Μετάβαση στο περιεχόμενο

Η Λάμψη (ταινία)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η λάμψη
ΣκηνοθεσίαΣτάνλεϊ Κιούμπρικ[1][2][3]
ΠαραγωγήΣτάνλεϊ Κιούμπρικ
ΣενάριοDiane Johnson, Στάνλεϊ Κιούμπρικ και Στίβεν Κινγκ
Βασισμένο σεThe Shining
ΠρωταγωνιστέςΤζακ Νίκολσον[1][2][4], Σέλεϊ Ντιβάλ[2][4][5], Danny Lloyd[2][4][5], Σκάτμαν Κρόδερς[2][4][6], Μπάρι Νέλσον[2][4][7], Φίλιπ Στόουν[2][4][7], Τζόι Τέρκελ[2][4][7], Τόνι Μπάρτον[2][4][7], Μπάρι Ντένεν[2][4][7], Manning Redwood[2][7], Anne Jackson[8] και Βίβιαν Κιούμπρικ[8]
ΜουσικήWendy Carlos
ΦωτογραφίαΤζων Άλκοτ
ΜοντάζΡέι Λόβτζοϊ
ΕνδυματολόγοςΜιλένα Κανονέρο
Εταιρεία παραγωγήςHawk Films
ΔιανομήWarner Bros., Netflix και Columbia Pictures[9]
Πρώτη προβολή23  Μαΐου 1980 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[10], 7  Νοεμβρίου 1980 (Ηνωμένο Βασίλειο), 26  Σεπτεμβρίου 1980 (Σουηδία)[11], 16  Οκτωβρίου 1980 (Γερμανία)[12], 13  Δεκεμβρίου 1980 (Ιαπωνία) και 1980
Διάρκεια144 λεπτά και 119 λεπτά[13]
ΠροέλευσηΗνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
ΈπεταιDoctor Sleep
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Λάμψη (πρωτότυπος τίτλος: The Shining) είναι αμερικανική δραματική ψυχολογική ταινία υπερφυσικού τρόμου, σκηνοθεσίας Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Προβλήθηκε το 1980, και είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Στίβεν Κινγκ. Στην ταινία πρωταγωνιστούν ο Τζακ Νίκολσον ως ο επιστάτης Τζακ Τόρανς, η Σέλεϊ Ντιβάλ ως η σύζυγος Γουέντυ Τόρανς, και ο Ντάνυ Λόυντ ως Ντάνυ Τόρανς. Ο Κιούμπρικ έκανε κάποιες αλλαγές στο σενάριο της ταινίας, με αποτέλεσμα ο Κίνγκ να απογοητευθεί και να γράψει το σενάριο της ομώνυμης τηλεταινίας (1997). Η Λάμψη πλέον θεωρείται ως μία από τις σπουδαιότερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών.

Ο Τζακ Τόρανς, ένας επίδοξος συγγραφέας τρόμου και πρώην καθηγητής φιλολογίας σε προπαρασκευαστικό σχολείο, αναλαμβάνει ως ο νέος επιτηρητής ενός παλιού ξενοδοχείου στο Κολοράντο, Overlook Hotel (Ξενοδοχείο ΘΕΑ), ελπίζοντας πως θα του δώσει αρκετή έμπνευση για τη συγγραφή ενός καλού μυθιστορήματος τρόμου. Στη ρεσεψιόν, ο διευθυντής του ξενοδοχείου, Στούαρτ Ούλμαν, τον ενημερώνει ότι ο προηγούμενος επιστάτης, Τσαρλς Γκρέιντι, είχε σκοτώσει την οικογένεια του (την γυναίκα του και τις κόρες τους) και τον εαυτό του κατά τη διάρκεια την διαμονής του στο ξενοδοχείο.

Μαζί του θα έρθουν η σύζυγός του Γουέντι και ο χαρισματικός γιος του, Ντάνυ, ο οποίος έχει ένα κακό προαίσθημα και κατάσχεση. Η Γουέντι λέει στην γιατρό ότι πριν τρία χρόνια ο Τζακ ενώ ήταν μεθυσμένος είχε καταλάθος εξαρθρώσει τον ώμο του Ντάνυ. Έπειτα από τότε, ο Τζακ προσπαθεί να είναι νηφάλιος. Οι δύο τους γνωρίζονται με τον σεφ του ξενοδοχείου, Ντικ Χάλοραν, πριν εκείνος αναχωρήσει. Ο Ντικ αντιλαμβάνεται τις τηλεπαθητικές ικανότητες του Ντάνυ (η λεγόμενη «λάμψη») και, έχοντας κι εκείνος τις ίδιες δυνάμεις, τον καθησυχάζει πως αν κάτι συμβεί, μπορεί να τον ειδοποιήσει τηλεπαθητικά. Τον συμβουλεύει επίσης να μην μπει στο δωμάτιο 237.

Περνάει ένας μήνας και ο Ντάνυ αρχίζει να έχει τρομακτικά οράματα, ανάμεσα σε αυτά, δύο δολοφονημένων διδύμων κοριτσιών. Εν τω μεταξύ, η ψυχική υγεία του Τζακ επιδεινώνεται. Πάσχει από συγγραφικό μπλοκάρισμα, είναι επιρρεπής σε βίαια ξεσπάσματα και ονειρεύεται να σκοτώνει την οικογένειά του. Ο Ντάνυ παρασύρεται στο δωμάτιο 237 από αόρατες δυνάμεις και η Γουέντι τον βρίσκει αργότερα με σημάδια σωματικού τραύματος. Ο Τζακ ερευνά και συναντά ένα γυναικείο φάντασμα στο δωμάτιο, αλλά κατηγορεί τον Ντάνυ για τις μώλωπες. Ο Τζακ παρασύρεται και πάλι στο ποτό από τον απόκοσμο μπάρμαν Λόιντ. Φανταστικά πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένου του Ντέλμπερτ Γκρέιντι, αρχίζουν να εμφανίζονται στη συνέχεια στην αίθουσα χορού. Ο Γκρέιντι ενημερώνει τον Τζακ πως εκείνος ήταν πάντα ο επιστάτης του ξενοδοχείου και ότι ο Ντάνυ έχει επικοινωνήσει τηλεπαθητικά με τον Χάλοραν για βοήθεια, διατάζοντας τον Τζακ ότι πρέπει να «διορθώσει» τη γυναίκα και το παιδί του.

Η Γουέντι βρίσκει το χειρόγραφο του Τζακ γραμμένο με τίποτα παρά από αμέτρητες επαναλήψεις του «Η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη Τζακ». Όταν ο Τζακ απειλεί τη ζωή της, η Γουέντι τον χτυπά αναίσθητο μ' ένα ρόπαλο του μπέιζμπολ και τον κλειδώνει στην αποθήκη τροφίμων, αλλά αυτή και ο Ντάνυ δεν μπορούν να φύγουν επειδή ο Τζακ είχε προηγουμένως σαμποτάρει το αμφίδρομο ραδιόφωνο και το αμάξι χιονιού (snowcat) του ξενοδοχείου. Πίσω στο δωμάτιο του ξενοδοχείου τους, ο Ντάνυ προειδοποιεί την Γουέντι γράφοντας την λέξη "φόνος" στον καθρέφτη ανάποδα.

Το φάντασμα του Γκρέιντι απελευθερώνει τον Τζακ και εκείνος κυνηγά την Γουέντι και τον Ντάνι μ' ένα τσεκούρι. Ο Ντάνι δραπετεύει έξω από το παράθυρο του μπάνιου και η Γουέντι παλεύει τον Τζακ με ένα μαχαίρι όταν προσπαθεί να διαπεράσει την πόρτα. Ο Χάλοραν, έχοντας πετάξει πίσω στο Κολοράντο από τις διακοπές του στη Φλόριντα σε ανταπόκριση στο τηλεπαθητικό SOS του Ντάνυ, φτάνει στο ξενοδοχείο με ένα άλλο αμάξι χιονιού. Η άφιξή του αποσπά την προσοχή του Τζακ, ο οποίος του κάνει ενέδρα και τον δολοφονεί στην αίθουσα αναμονής και, στη συνέχεια, καταδιώκει τον Ντάνυ στον λαβύρινθο. Η Γουέντι τρέχει μέσα από το ξενοδοχείο αναζητώντας τον Ντάνυ, συναντώντας τα φαντάσματα του ξενοδοχείου και ένα όραμα καταρρακτώδους αίματος παρόμοιο με το προαίσθημα του Ντάνυ.

Στον λαβύρινθο, ο Ντάνι παραπλανά τον Τζακ και κρύβεται πίσω από μια χιονοστιβάδα, ενώ ο Τζακ ακολουθεί ένα λάθος ίχνος. Ο Ντάνι και η Γουέντι ξανασμίγουν και φεύγουν με το όχημα του Χάλοραν, αφήνοντας τον Τζακ να παγώσει μέχρι θανάτου στον λαβύρινθο. Σε μια φωτογραφία στη γκαλερί του ξενοδοχείου, ο Τζακ απεικονίζεται να στέκεται ανάμεσα σε ένα πλήθος γλεντζέδων από τις 4 Ιουλίου του 1921.

  • Τζακ Νίκολσον στον ρόλο του Τζακ Τόρανς
  • Σέλεϊ Ντιβάλ στον ρόλο της Γουέντι Τόρανς
  • Ντάνυ Λόυντ στον ρόλο του Ντάνι Τόρανς
  • Σκέιτμαν Κρόδερς στον ρόλο του Ντικ Χάλοραν
  • Μπάρι Νέλσον στον ρόλο του Στιούαρτ Ώλμαν
  • Φίλιπ Στόουν στον ρόλο του Ντέλμπερτ Γκρέιντι

Αρχικά η ταινία έλαβε αρνητικές κριτικές, αφού μάλιστα προτάθηκε για τα βραβεία Χρυσά Βατόμουρα.[14] Με τον καιρό έλαβε θετικές κριτικές,[15] καθώς σήμερα θεωρείται από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών καθώς και ένα από τα αριστουργήματα του Κούμπρικ.

Βραβεία και υποψηφιότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου

AFI 100 Χρόνια... 100 Πάθη– #29

AFI 100 Χρόνια... 100 Ήρωες και Κακοί: Τζακ Τόρανς – #25 Κακοποιός

  1. 1,0 1,1 www.filmaffinity.com/en/film598422.html. Ανακτήθηκε στις 8  Μαΐου 2016.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 www.bbfc.co.uk/releases/shining-2012. Ανακτήθηκε στις 8  Μαΐου 2016.
  3. www.imdb.com/title/tt0081505/. Ανακτήθηκε στις 8  Μαΐου 2016.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 www.ofdb.de/film/2240,Shining. Ανακτήθηκε στις 8  Μαΐου 2016.
  5. 5,0 5,1 stopklatka.pl/film/lsnienie. Ανακτήθηκε στις 8  Μαΐου 2016.
  6. www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=863.html. Ανακτήθηκε στις 8  Μαΐου 2016.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 www.imdb.com/title/tt0081505/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 8  Μαΐου 2016.
  8. 8,0 8,1 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  9. bbfc.co.uk/releases/shining-2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22  Φεβρουαρίου 2014.
  10. (Αγγλικά) Box Office Mojo. shining.
  11. (Σουηδικά) Svensk Filmdatabas. Svenska Filminstitutet. 7911.
  12. (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0081505/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2017.
  13. screenrant.com/shining-movie-alternate-version-shorter-better/. Ανακτήθηκε στις 30  Οκτωβρίου 2024.
  14. Tom O'Neil (1 Φεβρουαρίου 2008). «Quelle horreur! 'The Shining' was not only snubbed, it was Razzed!». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2013. 
  15. «The Shining». Rotten Tomatoes. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]