Ηλιοποροειδή
| Ηλιοποροειδή | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Γαλάζιο κοράλλι (Heliopora coerulea)
| ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Συνώνυμα | ||||||||||||||
Τα ηλιοποροειδή (λατινική και επιστημονική ονομασία Helioporacea) ή ηλιοποράρια (Helioporaria), ή και κοινοθηκάλια (Coenothecalia), είναι μικρή τάξη κοραλλιών, που σχηματίζουν ογκώδεις λοβοειδείς κρυσταλλικούς ασβεστολιθικούς σκελετούς σε αποικίες κοραλλιών. Οι οργανισμοί αυτοί εμφανίσθηκαν για πρώτη φορά στη Γη κατά τη διάρκεια της Κρητιδικής περιόδου.[3]
Το γαλάζιο κοράλλι (Heliopora coerulea), το μόνο υπάρχον σήμερα είδος σε όλη την οικογένεια Helioporidae, συναντάται συνήθως σε αβαθή νερά των τροπικών υφάλων του Ειρηνικού[4] και του Ινδο-ειρηνικού.[5] Δεν φέρει ακίδες και είναι το μόνο γνωστό οκτακοράλλι που παράγει ογκώδη εξωσκελετό από ινοκρυσταλλικό αραγωνίτη σε μορφή μικρών πλακιδίων (lamellae), παρόμοια με εκείνα των σκληρακτινίων (πετρώδη κοράλλια). Δημιουργούν μεγάλες αποικίες, που μπορεί να ξεπεράσουν σε διάμετρο το ένα μέτρο και αποτελούνται από κατακόρυφους κλάδους ή φύλλα σκελετού.
Η επιφάνεια ενός γαλάζιου κοραλλιού και άλλων ηλιοποροειδών εμφανίζεται λεία και το χρώμα της όταν ο οργανισμός είναι ζωντανός έχει μια χαρακτηριστική γκρίζα-μπεζ απόχρωση με λευκές άκρες. Ωστόσο ο όλος σκελετός έχει μέρη με ασυνήθιστο γαλάζιο χρώμα και για τον λόγο αυτόν, τουλάχιστον στην περίπτωση του Heliopora coerulea, συλλέγονται από τον άνθρωπο για διακοσμητικές χρήσεις.[6] Το γαλάζιο αυτό χρώμα στον σκελετό, ο οποίος καλύπτεται με ένα στρώμα από μπεζ πολύποδες, προέρχεται από άλατα του σιδήρου. Τα γαλάζια ηλιοποροειδή μπορούν να διατηρηθούν και ζωντανά σε τροπικά ενυδρεία, ενώ οι κρυσταλλικές ίνες του σκελετού μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή κοσμημάτων.
Οι πολύποδες των ηλιοποροειδών φέρουν από οκτώ χνουδωτά πλοκάμια ο καθένας και ισάριθμα διαμερίσματα στη γαστραγγειακή κοιλότητα. Στα 6 από αυτά τα διαμερίσματα υπάρχουν κινούμενα τριχίδια που ωθούν νερό μέσα στην κοιλότητα, ενώ στα άλλα δύο διαμερίσματα υπάρχουν κινούμενα τριχίδια που ωθούν το νερό προς τα έξω. Ο σκελετός σχηματίζει ένα προστατευτικό κύπελλο γύρω από τον κάθε πολύποδα.[7]
Ταξινομική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η τάξη ηλιοποροειδή περιλαμβάνει μόνο δύο οικογένειες, με λιγοστά είδη, ως εξής[8][9]:
- Helioporidae (ηλιοπορίδες), Moseley, 1876
- Γένος Heliopora
- Είδος Heliopora coerulea
- Είδος †Heliopora fijiensis
- Είδος Heliopora hiberniana
- Γένος Heliopora
- Lithotelestidae (λιθοτελεστίδες), Bayer & Muzik, 1977
- Γένος Epiphaxum
- Είδος Epiphaxum breve
- Είδος Epiphaxum micropora
- Είδος Epiphaxum septifer
- Γένος Nanipora
- Είδος Nanipora kamurai
- Γένος Epiphaxum
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Bock, S.: «The alcyonarian genus Bathyalcyon», Kungliga Svenska Vetenskaps-akademiens Handlingar, τόμ. 16(5), έτος 1938, σσ. 1-54
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Bayer, F.M.: «The correct name of the helioporan octocoral Lithotelesto micropora Bayer and Muzik», Proceedings of the Biological Society of Washington, τόμ. 92(4), έτος 1979, σσ. 873-875
- ↑ «Coenothecalia: Definition from». Answers.com. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ «Coenothecalia – Dictionary definition of Coenothecalia | Encyclopedia.com: FREE online dictionary». Encyclopedia.com. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ «Coenothecalia – Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary». Merriam-webster.com. 13 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ «Order Coenothecalia». Scribd.com. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ «blue coral (order) - Britannica Online Encyclopedia». Britannica.com. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2012.
- ↑ Moseley, H.N.: «On the structure and relations of the alcyonarian Heliopora caerula, with some account of the anatomy of a species of Sarcophyton, notes on the structure of species of the genera Millepora, Pocillopora and Stylaster, and remarks on the affinities of certain palaeozoic corals», Philosophical Transactions of the Royal Society of London, τόμος 166 (έτος 1876), σσ. 91-129
- ↑ Bayer, F.M. & Muzik, K.M.: «An Atlantic helioporan coral (Coelenterata: Octocorallia)», Proceedings of the Biological Society of Washington, τόμ. 90(4) (έτος 1977), σσ. 975-984