Ιτεοειδή
| Ιτεοειδή | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Το είδος Salix alba
| ||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
|
Τα ιτεοειδή (επιστημονική-λατινική ονομασία Salicaceae) είναι οικογένεια δικοτυλήδονων φυτών, που ανήκουν στην ευρεία τάξη μαλπιγειώδη. Παραδοσιακά (με τη «στενή έννοια», sensu stricto) περιελάμβανε βασικά τις ιτιές και τις λεύκες. Ωστόσο γενετικές μελέτες που συνοψίσθηκαν από την Ομάδα Φυλογένειας των Αγγειόσπερμων (APG) έχουν πλέον επεκτείνει σημαντικά τα όρια της οικογένειας, ώστε να περιλαμβάνει σήμερα 56 γένη με συνολικώς περίπου 1.220 είδη, μεταξύ των οποίων τη σκυφοστεγία και πολλά μέλη της παλαιάς οικογένειας Flacourtiaceae.[2][3][4]
Στο σύστημα Cronquist τα ιτεοειδή υπάγονταν σε δική τους, ξεχωριστή τάξη, τα ιτεώδη ή σαλικώδη (Salicales), και περιελάμβαναν μόνο τρία γένη (τα Salix, Populus και Chosenia). Αναγνωριζόμενη ως στενώς συγγενική με τα ιοειδή και με τα παθανθοειδή, η οικογένεια εντάχθηκε από την APG στην τάξη μαλπιγειώδη.
Με τα νέα όρια της οικογένειας όλα τα μέλη της είναι δέντρα ή θάμνοι με απλά φύλλα, εναλλασσόμενα, ενώ όσα συναντώνται στην εύκρατη ζώνη είναι συνήθως φυλλοβόλα. Στα περισσότερα είδη η περίμετρος των φύλλων είναι οδοντωτή και σε όλα αυτά παρατηρούνται οι λεγόμενοι «ιτεοειδείς» ή «σαλικοειδείς οδόντες»: σε αυτές τις οδοντώσεις των φύλλων, ένα νεύρο του φύλλου εισέρχεται στον οδόντα, διαστέλλεται και τερματίζει στην κορυφή του οδόντα ή κοντά σε αυτή, απολήγοντας σε σφαιρικά και αδενώδη εξογκώματα που ονομάζονται setae. Πολλά μέλη της οικογένειας έχουν άνθη μικρά και δυσδιάκριτα, ενώ όλά έχουν ωοθήκες στο επάνω ή το μέσο τμήμα του άνθους.[5]
Γένη ανά υποοικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σήμερα τα μέλη των ιτεοειδών ταξινομούνται σε τρεις υποοικογένειες, με τη μία από αυτές, τις σαλικοΐδες, να υποδιαιρούνται περαιτέρω σε 6 «φύλα».[6][7][8]
Σαλικοΐδες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Φύλο Abatieae
Φύλο Bembicieae
- Bembicia, Oliver
Φύλο Homalieae
- Βαρθολομαία (Bartholomaea), Standley & Steyermark
- Διβινία (Bivinia), Tulasne
- Βύρσανθος (Byrsanthus), Guillemin
- Καλαντική (Calantica), Tulasne
- Δισσομερία (Dissomeria), Bentham
- Ομάλιο (Homalium), Jacquin
- Neopringlea, S. Watson
- Τριμερία (Trimeria), Harvey
Φύλο Prockieae
- Banara, Aublet
- Χασελτία (Hasseltia), Kunth
- Χασελτίοψις (Hasseltiopsis), Sleumer
- Μακροχασελτία (Macrohasseltia), L. O. Williams
- Neosprucea, Sleumer
- Pineda, Ruiz & Pavón
- Πλευρανθόδενδρο (Pleuranthodendron), L. O. Williams
- Προκία (Prockia), L.
Φύλο Saliceae
- Azara, Ruiz & Pavón
- Μπενετιόδενδρο (Bennettiodendron), Merrill
- Καριερέα (Carrierea), Franchet
- Dovyalis, Arnott
- Φλακουρτία (Flacourtia), L'Heritier
- Ιδεσία (Idesia), Maximowicz
- Ιτόη (Itoa), Hemsley
- Λασιοχλαμύς (Lasiochlamys), Pax & K. Hoffmann
- Λουδία (Ludia), de Jussieu
- Ολμεδιέλλα (Olmediella), Baillon
- Πολιοθυρσίς (Poliothyrsis), Oliver
- Λεύκη (Populus), L.
- Πριαμοσία (Priamosia), Urban
- †Ψευδοσάλιξ (Pseudosalix), Boucher, Manchester, & Judd[10]
- Ιτιά (Salix), L.
- Τιζονία (Tisonia), Baillon
- Ξύλοσμο (Xylosma), G. Forster (μέχρι πρότινος συμπεριελάμβανε το Priamosia)[9]
Φύλο Scolopieae
- Ημισκολοπία (Hemiscolopia), van Slooten
- Φυλλοβότρυο (Phyllobotryon), Müller
- Ψευδοσκολοπία (Pseudoscolopia), Gilg
- Σκολοπία (Scolopia), Schreber
Σαμυδοΐδες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Καζεαρία (Casearia), Jacquin (περιέλαβε τα πρώην γένη Hecatostemon, Laetia, Samyda και Zuelania)
- Euceraea, Martius
- Ειρηνόδενδρο (Irenodendron), Alford & Dement[11]
- Λουνανία (Lunania), Hooker
- Νεοπτυχόκαρπος (Neoptychocarpus), Buchheim
- Οφιοβότρυς (Ophiobotrys), Gilg
- Οσμηλία (Osmelia), Thwaites
- Πιπαρέα (Piparea), Aublet
- Ψευδοσμελία (Pseudosmelia), Sleumer
- Ραϊανία (Ryania), Vahl
- Τετραθυλάκιο (Tetrathylacium), Poeppig & Endlicher
- Τριχοστέφανος (Trichostephanus), Gilg
Σκυφοστεγιοΐδες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Dianyuea, C. Shang κ.ά.[12]
- Σκυφοστεγία (Scyphostegia), Stapf
Μη κατατασσόμενα σε υποοικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αχερνία (Ahernia), Merrill
- Μοκερυσία (Mocquerysia), Hua
- Ονκόμπα (Oncoba), Forsskahl
- †Σαξιφραγκόσπερμο (Saxifragispermum), Reid & Chandler[10]
- †Utkholokia (Cheleb.) Iljinskaja & Chelb.[10]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Salicaceae Mirb., nom. cons». Germplasm Resources Information Network. Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ. 17 Ιανουαρίου 2003. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2010.
- ↑ Chase, Mark W.; Sue Zmarzty; M. Dolores Lledó; Kenneth J. Wurdack; Susan M. Swensen; Michael F. Fay (2002). «When in doubt, put it in Flacourtiaceae: a molecular phylogenetic analysis based on plastid rbcL DNA sequences». Kew Bulletin 57 (1): 141-181. doi:.
- ↑ Christenhusz, M.J.M.; Byng, J.W. (2016). «The number of known plants species in the world and its annual increase». Phytotaxa (Magnolia Press) 261 (3): 201-217. doi:. http://biotaxa.org/Phytotaxa/article/download/phytotaxa.261.3.1/20598.
- ↑ Stevens, P.F. (2001 κ.ε.): Angiosperm Phylogeny Website, Version 9, Ιούνιος 2008
- ↑ Judd, Walter S. (Ιανουάριος 2015). Plant systematics: a phylogenetic approach (4η έκδοση). Sunderland, MA. ISBN 978-1-60535-389-0.
- ↑ Stevens, P.F. (2015), Angiosperm Phylogeny Website, http://www.mobot.org/mobot/research/apweb/, ανακτήθηκε στις 28 January 2021
- ↑ Lemke, David (1988). «A synopsis of Flacourtiaceae». Aliso 12 (1): 29-43. doi:. http://scholarship.claremont.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1178&context=aliso. Ανακτήθηκε στις 11 July 2018.
- ↑ «Family Salicaceae». Taxonomy. UniProt. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2010.
- ↑ 9,0 9,1 Alford, Mac (2006). «Nomenclatural innovations in neotropical Salicaceae». Novon 16 (3): 293-298. doi:. https://www.biodiversitylibrary.org/part/37307.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Boucher, L.D.; Manchester, S.; Judd, W. (2003). «An extinct genus of Salicaceae based on twigs with attached flowers, fruits, and foliage from the Eocene Green River Formation of Utah and Colorado, USA». American Journal of Botany 90 (9): 1389-1399. doi:. PMID 21659238.
- ↑ Alford, Mac; Dement, Angela (2015). «Irenodendron, a new genus of Samydaceae from South America». Journal of the Botanical Research Institute of Texas 9 (2): 331-334.
- ↑ Shang, C.; Liao, S.; Guo, Y.-J.; Zhang, Z.-X. (2017). «Dianyuea gen. nov. (Salicaceae: Scyphostegioideae) from southwestern China». Nordic Journal of Botany 35 (4): 499-505. doi:.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Salicaceae στο Wikimedia Commons
|