Θρούμπι
| Θρούμπι |
|---|
 χειμερινό θρούμπι, Satureja montana
|
| Συστηματική ταξινόμηση |
|
|
| Συνώνυμα[1][2] |
|
Το θρούμπι ή θρίμπι (επιστ.: saory, satueja) είναι φυτό της οικογένειας των χειλανθών. Είναι διετή ή πολυετή ποώδη φυτά ή νάνοι θάμνοι, γρήγορα αναπτυσσόμενο, αρωματικό φυτό. Συνήθως είναι αυτοφυές. Οι μίσχοι είναι κυρίως όρθιοι. Τα φύλλα είναι γραμμικά έως στενά λογχοειδή, οδοντωτά. Συνήθως στα περισσότερα φυτά του είδους τα φύλλα δεν διαφοροποιούνται σε [[μίσχος (βοτανική}μίσχο]] και βράκτια[3].
Γενετικά Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα άνθη είναι σε χαλαρές έως πυκνές, αλλά στη συνέχεια φτωχές κατά μέρη ταξιανθίες. Τα ερμαφρόδιτα άνθη είναι ζυγόμορφα και πενταπλάσια με διπλό περίανθο. Ο κάλυκας, κυρίως τριχωτός, είναι σωληνωτός έως καμπανωτός, κάπως δυσδιάκριτος, με 10 (σπάνια έως 13) συστήματα διακλαδώσεων, και έχει πέντε σχεδόν ίσα δόντια, σπάνια άνισα. Η κορώνα είναι δύο χείλη με ίσιο σωλήνα στεφάνης. Το χρώμα κυμαίνεται από βιολετί έως κοκκινωπό και υπόλευκο. Το άνω χείλος είναι επίπεδο και ολόκληρο ή περιθωριοποιημένο. Το κάτω χείλος αποτελείται από τρεις λοβούς, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι στρογγυλεμένοι. Από τους τέσσερεις γόνιμους στήμονες, οι δύο είναι μακρύτεροι και οι δύο πιο κοντοί, αγγίζουν λίγο πολύ το πάνω χείλος και είναι κυρτοί. Οι καρποί είναι ωοειδείς και ελαφρώς τριχωτοί.
Χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τόσο το θερινό θρούμπι (Satureja hortensis), όσο και το χειμερινό θρούμπι (Satureja montana) χρησιμοποιούνται ως μαγειρικά αρωματικά. Το θρούμπι παίζει σημαντικό ρόλο στην αρμενική κουζίνα, τη Γεωργιανή τη Βουλγαρική και την ιταλική κουζίνα. Στο Αζερμπαϊτζάν, το θρούμπι χρησιμοποιείται στο μαύρο τσάι.
Είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγή:[1]
- Satureja adamovicii Šilic – Βαλκάνια
- Satureja aintabensis P.H.Davis – Τουρκία
- Satureja amani P.H.Davis – Τουρκία
- Satureja atropatana Bunge – Ιράν
- Satureja avromanica Maroofi – Ιράν
- Satureja bachtiarica Bunge – Ιράν
- Satureja boissieri Hausskn. ex Boiss. – Turkey, Ιράν
- Satureja bzybica Woronow – Καύκασος
- Satureja × caroli-paui G.López – Ισπανία (S. innota × S. montana)
- Satureja cilicica P.H.Davis – Τουρκία
- Satureja coerulea Janka – Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία
- Satureja cuneifolia Ten – Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Αλβανία, Γιουγκοσλαβία, Ιράκ
- Satureja × delpozoi Sánchez-Gómez, J.F.Jiménez & R.Morales – Ισπανία (S. cuneifolia × S. intricata var. gracilis)
- Satureja edmondii Briq. – Ιράν
- Satureja × exspectata G.López – Ισπανία (S. intricata var. gracilis × S. montana)
- Satureja fukarekii Šilic – Γιουγκοσλαβία
- Satureja hellenica Halácsy – Ελλάδα
- Satureja hortensis L. – θερικό θρούμπι – Ιταλία, Βουλγαρία, Αλβανία, Γιουγκοσλαβία, Κριμαία, Καύκασος, Δημοκρατία των Αλτάι, Καζακστάν, δυτικά Ιμαλάια, αυτοφυές στη δυτική Μεσόγειο, τον Περσικό Κόλπο, την Κούβα, τη Δομινικανή Δημοκρατία και σε διάσπαρτες τοποθεσίες στις Ηνωμένες Πολιτείες
- Το ετερογενές μείγμα του αιθέριου ελαίου Satureja hortensis L. σε νερό χρησιμεύει ως φυσικό ζιζανιοκτόνο. Η προσθήκη αυτού του μείγματος αναστέλλει την επιμήκυνση της ρίζας των ζιζανίων και μειώνει την αναλογία ρίζας προς βλαστό του ζιζανίου. Αυτό μειώνει περαιτέρω την κυτταρική διαίρεση του ζιζανίου και αναστέλλει τη βλάστηση, την ανάπτυξη και τις φυσιολογικές διεργασίες του.[5]
- Satureja horvatii Šilic – Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία
- Satureja icarica P.H.Davis – Ελληνικά νησιά
- Satureja innota (Pau) Font Quer – Ισπανία
- Satureja intermedia C.A.Mey. – Ιράν, Καύκασος
- Satureja intricata Lange – Ισπανία
- Satureja isophylla Rech.f. – Ιράν
- Satureja kallarica Jamzad – Ιράν
- Satureja kermanshahensis Jamzad – Ιράν
- Satureja khuzistanica Jamzad – Ιράν
- Τα αιθέρια έλαια της Satureja khuzistanica έχουν αποδειχθεί ότι έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες πιθανώς είναι χρήσιμες σε ιατρικές θεραπείες.[6] Σε πρόσφατη μελέτη αναφέρεται ότι υψηλότερες συγκεντρώσεις αιθέριων ελαίων Satureja khuzistanica βοήθησαν στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων τραυματικών εγκεφαλικών κακώσεων σε αρουραίους.[6]
- Satureja kitaibelii Wierzb. ex Heuff. – Βουλγαρία, Ρουμανία, Γιουγκοσλαβία
- Satureja laxiflora K.Koch – Ιράν, Ιράκ, Τουρκία, Καύκασος
- Satureja linearifolia (Brullo & Furnari) Greuter – Κυρηναϊκή της Λιβύης
- Satureja macrantha C.A.Mey. – Ιράν, Ιράκ, Τουρκία, Καύκασος
- Satureja metastasiantha Rech.f. – Ιράκ
- Satureja montana L. – χειμερινό θρίμπι – νότια Ευρώπη, Τουρκία,Συρία
- Satureja mutica Fisch. & C.A.Mey. – Καύκασος, Ιράν, Τουρκμενιστάν
- Satureja nabateorum Danin & Hedge – Ιορδανία
- Satureja × orjenii Šilic – Γιουγκοσλαβία (S. horvatii × S. montana)
- Satureja pallaryi J.Thiébaut – Συρία
- Satureja parnassica Heldr. & Sart. ex Boiss. – Ελλάδα, Τουρκία
- Satureja pilosa Velen. – Ιταλία, Ελλάδα, Βουλγαρία
- Satureja rumelica Velen. – Βουλγαρία
- Satureja sahendica Bornm. – Ιράν
- Satureja salzmannii (Kuntze) P.W.Ball – Μαρόκο, Ισπανία
- Satureja spicigera (K.Koch) Boiss. – Τουρκία, Ιράν, Καύκασος
- Satureja spinosa L. – Turkey, Ελληνικά νησιά συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης
- Satureja subspicata Bartl. ex Vis. – Αυστρία, Γιουγκοσλαβία, Αλβανία, Βουλγαρία, Ιταλία
- Satureja taurica Velen. – Crimea
- Satureja thymbra L. – Λιβύη, ΝΑ Ευρώπη από τη Σαρδηνία έως την Τουρκία, Κύπρος, Λίβανος, Παλαιστίνη
- Satureja thymbrifolia Hedge & Feinbrun – Ισραήλ, Σαουδικη Αραβία
- Satureja visianii Šilic. – Γιουγκοσλαβία
- Satureja wiedemanniana (Avé-Lall.) Velen. – Τουρκία
Παραπομπές σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 «Kew World Checklist of Selected Plant Families».
- ↑ Altervista Flora Italiana, genere Satureja includes photos plus distribution maps for Europe + North America
- ↑ Για τα βράκτια βλ. Βοτανική ορολογία
- ↑ 4,0 4,1 Moradi, Shirin; Sadeghi, Ehsan (2017). «Study of the antimicrobial effects of essential oil of Satureja edmondi and nisin on Staphylococcus aureus in commercial soup». Journal of Food Processing and Preservation 41 (4): e13337. doi:.
- ↑ Hazrati, Hossein; Saharkhiz, Mohammad Jamal; Niakousari, Mehrdad; Moein, Mahmoodreza (August 2017). «Natural herbicide activity of Satureja hortensis L. essential oil nanoemulsion on the seed germination and morphophysiological features of two important weed species». Ecotoxicology and Environmental Safety 142: 423–430. doi:. ISSN 1090-2414. PMID 28456128.
- ↑ 6,0 6,1 Abbasloo, Elham; Denhgan, Mohammad; Najafipour, Hamid; Vahidi, Reza; Dabiri, Shahriar; Sepehri, Gholamreza; Asadikaram, Gholamreza (September 21, 2016). «The anti-inflammatory properties of Satureja khuzistanica Jamzad essential oil attenuate the effects of traumatic brain injuries in rats». Scientific Reports 6 (31866): 31866. doi:. PMID 27535591. Bibcode: 2016NatSR...631866A.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Satureja στο Wikimedia Commons
