Ιβάν Κλίμα
Ο Ιβάν Κλίμα (γεννηθείς την 14η Σεπτεμβρίου 1931 στην Πράγα, με το όνομα Ιβάν Κάουντερς) είναι ένας Τσέχος μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Για το έργο του έχει τιμηθεί με το Βραβείο Μαγκνέσια Λιτέρα, το Βραβείο Φραντς Κάφκα, και άλλες τιμητικές διακρίσεις. [17][18]
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η παιδική ηλικία του Ιβάν στην Πράγα ήταν ευτυχισμένη και ατάραχη, αλλά όλα αυτά άλλαξαν με τη Γερμανική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία το 1938, μετά τη Συμφωνία του Μονάχου. Δεν γνώριζε ότι και οι δύο γονείς του είχαν Εβραίους προγόνους, ούτε φαίνονταν Εβραίοι, αλλά αυτό ήταν αδιάφορο για τους Γερμανούς.
Τον Νοέμβριο του 1941, πρώτα ο πατέρας του, ο Βιλέμ Κλίμα, και τον επόμενο μήνα, ο ίδιος, η μητέρα του και ο αδελφός του στάλθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Τερεζίν, όπου έμεινε για τριάμισι χρόνια, μέχρι το Μάιο του 1945 που απελευθερώθηκαν από τον Κόκκινο Στρατό.[19] Όλη η οικογένεια βγήκε ζωντανή από τη φυλακή, κάτι που ήταν θαύμα τότε, επειδή το Τερεζίν ήταν στρατόπεδο κράτησης για τους Εβραίους από την κεντρική και τη Νότια Ευρώπη και τακτικά καθαριζόταν από τον υπερπληθυσμό του με μεταφορές προς την "Ανατολή", σε στρατόπεδα θανάτου όπως το Άουσβιτς. Μετά τον πόλεμο, η οικογένεια άλλαξε το όνομά της σε Κλίμα και ο Ιβάν παρακολούθησε μαθήματα σε ένα σχολείο γραμματικής στην Πράγα.[20]
Ο Κλίμα έχει περιγράψει αυτήν την περίοδο με γραφικές λεπτομέρειες στα άρθρα του στο Βρετανικό λογοτεχνικό περιοδικό Granta, ιδιαίτερα στο Μία παιδική ηλικία στο Τερεζίν.[21] Σε αυτές τις ακραίες συνθήκες, είπε ότι αντιλήφθηκε για πρώτη φορά «την απελευθερωτική δύναμη που έχει ο γραπτός λόγος», διαβάζοντας ένα σχολικό δοκίμιο στην τάξη του. Βρέθηκε σε μία αφηγηματική κοινότητα, όπου όλοι μαζί αντιμετώπιζαν τις ίδιες απίστευτες καταστάσεις με την απειλή του θανάτου πανταχού παρούσα. Τα παιδιά φυλάσσονταν με τις μητέρες τους, εκεί που ανοίχθηκε στον πλούσιο προφορικό πολιτισμό με τα τραγούδια και τα ανέκδοτα.
Το αξιοσημείωτο σκηνικό στην εισαγωγή του Κλίμα δεν ήταν άλλο από τις μεγάλες ιστορικές δυνάμεις που διαμόρφωσαν την Ευρώπη στα μέσα του 20ου αιώνα. Με την απελευθέρωση ήρθε και η άνοδος του Τσεχικού Κομμουνιστικού καθεστώτος, ενώ η Ναζιστική τυραννία αντικαταστάθηκε από τον Σοβιετικό έλεγχο του μεσοπολεμικού Τσέχικου δημοκρατικού πειράματος.[22] Αργότερα, η πίστη του από τα παιδικά παραμύθια ότι το καλό θριαμβεύει υπεράνω του κακού, εκφράστηκε στο συμπέρασμα ότι «δεν είναι οι δυνάμεις του καλού και του κακού που μάχονται μεταξύ τους, αλλά δύο διαφορετικές κακές δυνάμεις που ανταγωνίζονται για τον έλεγχο του κόσμου».[21]
Άρχισε σπουδές στο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών, αλλά ένα χρόνο μετά, το 1952, μεταφέρθηκε στη Σχολή Τεχνών του Πανεπιστημίου του Καρόλου.[22] Το 1953 έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Τσεχοσλοβακίας. Το 1956 ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Τσεχική λογοτεχνία με διατριβή για τον Κάρελ Τσάπεκ.[22] Κατά την δεκαετία του '60, μαζί με άλλους Τσέχους συμμετείχε στην οργάνωση της Άνοιξης της Πράγας. Το 1967 εκδιώχθηκε από το κόμμα. Το 1968 εργαζόταν ως επιμελητής στην εβδομαδιαία επιθεώρηση της Ενωσης Συγγραφέων, που έκλεισε με την εισβολή των Ρώσων, και η κυκλοφορία των βιβλίων του απαγορεύτηκε για δύο δεκαετίες. Το 1969 κατέφυγε για ένα χρόνο στις ΗΠΑ, όπου εργάστηκε ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. Το 1970 επέστρεψε στην πατρίδα του.
Στις δεκαετίες του 1970 και 1980 απασχολήθηκε σε διάφορα επαγγέλματα ενώ συνέχισε τη συγγραφική του δραστηριότητα.[20] Επίσημα, η κυκλοφορία των έργων του στην Τσεχία δεν επιτράπηκε παρά μόνο μετά τη Βελούδινη επανάσταση του 1989. Μέχρι τότε τα έργα του μέσα στη χώρα ήταν διαθέσιμα μόνο με σαμιζντάτ, δηλαδή αυτοσχέδιες εκδοτικές επιχειρήσεις με γραφομηχανή.[18] Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 o Κλίμα έγινε αναπληρωτής πρόεδρος του Τσεχικού PEN Club (Σύλλογος Ποιητών, Δοκιμιογράφων, Μυθιστοριογράφων).
Οι πρώτες δοκιμασίες και οι δολοφονίες εκείνων που αντιτάχθηκαν στο νέο καθεστώς είχαν ήδη αρχίσει, και ο πατέρας του Ιβάν φυλακίστηκε ξανά, αυτή τη φορά από τους συμπατριώτες του. Είναι το σκοτεινό σκηνικό που διαμόρφωσε τα κείμενα του Κλίμα: η ανθρώπινη σκληρότητα, η ιδιωτική ανάγκη για προσωπική ακεραιότητα, ο αγώνας του ατόμου να κρατήσει τις προσωπικές αξίες που κινδύνευαν να εξαλειφθούν από τα ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Το 2002 ο Ιβάν Κλίμα τιμήθηκε με το βραβείο Φραντς Κάφκα για το συγγραφικό του έργο. Το 2010 η δίτομη αυτοβιογραφία του, με τίτλο Moje šílené století (Ο Τρελός Αιώνας μου), βραβεύτηκε με το Τσέχικο λογοτεχνικό βραβείο, Μαγκνεσία Λιτέρα, στην κατηγορία μη μυθοπλαστικών βιβλίων.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- A Ship Named Hope: Two Novels (1970, Ένα πλοίο που ονομάζεται Ελπίδα: Δύο μυθιστορήματα
- Milostné léto (1972, Καλοκαιρινή αγάπη)
- Ma veselá jitra (1985, Το χαρούμενο πρωινό μου)
- Moje první lásky (1985, Οι πρώτες αγάπεςμου)
- My Merry Mornings: Stories from Prague (1985, Τα χαρούμενα πρωινά μου: Ιστορίες από την Πράγα)
- Láska a smetí (1986, Αγάπη και Απορρίμματα. Αγγλική μετάφραση: 1990)
- My First Loves (1986, Οι πρώτες αγάπες μου, στα Αγγλικά)
- Soudce z milosti (1986, Δικαστής του ελέους)
- A Summer Affair (1987, Καλοκαιρινή αγάπη, στα Αγγλικά)
- Milenci na jednu noc (1988, Εραστές μίας νύχτας)
- My First Loves (1988, Οι πρώτες αγάπες μου, στα Αγγλικά)
- Už se blíží meče: Eseje, Fejetony, Rozhovory (1990, Διαξιφισμοί: Δοκίμια, Στήλες, Συζητήσεις)
- Ministr a anděl (1990, Υπουργός και άγγελος)
- Rozhovor v Praze (1990, Συζήτηση στην Πράγα)
- Moje zlatá řemesla (1990, Τα χρυσά μου εμπόρια)
- Hry: Hra o dvou dějstvích (1991)
- Judge on Trial (1991, Η δίκη του δικαστή)
- My Golden Trades (1992, Τα χρυσά μου εμπόρια)
- Ostrov mrtvých králů (1992, Το νησί των νεκρών βασιλιάδων)
- Čekání na tmu, čekání na světlo (1993, Περιμένοντας το σκοτάδι, περιμένοντας το φως)
- Judge on Trial (1993, Η δίκη του δικαστή)
- Waiting for the Dark, Waiting for the Light (1994, Περιμένοντας το σκοτάδι, περιμένοντας το φως)
- The Spirit of Prague and Other Essays (1994, Το πνεύμα της Πράγας και άλλα δοκίμια)
- My Golden Trades (1994, Τα χρυσά εμπόριά μου)
- Milostné rozhovory (1995)
- Waiting for the Dark, Waiting for the Light (1995, Περιμένοντας το σκοτάδι, περιμένοντας το φως)
- Jak daleko je slunce (1995, Πόσο μακριά είναι ο ήλιος)
- The Spirit of Prague: And Other Essays (1995, Το πνεύμα της Πράγας: Και άλλα δοκίμια)
- Čekání na tmu, čekání na světlo (1996, Περιμένοντας το σκοτάδι, περιμένοντας το φως)
- Poslední stupeň důvěrnosti (1996, Η απόλυτη εμπιστοσύνη)
- The Ultimate Intimacy (1997, Η απόλυτη εμπιστοσύνη)
- Loď jménem Naděje (1998, Ένα πλοίο που ονομάζεται Ελπίδα)
- When I came home(1998, Όταν ήρθα σπίτι)
- Kruh nepřátel českého jazyka: Fejetony (1998)
- O chlapci, který se nestal číslem (1998, Το αγόρι που δεν έγινε αριθμός)
- Fictions and Histories (1998, Μύθοι και ιστορίες)
- Lovers for a Day (1999, Εραστές για μία Ημέρα)
- No Saints or Angels (1999, Ούτε Άγιοι ούτε Άγγελοι. Αγγλική μετάφραση, 2001)
- Between Security and Insecurity (2000, Μεταξύ της ασφάλειας και της ανασφάλειας)
- Velký věk chce mít též velké mordy (2001)
- Premiér a anděl (2003, Πρωθυπουργός και άγγελος)
- Moje šílené století (2009, Ο Τρελός Αιώνας μου. Αγγλική μετάφραση: 2013)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Ivan-Klima. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 filmportal.de. 83e8d31939434ba99b1dd121eb1a0922. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01060513. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ 6,0 6,1 «Evidence zájmových osob StB». Records of persons of interest.
- ↑ «Evidence zájmových osob StB». Records of persons of interest.
- ↑ Ιβάν Κλίμα: «Moje šílené století» Academia. 2009. σελ. 17. ISBN-13 978-80-200-1697-3.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 122170491. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ CONOR.SI. 17960547.
- ↑ «Harper's». (Αγγλικά) Harper's Magazine. Νέα Υόρκη. Ιανουάριος 2018. σελ. 65.
- ↑ Ιβάν Κλίμα: «Moje šílené století» Academia. 2009. σελ. 155. ISBN-13 978-80-200-1697-3.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 The Fine Art Archive. 20378. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.
- ↑ (Τσεχικά) Slovník české literatury po roce 1945. Institute of Czech Literature, Czech Academy of Sciences. 1253. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ ceny
.ucl .cas .cz?c=21. - ↑ Interview: Ivan Klíma, Stephan Delbos, The Prague Post, 29 February 2012
- ↑ 18,0 18,1 Παπαδοπουλου, Αγγελικη (24 Νοεμβρίου 2008). «ΙΒΑΝ ΚΛΙΜΑ». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ «Ivan Klíma» (στα Czech). Academia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2010.
- ↑ 20,0 20,1 «Slovník české literatury». www.slovnikceskeliteratury.cz. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ 21,0 21,1 Ivan Klíma. A Childhood in Terezin. Granta 44, 1993, pp 191–208
- ↑ 22,0 22,1 22,2 Dudek, Petr (8 Ιουλίου 2009). «Spisovatel Ivan Klíma na šílené století připraven nebyl. Teď už je». Mladá fronta DNES (στα Czech). Czech Republic. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2010.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Απονομή βραβείου στον Ιβάν Κλίμα (Τσεχικά)
- «Η αισιοδοξία ξεπέρασε μια ζωή τρόμου» - Το βιβλίο «Ο Τρελός Αιώνας μου» του Ιβάν Κλίμα έκλεισε πολλλές δεκαετίες ζωής στην Τσεχία», Οι New York Times, 17 Νοεμβρίου 2013,
- Μάγια Τζάγκι: "Χτίζοντας γέφυρες", The Guardian, 1 Μαΐου 2004,
- "Ιβάν Κλίμα: ένας σκεπτικιστής στην εποχή του πολιτισμού της ψυχαγωγίας", Τσεχικό Ραδιόφωνο, 8. 11. 2009.