Εργοστάσιο φαγεντιανής Σουαζύ

Το εργοστάσιο φαγεντιανής Choisy ιδρύθηκε το 1804, στην όχθη του Σηκουάνα, 10 χλμ νοτιοανατολικά του Παρισιού, στην τοποθεσία Choisy-le-Roi, από τους αδελφούς Nicolas, Valentin και Louis-Melchior Paillart, οι οποίοι το διεύθυναν μέχρι το 1824. Μεταξύ 1824-1836 ο Valentin Paillart συνεργάστηκε με τον Hippolyte Hautin, ο οποίος παρέμεινε ιδιοκτήτης του εργοστασίου μέχρι το 1863 μαζί με το συνεταίρο του Louis Boulenger. Το 1863 την εκμετάλλευση ανέλαβε ο εγγονός του Hippolyte Hautin, ο Hippolyte Boulenger, ο οποίος με νέους συνεργάτες το μετέτρεψε στην εταιρεία Boulenger & Co το 1878. Το εργοστάσιο τερμάτισε τη λειτουργία του το 1937.

Το εργοστάσιο παρήγαγε ολόκληρα σερβίτσια φαγητού και κυρίως πιάτα σε δωδεκάδες. Τα προϊόντα του διακοσμούνταν με θέματα του συρμού και θέματα από την επικαιρότητα. Οι παραστάσεις σε αυτά αποτυπώνονταν επάνω στην πορσελάνη με τη μέθοδο της χαλκομανίας. Κοινό στοιχείο της κάθε σειράς πιάτων αποτελούσε η διακοσμητική ταινία στο περιχείλωμα, καθώς υπήρχε ποικιλία διακοσμητικών μοτίβων. Τα προϊόντα του εργοστασίου μέχρι το 1824 έφεραν τη σφραγίδα CHOISY. Το 1824, μετά τη συνεργασία του Valentin Paillart με τον Hippolyte Hautin, προστέθηκαν τα αρχικά τους στη σφραγίδα, η οποία έγινε P & Η CHOISY.

Στην παραγωγή του εργοστασίου εντοπίζονται σειρές πιάτων με παραστάσεις εμπνευσμένες από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και τη σφραγίδα P & Η CHOISY, καθώς επίσης σουπιέρες και κανάτες. Χρονολογούνται μεταξύ 1826-1830. Οι παραστάσεις των πιάτων αυτών επιλέχθηκαν από μία σειρά 16 λιθογραφιών που φιλοτέχνησε το 1824 για λογαριασμό του εργοστασίου Choisy ο Charles Henri Loeillot-Hartwig (ή Karl Loeillot) και φέρουν το γενικό τίτλο Recueil de sujets Grecs.

Τα θέματα που απαντούν στη διακόσμηση των πιάτων του εργοστασίου είναι τα εξής:

1. Le serment du Grec

2. Le départ du Grec

3. Jeune Grecque combattant un Pacha

4. Soldat Grec enlevant un étendart à son ennemi

5. Vengeance d' une famille grecque

6. Prise d' un navire Turc par les Grecs

7. Des Grecs prenant un fort défendu par des Turcs

8. Un Grec blessé

9. Mort d' un Grec

10. Jeune Grecque sauvée de l' esclavage des Turcs

11. Pacha fait prissonnier

12. Un Helléne, au tombeau de son ami.

Τα πιάτα της φιλελληνικής σειράς του Choisy διακρίνονται, με βάση τη διακοσμητική ταινία στο περιχείλωμα, στις εξής σειρές:

1η σειρά: φύλλα και καρποί λυκίσκου (ασπρόμαυρη, κιτρινόμαυρη)

2η σειρά: νεοκλασική ανάγλυφη ταινία (ασπρόμαυρη)

3η σειρά: κίτρινη ταινία (ασπρόμαυρη)

Βιβλιογραφία

• Α. Amandry, Η Ελληνική Επανάσταση σε γαλλικά κεραμικά του 19ου αιώνα, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, Ναύπλιο, 1982.
• Α. Amandry, «Φιλελληνική παράσταση σε γαλλικό βάζο», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας 23 (1980), σσ. 335-339.
• Α. Amandry, «Φιλελληνικά ενθύμια του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας 29 (1986), σσ. 257-267.
• Ελ. Πιτάρη-Μαγιολέττι, «Θέματα του Εικοσιένα σε γαλλικές πορσελάνες», Ζυγός 21 (1976), σσ. 7-9
• Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (εκδ.), Η Ελληνική Επανάσταση. Ο Ντελακρουά και οι Γάλλοι ζωγράφοι. 1815-1848, Κατάλογος έκθεσης, Αθήνα, 1997, σσ. 258-265, 284-287.
• Ν. Καστρίτη, Η Ελλάδα του ΄21 με τη ματιά των Φιλελλήνων. Γαλλική φιλελληνική παραγωγή από τις συλλογές του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Αθήνα, 2006, σσ. 111-138.
• Π. Παναρίτη, «Δύο σπάνια κεραμικά σκεύη με φιλελληνικές παραστάσεις», στο Τεκμήρια Ιστορίας. Μονογραφίες, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο-Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Αθήνα, 2009.
• Π. Παναρίτη, «Η συλλογή φιλελληνικών κεραμικών του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Απηχήσεις από φιλελληνικές παραστάσεις σε χαρακτικά», στο Τεκμήρια Ιστορίας. Μονογραφίες. Τεύχος Α’, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο-Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Αθήνα, 2010.