Κάνσας (ποταμός)
Ποταμός Κάνσας | |
---|---|
Πηγές | Smoky Hill River και Republican River |
Εκβολές | Μιζούρι |
Χώρες Λεκάνης | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
Χώρα | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
Ετυμολογία | Kaw people |
Μήκος | 238 χλμ |
Μέση εκροή | 207 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο |
Παραπόταμοι | Republican River, Smoky Hill River, Big Blue River, Delaware River, Wakarusa River, Mission Creek (Kansas), Soldier Creek, Turkey Creek, Mill Creek και Kill Creek |
wikidata ( ) |
Ο ποταμός Κάνσας (αγγλ. Kansas River), γνωστός και ως Κω (Kaw), είναι ποτάμι στο βορειοανατολικό Κάνσας των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, με μήκος[1] 238 χιλιόμετρα, δεξιός παραπόταμος του μεγάλου ποταμού Μιζούρι. Καλύπτει το πλέον νοτιοδυτικό τμήμα της λεκάνης απορροής του Μιζούρι, που με τη σειρά του είναι μέρος της λεκάνης του Μισσισσιππή. Αμφότερες οι ονομασίες του ποταμού Κάνσας προέρχονται από τη φυλή Ινδιάνων Κω ή Κάνζα, που κατοικούσαν κάποτε στην περιοχή. Οι πόλεις Κάνσας Σίτυ στις πολιτείες Μιζούρι και Κάνσας πήραν την ονομασία τους από τον ποταμό[2], το ίδιο (αργότερα) και η πολιτεία Κάνσας.[3][4]
Η κοιλάδα του ποταμού έχει μέσο πλάτος 4,2 χιλιόμετρα. Είναι πλατύτερη ανάμεσα στο Γουομήγκο και το Ρόσβιλ, ενώ πιο κάτω στενεύει σε λιγότερο από 2 χιλιόμετρα. Μεγάλο μέρος της λεκάνης απορροής του ποταμού ελέγχεται με φράγματα για αντιπλημμυρικούς λόγους, αλλά ο ίδιος ο Κάνσας ρέει γενικώς ελεύθερα, μόνο με ένα υδροηλεκτρικό φράγμα «χαμηλού προφίλ». Ο Κάνσας είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός της πολιτείας Κάνσας από απόψεως μέσης ροής νερού, με 211,4 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο κοντά στην εκβολή του, μετά τον ίδιο τον Μιζούρι (που έχει μέση ροή 1.537,0 κυβ.μ./δευτερόλεπτο κοντά στο ίδιο σημείο).
Ρους
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Κάνσας σχηματίζεται σε υψόμετρο 320 μέτρα, από τη συμβολή των ποταμών Ρηπάμπλικαν Ρίβερ και Σμόουκυ Χιλ Ρίβερ, δίπλα στην πόλη Τζάνκσιον Σίτυ (ονομασία που σημαίνει ακριβώς «πόλη στη συμβολή/συνένωση»). Από εκεί ο Κάνσας ρέει όλο το μήκος του γενικώς προς τα ανατολικά και εκβάλλει στον Μιζούρι στην τοποθεσία «Ακρωτήριο Κω» (Kaw Point) του Κάνσας Σίτυ του Κάνσας, σε υψόμετρο 219 μέτρα και σε γεωγραφικές συντεταγμένες 39°06΄55΄΄ Βόρειο πλάτος και 94°36΄38΄΄ Δυτικό μήκος. Δηλαδή τα νερά του Κάνσας κατεβαίνουν κατά μέσο όρο μόλις 38 εκατοστά του μέτρου σε κάθε χιλιόμετρο του ρου του, οπότε είναι ένας αργός ποταμός. Η κοιλάδα του Κάνσας έχει μήκος μόνο 185 χιλιόμετρα[1]: το επιπλέον μήκος του ποταμού οφείλεται στους μαιάνδρους του μέσα σε αυτή.
Ο Κάνσας διέρχεται από τις εξής κομητείες και οικισμούς (κατά σειρά ανεβαίνοντας τον ποταμό):
Κομητείες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Γουάιαντοτ και Τζόνσον (μέρος των συνόρων τους)
- Τζέφερσον και Ντάγκλας (σύνορο)
- Σωνή
- Ποταγουότομι και Γουομπόνση (σύνορο)
- Ράιλυ
- Γκήρυ
Οικισμοί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κάνσας Σίτυ του Κάνσας
- Σωνή
- Έντουαρντσβιλ
- Μπόνερ Σπρινγκς
- Ντε Σότο
- Λώρενς
- Ληκόμπτον
- Πέρρυ
- Τοπίκα
- Γουίλαρντ
- Μπελβύ
- Γουομήγκο
- Σαιν Τζωρτζ
- Μανχάταν
- Όγκντεν
- Φορτ Ράιλυ
- Τζάνκσιον Σίτυ
Αξιοσημείωτοι παραπόταμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Γουοκαρούζα (μήκος 129,6 km)
- Μπιγκ Μπλου Ρίβερ (578 km)
- Ρηπάμπλικαν Ρίβερ (729 km)
- Σμόουκυ Χιλ Ρίβερ (925 km)
- Ντέλαγουερ (151 km)
Απορροή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η λεκάνη απορροής του ποταμού Κάνσας έχει πολύ μεγάλη έκταση σε σχέση με το μήκος του, 155.690 τετραγωνικά χιλιόμετρα, εκ των οποίων τα 89.160 στην πολιτεία Κάνσας (σχεδόν όλο το βόρειο μισό), τα 43.810 στη Νεμπράσκα και τα 22.730 τετραγωνικά χιλιόμετρα στο Κολοράντο.[5] Αυτό οφείλεται στο ότι περιλαμβάνεται και το μήκος του Ρηπάμπλικαν Ρίβερ, οπότε το σύστημα του ποταμού Κάνσας έχει μήκος 1.196 χιλιόμετρα και είναι το 21ο μακρύτερο ποτάμιο σύστημα στις ΗΠΑ.[6] Οι υψηλότερες πηγές του συστήματος αυτού βρίσκονται κοντά στο Λίμον του Κολοράντο, σε υψόμετρο κάπου 1.800 μέτρα. Το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης εκτάσεως της πολιτείας του Κάνσας ανήκει στη λεκάνη του ποταμού Αρκάνσας (και των παραποτάμων του). Επίσης ένα μέρος του κεντρο-ανατολικού Κάνσας από το ποτάμι Μέαρ ντε Συν (Marais des Cygnes), απευθείας παραπόταμου του Μιζούρι.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο πρώτος χάρτης που έδειχνε τον ποταμό Κάνσας ήταν ο «Carte de la Louisiane» του Γάλλου χαρτογράφου Γκυγιώμ Ντελίλ, που σχεδιάσθηκε περί το έτος 1718. Σε αυτόν ο Κάνσας αναφέρεται ως «Grande Riviere des Cansez», που εκβάλλει στον Μιζούρι περί τον 39ο παράλληλο.[7]
Από τις 26 έως τις 29 Ιουνίου 1804, η Αποστολή των Λιούις και Κλαρκ κατασκήνωσε στο Ακρωτήριο Κω, στην εκβολή του Κάνσας. Εξύμνησαν την ωραιότητα του τοπίου στις σημειώσεις τους και σχολίασαν ότι θα ήταν μια καλή τοποθεσία για ένα φρούριο.
Τον Αύγουστο του 1819 ο αξιωματικός Στήβεν Χ. Λονγκ οδήγησε το πρώτο ατμόπλοιο στον Κάνσας, το 30 τόνων «Western Engineer». Εισχώρησε μόλις ένα μίλι στον ποταμό προτού επιστρέψει, αναφέροντας λασπονησίδες μετά από πρόσφατες πλημμύρες.
Το γεωγραφικό μήκος της εκβολής του ποταμού, στη θέση Γουέστ Μπότομς του Κάνσας Σίτι, υπήρξε η βάση χαράξεως των δυτικών συνόρων της πολιτείας Μιζούρι, από την Άιοβα μέχρι το Άρκανσο, όταν έγινε πολιτεία το 1821. Σήμερα το ίδιο γεωγραφικό μήκος παραμένει το σύνορο μεταξύ των πολιτειών Κάνσας και Μιζούρι. Ο ίδιος ο ποταμός έχει μετατοπισθεί ελαφρώς από τότε, αλλά το σύνορο έχει παραμείνει το ίδιο. Η γραμμή του είναι γνωστή ως «Osage Boundary».[8]
Από το 1854 και μετά ατμόπλοια διατηρούσαν τακτικά (εμπορικά κυρίως) δρομολόγια μεταξύ Κάνσας Σίτυ και Λώρενς ή Τοπήκα, και κάποτε μέχρι και το Τζάνκσιον Σίτυ.[9] Η ποταμοπλοΐα συνεχίσθηκε, μειούμενη από το 1860 και μετά. Το τελευταίο ατμόπλοιο που έπλευσε ποτέ στον Κάνσας ήταν το «Alexander Majors», το 1866. Κατά τη δεκαετία του 1860 ωστόσο τα προϊόντα της περιοχής άρχισαν να μεταφέρονται όλο και περισσότερο από το εκτεταμένο πλέον και συγκριτικώς αποδοτικότερο σιδηροδρομικό δίκτυο. Από το 1864 ήδη η βουλή της πολιτείας του Κάνσας είχε ανακηρύξει τον ποταμό Κάνσας «μη πλωτό», επιτρέποντας έτσι την κατασκευή γεφυρών οποιουδήποτε ύψους και φραγμάτων χωρίς περιορισμούς. Αυτός ο νόμος βρισκόταν σε ισχύ μέχρι το 1913, οπότε καταργήθηκε, έχοντας χαρακτηρισθεί «έγκλημα κατά της ευημερίας του Κάνσας».
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 U.S. Geological Survey: National Hydrography Dataset, high-resolution flowline data. The National Map Αρχειοθετήθηκε 2012-03-29 στο Wayback Machine., accessed May 31, 2011
- ↑ «Why is Kansas City located in Missouri instead of Kansas?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Ιουλίου 16, 2010. Ανακτήθηκε στις Ιανουαρίου 2, 2010.
- ↑ «Kansas history page». Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2006.
- ↑ The Encyclopedia of Kansas (1994), ISBN 0-403-09921-8
- ↑ «KGS--Kansas River Corridor--Geology». www.kgs.ku.edu. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2018.
- ↑ Lengths of major rivers Αρχειοθετήθηκε 2009-03-05 στο Wayback Machine.
- ↑ «A Review of Early Navigation on the Kansas River - Kansas Historical Society». www.kshs.org. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2018.
- ↑ «CONTENTdm». digital.library.okstate.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2018.
- ↑ Andreas, A.T. (1883). Andreas, A.T.: History of the state of Kansas (Supplementary History and Description of its Counties Cities Towns and Villages). Σικάγο. σελ. 1301. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2019.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 14, σελ. 815