
  7. Βιβλιοθήκη Απολλοδώρου, Επιτομή του Βιβλίου 4, 3.11ff.; 6.15. Τζέτζης για Λυκόφρονα, 899