Ιορδανικές γενικές εκλογές (2016)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Γενικές εκλογές διεξήχθησαν στην Ιορδανία στις 20 Σεπτεμβρίου του 2016 για να εκλεγεί η 18η Κάτω Βουλή της αραβικής χώρας. Οι εκλογές ανακοινώθηκαν μετά τη διάλυση του Κοινοβουλίου από τον Βασιλιά Αμπντάλα Β΄ στις 29 Μαΐου 2016. Την εποπτεία για τη διεξαγωγή των εκλογών είχε ο Χάνι αλ Μούλκι, ο οποίος διορίστηκε ως προσωρινός πρωθυπουργός μετά την παραίτηση του Αμπντάλα Ενσούρ.

Μετά τις εκλογικές μεταρρυθμίσεις που ανακοινώθηκαν το 2015, αυτές οι εκλογές ήταν οι πρώτες από το 1989 που διεξήχθησαν κυρίως με το σύστημα της αναλογικής εκπροσώπησης και έγιναν από την Ανεξάρτητη Εκλογική Επιτροπή, που εποπτεύεται από δεκάδες διεθνείς παρατηρητές. Το 1989 είχαν διενεργηθεί εκλογές με το σύστημα "ένας άνθρωπος-μία ψήφος" (ο κάθε υποψήφιος ρίχνει μία ψήφο για έναν υποψήφιο), το οποίο δεν ευνοούσε τα ισλαμικά κόμματα.

Οι μεταρρυθμίσεις είχαν ως αποτέλεσμα να πάρουν μέρος στις εκλογές και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένου του Ισλαμικού Μετώπου Δράσης. Το εν λόγω Μέτωπο είχε μποϊκοτάρει τις δύο προηγούμενες εκλογές. Στις εκλογές του 2016 κατήλθε με τη συμμαχία ονόματι "Εθνικός Συνασπισμός για Μεταρρυθμίσεις". Στις εκλογές, κέρδισαν μόνο 15 έδρες και στο ψηφοδέλτιό τους συμπεριλαμβάνονταν Χριστιανοί, Κιρκάσιοι και γυναίκες.

Η προσέλευση ψηφοφόρων, σύμφωνα με αναφορές ήταν μικρή και δεν ξεπέρασε το 37%, χαμηλότερο ποσοστό από ό,τι στις προηγούμενες εκλογές. Ωστόσο, παρουσιάστηκε αύξηση του αριθμού των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων (1,5 εκατ.) που προσήλθαν στις κάλπες. Η μικρότερη προσέλευση του κόσμου οφείλεται στην αδυναμία των Ιορδανών ομογενών να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, εξαιτίας του νέου εκλογικού νόμου. Οι εκλογές θεωρήθηκαν δίκαιες και διαφανείς από τους διεθνείς παρατηρητές, που χαιρέτισαν τις εκλογικές μεταρρυθμίσεις.

Χρονοδιάγραμμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ημερομηνία Εκδήλωση
29 Μαΐου 2016 Διάλυση του κοινοβουλίου
9 Ιουνίου 2016 Βασιλικό Διάταγμα που προκηρύσσει τις εκλογές[1]
9 Ιουνίου 2016 Ορισμός ημερομηνίας της ψηφοφορίας
23 Ιουνίου 2016 Έκδοση πρώτων εκλογικών καταλόγων
8 Ιουλίου 2016 Τελευταία μέρα για ενστάσεις ως προς τις εγγραφές στους εκλογικούς καταλόγους και προσφυγές[2]
15 Αυγούστου 2016 Εκδίδεται η τελική λίστα των ψηφοφόρων[3]
16 Αυγούστου 2016 Έναρξη της ανακοίνωσης υποψηφιοτήτων.[4]
18 Αυγούστου 2016 Εκδίδονται οι πρώτοι κατάλογοι υποψηφίων[5]
4 Σεπτεμβρίου 2016 Τελευταία μέρα για ενστάσεις από τους ψηφοφόρους ή των προσφυγές για τους υποψηφίους ή τις λίστες[6]
10 Σεπτεμβρίου 2016 Τελευταία ημέρα για τους υποψηφίους για απόσυρση
20 Σεπτεμβρίου 2016 Ημέρα ψηφοφορίας
22 Σεπτεμβρίου 2016 Έκδοση τελικών αποτελεσμάτων

Εκλογικό σύστημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κοινοβούλιο της Ιορδανίας αποτελείται από δύο τμήματα, ένα ανώτερο, τη Γερουσία, που διορίζεται από τον Βασιλιά, και ένα κατώτερο (Βουλή των Αντιπροσώπων), τα μέλη του οποίου εκλέγονται με λαϊκή ψήφο.[7] Αμφότερα μοιράζονται τη νομοθετική ευθύνη. Ο Βασιλιάς διορίζει τον Πρωθυπουργό και το Υπουργικό Συμβούλιο από την κάτω βουλή, και επίσης ασκεί ευρεία νομοθετική και εκτελεστική εξουσία.[8] Μετά τη διάλυση του κοινοβουλίου, το σύνταγμα επιτάσσει τη διεξαγωγή εκλογών, σε διάστημα 4 μηνών, παρότι ο Βασιλιάς δύναται να αναβάλλει τη διεξαγωγή τους ή να διαλύσει το κοινοβούλιο και στο μεσοδιάστημα να κυβερνά ο ίδιος με διατάγματα. [9]

Η κυβέρνηση μπορεί να αποπεμφθεί από τα δύο τρίτα της βουλής, με πρόταση δυσπιστίας στη Βουλή των Αντιπροσώπων.[8] Η ηλικία στην οποία δίνεται το δικαίωμα ψήφου είναι τα 18 έτη. Όσοι βρίσκονται σε πτώχευση ή διανοητικά ανάπηροι δεν έχουν δικαίωμα ψήφου, και ιστορικά δεν έχουν θεσπιστεί διατάγματα προκειμένου να βοηθηθούν οι απόντες ψηφοφόροι και όσοι είναι ΑΜΕΑ. Οι εργαζόμενοι στις ένοπλες δυνάμεις, στις υπηρεσίες κρατικής και δημόσιας ασφάλειας, στη Χωροφυλακή και στις Δυνάμεις Πολιτοφυλακής, δεν μπορούν να ψηφίσουν κατά τη διάρκεια της εργασίας τους.[10] Το δικαίωμα ψήφου είναι άκυρο για κάποιους κατάδικους.[11]

Το κοινοβούλιο έχει ποσοστώσεις για τις γυναίκες, καθώς και για ορισμένες εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες. Οι γυναίκες δικαιούνται 15 προεπιλεγμένες έδρες, οι Χριστιανοί εννέα και άλλες τρεις μοιράζονται οι Κιρκάσιοι και Τσετσένοι.[12] Οι φυλές των Βεδουίνων έχουν τις δικές τους εκλογικές περιφέρειες, και εκλέγουν εννέα βουλευτές, τρεις από τους οποίους συμπίπτουν με την ποσόστωση για τις γυναίκες.[13] Παρότι τα πολιτικά κόμματα υφίστανται, ιστορικά έχουν κατασταλεί, και επί πολλές δεκαετίες το πολιτικό σύστημα είναι σχεδιασμένο για να τα αποδυναμώσει.[8] Τα πολιτικά κόμματα υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εσωτερικών, και δεν μπορούν να ιδρυθούν με βάση τη θρησκεία.[8]

Τα κόμματα καθορίζονται παραδοσιακά από τις φυλές.[8]

Εκλογικές μεταρρυθμίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πολιτικά κόμματα τελούσαν επί μακρόν στην Ιορδανία υπό στρατιωτικό νόμο. Η οικονομική κρίση και οι επακόλουθες ταραχές οδήγησαν σε πολιτική φιλελευθεροποίηση, το 1989.[8] Λόγω της έκβασης των εκλογών του 1989, ο βασιλιάς Χουσεΐν προέβη σε αλλαγές στο πολιτικό σύστημα για τις εκλογές του 1993, προκειμένου να καταστείλει την ψήφο σε ισλαμιστές.[14] Το νέο σύστημα, το οποίο έγινε γνωστό ως "ένας άνθρωπος-μία ψήφος", που ωφέλησε τις κοινότητες της Ανατολικής Όχθης σε βάρος των παλαιστινιακών κοινοτήτων.[8], Ενώ τα πολιτικά κόμματα, νομιμοποιήθηκαν, το νέο σύστημα οδήγησε στην αποδυνάμωσή τους.[15] Οι επόμενες εκλογές που διεξήχθησαν με αυτό το σύστημα αντιμετωπίστηκαν με μποϊκοτάζ από πολλές ομάδες, κυρίως από το Ισλαμικό Μέτωπο Δράσης.[16]

Παράλληλα με άλλες αιτίες για τις ταραχές που έγιναν στη διάρκεια του 2011-12 στη χώρα, ως μέρος της ευρύτερης Αραβικής Άνοιξης, προέκυψαν και διαμαρτυρίες για το πολιτικό σύστημα.[8] Ο βασιλιάς Αμπντάλα για να κατευνάσει τον λαό, υποσχέθηκε μεταρρυθμίσεις και απέλυσε πολλές κυβερνήσεις, με αποτέλεσμα την περίοδο των ταραχών να αλλάξουν 5 πρωθυπουργοί.[17] Ιδρύθηκαν ειδικά σώματα για τις εκλογικές μεταρρυθμίσεις φορείς, και έγιναν ορισμένες ουσιαστικές αλλαγές συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής της Ανεξάρτητης Εκλογικής Επιτροπής (IEC), και της εισαγωγής ενός μικτού εκλογικού συστήματος, με το οποίο τα 27 από τα 150 εκλεγμένα μέλη θα αναδεικνύονταν με την ψήφο του λαού με απλή αναλογική. Οι περισσότερες αλλαγές, ωστόσο, ήταν διακοσμητικές και τα πολιτικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του Ισλαμικού Μετώπου, μποϋκόταραν τις εκλογές του 2013.[8]

Το 2015 η κυβέρνηση ανακοίνωσε νέες μεταρρυθμίσεις, που θα έδιναν τέλος στο σύστημα "ένας άνθρωπος-μία ψήφος".[18] Οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις αποκαλύφθηκαν στις 31 Αυγούστου 2015. Το νέο εκλογικό σύστημα ήταν παρόμοιο με εκείνο που χρησιμοποιήθηκε στις εκλογές του 1989, όμως είχε την εξής διαφορά: οι ψηφοφόροι θα μπορούσαν να ψηφίσουν μεμονωμένα από μία λίστα κόμματος με πολλά μέλη.[19][20] Έπειτα από μικρές αλλαγές στη βουλή, ο νέος νόμος εγκρίθηκε από τον βασιλιά στις 13 Μαρτίου του 2016.[21] Το Κοινοβούλιο διαλύθηκε στις 29 Μαΐου και η κυβέρνηση του Αμπντάλα Ενσούρ παραιτήθηκε, με τον βασιλιά να διρίζει τον Χάνι αλ Μούλκι ως υπηρεσιακό πρωθυπουργό στην πορεία προς τις εκλογές.[22] Οι εκλογές ορίστηκαν για τις 20 Σεπτεμβρίου.[23]

Εποπτεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όπως και το 2013, οι εκλογές του 2016 εποπτεύτηκαν από την Ανεξάρτητη Εκλογική Επιτροπή, η οποία έθεσε ως στόχο της την αποκατάσταση της δημόσιας πίστης στο εκλογικό σύστημα. Οι υποψήφιοι ήταν υποχρεωμένοι να καταθέσουν τις υποψηφιότητές τους ως τις 16 Αυγούστου.[24]

Ήταν οι πρώτες εκλογές στις οποίες ήταν διαθέσιμα ειδικά κέντρα για τους κωφούς και τους τυφλούς ψηφοφόρους.Το ανεξίτηλο μελάνι ήταν υποχρεωτικό για τους ψηφοφόρους.[25]

Εκστρατεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι μεταρρυθμίσεις οδήγησαν σε φόβους ότι οι Παλαιστίνιοι και οι Ισλαμιστές θα αύξαναν την επιρροή τους.[26] Το 2015 εσωτερικές διαιρέσεις προέκυψαν μεταξύ της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, με πολλές αποσχιστικές ομάδες ενθαρρύνονται από την κυβέρνηση. Το ένα παρακλάδι, που είναι γνωστό ως η Ένωση Μουσουλμανική Αδελφότητα, επισημοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2015. Συνακόλουθες διαφωνίες στο εσωτερικό της αρχικής Μουσουλμανικής Αδελφότητας οδήγησαν στην παραίτηση εκατοντάδων μελών.[27]

Μετά την ψηφοφορία, το Μέτωπο Ισλαμικής Δράσης ανακοίνωσε ότι τερμάτισε το μποϊκοτάζ.[28]

Εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ανεξάρτητη Εκλογική Επιτροπή απέστειλε προσκλήσεις σε μια σειρά από αραβικές και ξένες οργανώσεις προκειμένου να επιβλέψουν την εκλογική διαδικασία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έστειλε παρατηρητές που είχαν πρόσβαση σε όλες τις εγκαταστάσεις τις σχετικές με τις εκλογές, συμπεριλαμβανομένων των αστυνομικών σταθμών. Η Ανεξάρτητη Εκλογική Επιτροπή δήλωσε ότι αυτό αποτελούσε ένα βήμα για να εξασφαλιστούν δίκαιες και διαφανείς εκλογές.[29]

Στις 10 Σεπτεμβρίου, οπότε έληξε η προθεσμία για την απόσυρση από τον εκλογικό αγώνα, ο τελικός αριθμός των υποψηφίων έφτασε τους 1.252 σε 226 λίστες. Την περίοδο εκείνη είχαν αποσυρθεί από τη διαδικασία 18 υποψήφιοι, ενώ 21 αιτήσεις απορρίφθηκαν. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Ιορδανικού Πρακτορείου Ειδήσεων "οι 1.252 υποψήφιοι αποτελούνταν από 920 Μουσουλμάνους, 245 Μουσουλμάνες, 58 Χριστιανούς, πέντε Χριστιανές θηλυκά, 22 Κιρκάσιους και Τσετσένους και δύο Κιρκάσιες και Τσετσένες."[30]

Περίπου 1,5 εκατομμύρια Ιορδανοί προσήλθαν στις κάλπες στις 20 Σεπτεμβρίου, κάτι που μεταφράζεται σε ποσοστό 37% των ψηφοφόρων. Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων ήταν περίπου 4,1 εκατομμύρια έναντι 2,3 εκατομμυρίων στις εκλογές του 2013. Η συμμετοχή των ψηφοφόρων ήταν χαμηλότερη σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές, λόγω του νέου εκλογικού νόμου και της αδυναμίας των ιορδανών του εξωτερικού (1 εκατ. άτομα) να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.[31]

Οι διεθνείς παρατηρητές ανέφεραν ότι οι εκλογές ήταν οργανωμένες "με ακεραιότητα και με πλήρη διαφάνεια". Αναφέρθηκαν λίγες παραβάσεις και οι επιτροπές έκαναν συστάσεις για τις επόμενες εκλογές.[32]

Το Ισλαμικό Μέτωπο Δράσης έλαβε μέρος στις εκλογές μέσα από έναν συνασπισμό με το όνομα "Εθνική Συμμαχία για τη Μεταρρύθμιση". Η Μουσουλμανική Αδελφότητα ανέμενε να κερδίσει 20 με 30 έδρες μια μέρα πριν τις εκλογές.[33]

5 γυναίκες κατάφεραν να καταρρίψουν το σύστημα των ποσοστώσεων, καθιστώντας το σύνολο των γυναικών της βουλής σε 20 επί συνόλου 130 μελών, κάτι που αποτελεί αριθμό ρεκόρ για την Ιορδανία. Στις τελευταίες εκλογές εξελέγησαν 18 γυναίκες από τα συνολικά 150 μέλη.[34]

Συνολικά, το Ισλαμικό Μέτωπο Δράσης κατέλαβε 15 από τις συνολικά 130 έδρες της Κάτω Βουλής, με τις υπόλοιπες να κερδίζονται από φιλοβασιλικούς υποψήφιους.[35]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Royal Decree gives go-ahead for parliamentary polls». The Jordan Times. 9 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  2. «Voters have until July 8 to contest personal details in lists — IEC». The Jordan Times. 1 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  3. «Final voter lists to be published online — IEC». The Jordan Times. 15 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  4. «'Registration for election candidacy to open August 16'». The Jordan Times. 2 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  5. Obeidat, Omar (18 Αυγούστου 2016). «Candidacy registration process concludes». The Jordan Times. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  6. Tabazah, Sawsan (31 Αυγούστου 2016). «Electoral commission publishes final election lists». The Jordan Times. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. 
  7. «National Level». European Union. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2016. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 8,8 «Countries at the Crossroads Jordan». Freedom House. 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2016. 
  9. Suleiman Al-Khalidi (2016-05-29). «Jordan's King Abdullah dissolves parliament, names caretaker PM». Reuters. http://www.reuters.com/article/us-jordan-politics-parliament-idUSKCN0YK08G. Ανακτήθηκε στις 2016-08-22. 
  10. «The Carter Center Releases Study Mission Report on Jordan's 2013 Parliamentary Elections» (PDF). The Carter Center. 14 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2016. 
  11. Omar Obeidat; Khetam Malkawi (2016-06-15). «IEC chief promises flawless parliamentary polls; high-tech will help». The Jordan Times. http://jordantimes.com/news/local/iec-chief-promises-flawless-parliamentary-polls-high-tech-will-help. Ανακτήθηκε στις 2016-08-16. 
  12. Olimat, Muhamad (26 Νοεμβρίου 2013). Arab Spring and Arab Women. Routledge. σελ. 2011. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2015. 
  13. Omar Obejdat (2016-06-15). «IEC chief promises flawless parliamentary polls; high-tech will help». The Jordan Times. http://jordantimes.com/news/local/iec-chief-promises-flawless-parliamentary-polls-high-tech-will-help. Ανακτήθηκε στις 2016-08-22. 
  14. «Jordan – Electoral System Design in the Arab World». 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2016. 
  15. Mohammad Yaghi (4 Οκτωβρίου 2012). «Jordan's Election Law: Reform or Perish?». The Washington Institute. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2016. 
  16. «The Carter Center Releases Study Mission Report on Jordan's 2013 Parliamentary Elections» (PDF). The Carter Center. 14 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2016. 
  17. «As beleaguered as ever». The Economist. 2012-10-11. http://www.economist.com/node/21564595. Ανακτήθηκε στις 2016-08-16. 
  18. «‘No one-person, one-vote formula in new elections bill’». The Jordan Times. 2015-05-17. http://www.jordantimes.com/news/local/no-one-person-one-vote-formula-new-elections-bill%E2%80%99. Ανακτήθηκε στις 2016-08-16. 
  19. «New elections bill sheds one-vote system». The Jordan Times. 2015-09-15. http://www.jordantimes.com/news/local/new-elections-bill-sheds-one-vote-system. Ανακτήθηκε στις 2016-08-16. 
  20. Curtis R. Ryan (2015-09-02). «Deja vu for Jordanian election reforms». The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/blogs/monkey-cage/wp/2015/09/02/deja-vu-for-jordanian-election-reforms/. Ανακτήθηκε στις 2016-08-16. 
  21. «King endorses new elections bill». The Jordan Times. 2016-03-13. http://www.jordantimes.com/news/local/king-endorses-new-elections-bill. Ανακτήθηκε στις 2016-08-16. 
  22. Suleiman Al-Khalidi (2016-05-29). «Jordan's King Abdullah dissolves parliament, names caretaker PM». Reuters. http://www.reuters.com/article/us-jordan-politics-parliament-idUSKCN0YK08G. Ανακτήθηκε στις 2016-08-22. 
  23. «Jordan, Parliamentary Elections Set for Sept. 20». Asharq Al-Awsat. 2016-06-09. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-08-27. https://web.archive.org/web/20160827005919/http://english.aawsat.com/2016/06/article55352283/jordan-parliamentary-elections-set-sept-20. Ανακτήθηκε στις 2016-08-26. 
  24. Omar Obeidat; Khetam Malkawi (2016-06-15). «IEC chief promises flawless parliamentary polls; high-tech will help». The Jordan Times. http://jordantimes.com/news/local/iec-chief-promises-flawless-parliamentary-polls-high-tech-will-help. Ανακτήθηκε στις 2016-08-16. 
  25. Omar Obeidat; Khetam Malkawi (2016-06-15). «IEC chief promises flawless parliamentary polls; high-tech will help». The Jordan Times. http://jordantimes.com/news/local/iec-chief-promises-flawless-parliamentary-polls-high-tech-will-help. Ανακτήθηκε στις 2016-08-16. 
  26. Suleiman Al-Khalidi (2016-05-29). «Jordan's King Abdullah dissolves parliament, names caretaker PM». Reuters. http://www.reuters.com/article/us-jordan-politics-parliament-idUSKCN0YK08G. Ανακτήθηκε στις 2016-08-22. 
  27. Aaron Magid (2016-07-13). «ANALYSIS: Jordan’s Muslim Brotherhood comes in from the cold». Middle East Eye. http://www.middleeasteye.net/news/analysis-jordan-s-muslim-brotherhood-ends-election-boycott-1119065410. Ανακτήθηκε στις 2016-08-22. 
  28. «IAF seeks partners ahead of elections — spokesperson». The Jordan Times. 2016-06-23. http://jordantimes.com/news/local/iaf-seeks-partners-ahead-elections-%E2%80%94-spokesperson. Ανακτήθηκε στις 2016-08-22. 
  29. «EU to send team to observe parliamentary elections». The Jordan Times. 28 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2016. 
  30. «1,252 candidates run for elections via 226 tickets». The Jordan Times. 10 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2016. 
  31. «Around 1.5 million cast ballots in parliamentary elections». The Jordan Times. 20 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2016. 
  32. «European observers commend 'integrity, transparency' of elections». The Jordan Times. 20 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2016. 
  33. «Jordan's Islamists hopeful about making electoral gains». Al Jazeera. 20 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2016. 
  34. «Muslim Brotherhood's Political Arm Wins Seats in Jordan's Parliament». The New York Times. 22 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2016. 
  35. Rulers, Σεπτέμβριος 2016.