Επιστολή της Μιλαβάτα
Η Επιστολή της Μιλαβάτα (CTH 182) είναι μια διπλωματική αλληλογραφία που απευθύνεται από έναν βασιλιά των Χετταίων με έδρα την Χαττούσα προς έναν υποτελή του βασιλιά στην Αρζάβα που βρισκόταν στην σημερινή Μικρά Ασία (1240 π.Χ.). Η ανακάλυψη αυτή αποτελεί σημαντική ιστορική πηγή για τα πραγματικά γεγονότα που σχετίζονται με το κορυφαίο έπος Ιλιάδα που έγραψε ο Όμηρος. Το όνομα "Επιστολή της Μιλαβάτα" οφείλεται στο γεγονός ότι τόσο ο αποστολέας όσο και ο παραλήπτης συμμετείχαν σε πολεμικές εκστρατείες στην ευρύτερη περιοχή, καταγράφεται και η πόλη "Ατρίγια" ως υποτελής της Μιλαβάτα. Η Μιλαβάτα ήταν με την σύμφωνη γνώμη όλων των ιστορικών η προϊστορική Μίλητος.[1][2][3] Ο Χιττίτης βασιλιάς καλεί τον υποτελή του να λύσει μια διαφορά με τους ομήρους, να στείλει πίσω τους δραπέτες της Χεττίτικης δικαιοσύνης που είχαν καταφύγει στα εδάφη του και να του μεταφέρει έναν εκθρονισμένο βασιλιά της Βιλούσας για να τοποθετήσει ξανά στον θρόνο του. Στην επιστολή ο Χιττίτης βασιλιάς υπενθυμίζει στον υποτελή του ότι είχε ο ίδιος εκθρονίσει τον πατέρα του ύστερα από ανταρσία εναντίον του και είχε τοποθετήσει στην θέση του τον ίδιον. Η περιοχή στην οποία αναφέρεται η επιστολή φαίνεται ξεκάθαρα ότι ήταν παράκτια και ταυτίζεται με όλη την ακτή από την Μιλαβάτα μέχρι την Βιλούσα, την Ομηρική Τροία. Ο εξόριστος βασιλιάς βρισκόταν στα βόρεια σύνορα, οι Αχιγιάβα, οι Ομηρικοί Αχαιοί πιθανότατα τον είχαν εκθρονίσει και είχαν τοποθετήσει στην θέση του έναν δικό τους υποτελή.
Ιστορικό υπόβαθρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα βασίλεια της Μίρας και η Γή του Ποταμού Σέχα στα τέλη του 14ου δήλωσαν υποτέλεια στους Αχιγιάβα ως ενιαίο κράτος με το όνομα Αρζάβα, εξεγέρθηκαν εναντίον του Χετταίου βασιλιά. Το σύντομο χρονικό διάστημα που ήταν βασιλιάς ο Αρνουβάντας Β΄ (περί το 1320 π.Χ.) ο υποτελής βασιλιάς της Γης του ποταμού Σέχα Μανάπα Ταρχούντα εξορίστηκε από τα αδέλφια του αλλά αποκαταστάθηκε από τον Χετταίο βασιλιά ως υποτελής του. Με την άνοδο στον θρόνο του νεαρού Μουρσίλις Β΄ ακολούθησε γενική εξέγερση ολόκληρης της Αρζάβα υπό την υποκίνηση των Αχιγιάβα και την ηγεσία του Ούχα Ζίτι, καταγόταν από παλιά οικογένεια Χετταίων αλλά ο ίδιος αποστάτησε. Ο Μουρσίλις Β΄ υποτιμήθηκε σημαντικά λόγω της ηλικίας του αλλά ύστερα από μιά Έκλειψη Ηλίου νίκησε τον Ούχα Ζίτι κατέλαβε όλη την Αρζάβα και μοίρασε τα κράτη της στους υποτελείς του. Ο Μανάπα Ταρχούντα της Γης του ποταμού Σέχα είχε αποστατήσει στο τέλος αλλά δεν παρείχε σημαντική υποστήριξη στον Ούχα Ζίτι, ο Μουρσίλις Β΄ τον συγχώρεσε και του επέτρεψε να παραμείνει στον θρόνο του.
Ο Μασουιλούβα που παρείχε σημαντική υποστήριξη στον Ούχα Ζίτι εκθρονίστηκε, στην θέση του στον θρόνο της Μίρας τοποθετήθηκε ο θετός γιος και ανεψιός του Κουπάντα Κουρούντα (περί το 1310 π.Χ.). Σε μιά μετέπειτα συνθήκη ο Μουρσίλις Β΄ κάνει δώρο στον υποτελή του και την περιοχή στην κοιλάδα του ποταμού Μαίανδρου, στα σύνορα με την Μιλαβάτα. Ο Κουπούντα Κουρούντα πέθανε σε βαθύ γήρας, ήταν ζωντανός την διάρκεια της βασιλείας του Χατουσίλις Γ΄ (1265 π.Χ.–1235 π.Χ.) πάντα υποτελής στον Χετταίο βασιλιά, έζησε και με τον γιο του Τουδαλίγιας Δ΄ (1235 π.Χ.-1209 π.Χ.). Ο παραλήπτης ήταν πιθανότατα ο Κουπούντα Κουρούντα και αφορούσε τον έκπτωτο βασιλιά της Βιλούσας Αλαξάντου αλλά αυτό δεν έψει επιβεβαιωθεί. Ο Κουπούντα Κουρούντα πέθανε πιθανότατα αμέσως μετά την συνθήκη, δεν ζούσε στα τέλη της βασιλείας του Τουδαλίγιας Δ΄.[4] Έχει προταθεί και η άποψη ότι η Επιστολή της Μιλαβάτα εκφράζει την επιθυμία του Τουδαλίγιας Δ΄ να επανέλθει στον θρόνο της Βιλούσας ο τελευταίος υποτελής βασιλιάς των Χετταίων Βάλμου που είχε εκθρονιστεί από τους Αχιγιάβα.[5][6] Η Επιστολή του Μανάπα Ταρχούντα, η Επιστολή Ταβαγκαλάβα και η Επιστολή της Μιλαβάτα καταγράφουν μια διάσημη μορφή του παρελθόντος που παρενοχλούσε τους Χετταίους τον Πιγιάμα Ραντού. Η λέξη "Μιλαβάτα" μεταφράζεται στην Γραμμική Β ως "Μίλητος". Οι ιστορικοί συμφωνούν ομόφωνα ότι η Επιστολή της Μιλαβάτα ήταν το αποκορύφωμα μιας μεγάλης σειράς επιστολών.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Hawkins, David J. (2009). "The Arzawa letters in recent perspective" (PDF). British Museum Studies in Ancient Egypt and Sudan. 14 (2009): 73–83
- ↑ Bryce, T.R. (1985). "A Reinterpretation of the Milawata Letter in the Light of the New Join Piece". Anatolian Studies. 35 (1985): 13–23
- ↑ Hoffner Jr., Harry A. (2009). Beckman, Gary M. (ed.). Letters from the Hittite Kingdom. Atlanta: Society of Biblical Literature. σ. 293
- ↑ Bryce, T.R. (1985). "A Reinterpretation of the Milawata Letter in the Light of the New Join Piece". Anatolian Studies. 35 (1985): 13–23
- ↑ Bryce, Trevor (2005). The Trojans and their Neighbours. Taylor & Francis. σελίδες 112, 183. ISBN 978-0-415-34959-8.
- ↑ Beckman, Gary· Bryce, Trevor· Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. σελίδες 278–279, 123, 131–133. ISBN 978-1589832688.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Hawkins, David J. (2009). "The Arzawa letters in recent perspective" (PDF). British Museum Studies in Ancient Egypt and Sudan. 14 (2009): 73–83
- Bryce, T.R. (1985). "A Reinterpretation of the Milawata Letter in the Light of the New Join Piece". Anatolian Studies. 35 (1985): 13–23
- Hoffner Jr., Harry A. (2009). Beckman, Gary M. (ed.). Letters from the Hittite Kingdom. Atlanta: Society of Biblical Literature.