Εντελέχεια
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το τέλος, η ολοκλήρωση, η τελειοποίηση κάθε όντος είναι η θεμελιακή αρχή της αριστοτελικής φιλοσοφίας.
Τέλειο είναι αυτό που δεν του λείπει τίποτα, το ολοκληρωμένο, που κάνει περιττή την παραπέρα αναζήτηση ενός άλλου σκοπού ή μιας άλλης κατάστασης. Σύμφωνα λοιπόν με τη φιλοσοφική σκέψη του Αριστοτέλη, όλες οι ενέργειες των ανθρώπων αποτελούν ένα σύνολο τελών, που έχουν ως στόχο ένα υψηλότερο τέλος που είναι το « άριστον» και ταυτίζεται με την ευδαιμονία. Η ευδαιμονία συνδέεται με την ευτυχία. Η αρχή αυτή, κατά την οποία η πράξη έχει εκπληρωθεί ονομάζεται από το φιλόσοφο Εντελέχεια. Κάθε ον, κατά τον Αριστοτέλη φτάνει στην τελειότητα που απαιτεί η φύση του και τότε από « εν δυνάμει ον» γίνεται « εν ενεργεία ον».
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |
Εντελέχεια (αρχ. ελλ. ἐντελέχεια) είναι φιλοσοφικός όρος που εισήγαγε ο Αριστοτέλης για να περιγράψει την πλήρη πραγμάτωση του έμφυτου σκοπού ενός όντος. Ο όρος προέρχεται από τις λέξεις ἐν (μέσα), τέλος (σκοπός) και ἔχειν (έχω), δηλώνοντας ότι κάθε ον φέρει εντός του τον τελικό του σκοπό.
Ορισμός και φιλοσοφικό πλαίσιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην αριστοτελική φιλοσοφία, η εντελέχεια αναφέρεται στην κατάσταση κατά την οποία ένα ον έχει φτάσει στην πλήρη εκπλήρωση της φύσης του. Είναι η μετάβαση από την δυνατότητα (ἐν δυνάμει) στην πραγματικότητα (ἐν ἐνεργείᾳ), δηλαδή η υλοποίηση των έμφυτων δυνατοτήτων ενός όντος. Για παράδειγμα, ένας σπόρος έχει ως εντελέχεια να γίνει δέντρο· όταν αυτό συμβεί, έχει επιτύχει τον σκοπό του.
Παραδείγματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ένα κομμάτι μαρμάρου που μετατρέπεται σε άγαλμα μέσω της τέχνης του γλύπτη.
- Ένας σπόρος που εξελίσσεται σε πλήρως ανεπτυγμένο φυτό.
- Η ψυχή, κατά τον Αριστοτέλη, θεωρείται η εντελέχεια του φυσικού σώματος, δηλαδή η ουσία που του δίνει ζωή και σκοπό.
Σχέση με την αυτοπραγμάτωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η έννοια της εντελέχειας έχει επηρεάσει σύγχρονες ψυχολογικές θεωρίες, όπως αυτή της αυτοπραγμάτωσης του Αβραάμ Μάσλοου. Όπως η εντελέχεια περιγράφει την πλήρη πραγμάτωση του σκοπού ενός όντος, έτσι και η αυτοπραγμάτωση αναφέρεται στην επίτευξη του πλήρους δυναμικού ενός ατόμου.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Αριστοτέλης, Μετά τα Φυσικά
- Αριστοτέλης, Περί Ψυχής
- Εντελέχεια: Μια λέξη που «γέννησε» ο Αριστοτέλης – Εφημερίδα των Συντακτών
- Οι τέσσερις αιτίες και η εντελέχεια – Eidetisch