Ρωμαϊκός στρατός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
→Η πρώιμη Λεγεώνα: Τέλος στο άρθρο "Πρώιμη Λεγεώνα", προσθήκη πηγών και εικόνων. |
|||
| Γραμμή 9: | Γραμμή 9: | ||
== Η πρώιμη Λεγεώνα == |
== Η πρώιμη Λεγεώνα == |
||
[[Αρχείο:Phalanx roman manipul.png|μικρογραφία| |
[[Αρχείο:Phalanx roman manipul.png|μικρογραφία|210x210px|Οργάνωση μιας πρώιμης Λεγεώνας]] |
||
Μια πρώιμη μορφή της Ρωμαϊκής [[Λεγεώνα|Λεγεώνας]] αντικατέστησε το οπλιτικό σύστημα μάχης. Το νέο σύστημα αποτελούταν από τον στρατό παραταγμένο σε τρεις γραμμές που αποτελούνταν από στρατιώτες κατανεμημένους ανάλογα με την ηλικία και την αρχαιότητα τους. Στην πρώτη γραμμή ήταν οι ''hastati'', νέοι στρατιώτες χωρίς ιδιαίτερη εμπειρία. Εξοπλισμός τους ήταν η πανοπλία και η ορθογώνια παραλληλόγραμμη ασπίδα Ρωμαϊκού τύπου. Τα όπλα τους ήταν το ξίφος και το ακόντιο. Θεωρούνταν ισάξιοι με τους πολίτες δεύτερης τάξεως του οπλιτικού συστήματος. Εξαρτημένοι από τους hastati στην μάχη ήταν οι ''leves''. Ελαφρύ πεζικό που προοριζόταν για αψιμαχίες. Δεν είχαν πανοπλία και τα μόνα όπλα που είχαν ήταν ακόντια και ένα δόρυ. Οι στρατιώτες πρώτης τάξης διαιρέθηκαν σε δύο μονάδες: τους ''principes'' στην δεύτερη γραμμή και τους ''triarii'' στην τρίτη γραμμή. Μαζί απάρτιζαν το σώμα του βαρέος πεζικού. Οι principes ήταν επίλεκτοι άνδρες που είχαν πείρα στα πεδία μάχης και μεγαλύτερη ηλικία από τους hastati. Είχαν τον καλύτερο εξοπλισμό σε όλο τον στρατό. Οι triarii ήταν ουσιαστικά οπλίτες. Οι υπόλοιπες μονάδες, ''rorarii, accensi'' και ''leves'' ήταν πολίτες τρίτης, τετάρτης και πέμπτης κατηγορίας αντίστοιχα. Οι rorarii ήταν άπειροι πολεμιστές και οι leves ήταν η πιο αμελητέα μονάδα.<ref>Livy. ''History of Rome by Titus Livius'', books thirty-seven to the end, with the epitomes and fragments of the lost books. literally translated, with notes and illustrations, by. William A. McDevitte. York Street, Covent Garden, London. Henry G. Bohn. John Child and son, printers, Bungay. 1850. 4</ref> |
Μια πρώιμη μορφή της Ρωμαϊκής [[Λεγεώνα|Λεγεώνας]] αντικατέστησε το οπλιτικό σύστημα μάχης. Το νέο σύστημα αποτελούταν από τον στρατό παραταγμένο σε τρεις γραμμές που αποτελούνταν από στρατιώτες κατανεμημένους ανάλογα με την ηλικία και την αρχαιότητα τους. Στην πρώτη γραμμή ήταν οι ''hastati'', νέοι στρατιώτες χωρίς ιδιαίτερη εμπειρία. Εξοπλισμός τους ήταν η πανοπλία και η ορθογώνια παραλληλόγραμμη ασπίδα Ρωμαϊκού τύπου. Τα όπλα τους ήταν το ξίφος και το ακόντιο. Θεωρούνταν ισάξιοι με τους πολίτες δεύτερης τάξεως του οπλιτικού συστήματος. Εξαρτημένοι από τους hastati στην μάχη ήταν οι ''leves''. Ελαφρύ πεζικό που προοριζόταν για αψιμαχίες. Δεν είχαν πανοπλία και τα μόνα όπλα που είχαν ήταν ακόντια και ένα δόρυ. Οι στρατιώτες πρώτης τάξης διαιρέθηκαν σε δύο μονάδες: τους ''principes'' στην δεύτερη γραμμή και τους ''triarii'' στην τρίτη γραμμή. Μαζί απάρτιζαν το σώμα του βαρέος πεζικού. Οι principes ήταν επίλεκτοι άνδρες που είχαν πείρα στα πεδία μάχης και μεγαλύτερη ηλικία από τους hastati. Είχαν τον καλύτερο εξοπλισμό σε όλο τον στρατό. Οι triarii ήταν ουσιαστικά οπλίτες. Οι υπόλοιπες μονάδες, ''rorarii, accensi'' και ''leves'' ήταν πολίτες τρίτης, τετάρτης και πέμπτης κατηγορίας αντίστοιχα. Οι rorarii ήταν άπειροι πολεμιστές και οι leves ήταν η πιο αμελητέα μονάδα.<ref>Livy. ''History of Rome by Titus Livius'', books thirty-seven to the end, with the epitomes and fragments of the lost books. literally translated, with notes and illustrations, by. William A. McDevitte. York Street, Covent Garden, London. Henry G. Bohn. John Child and son, printers, Bungay. 1850. 4</ref> |
||
[[Αρχείο:Legio-V-Caesar-PAX-Augusta.jpg|αριστερά|μικρογραφία| |
[[Αρχείο:Legio-V-Caesar-PAX-Augusta.jpg|αριστερά|μικρογραφία|200x200px|Αναπαράσταση ζωής μέσα μια Ρωμαϊκή Λεγεώνα]] |
||
Στην μπροστινή γραμμή, οι hastati και οι principes δημιουργούσαν ομάδες 60 πολεμιστών, με 20 leves σε κάθε ομάδα hastati. Στην οπίσθια γραμμή, triarii rorarii και accensi οργανώνονταν σε τρεις ομάδες, περίπου 180 πολεμιστές |
Στην μπροστινή γραμμή, οι hastati και οι principes δημιουργούσαν ομάδες 60 πολεμιστών, με 20 leves σε κάθε ομάδα hastati. Στην οπίσθια γραμμή, triarii rorarii και accensi οργανώνονταν σε τρεις ομάδες, περίπου 180 πολεμιστές<ref>The Roman Army: A Social and Institutional History |
||
</ref> |
</ref> |
||
{| class="wikitable" |
|||
!Είδος και ποσότητα μονάδος |
|||
!Τελικός Αριθμός |
|||
|- |
|||
|15 ομάδες Leves (εξαρτημένοι στους Hastati) |
|||
|300 |
|||
|- |
|||
|15 ομάδες των 60 hastati |
|||
|900 |
|||
|- |
|||
|15 ομάδες των 60 principes |
|||
|900 |
|||
|- |
|||
|45 ομάδες των 60 triarii, rorarii, accensi |
|||
|2700 |
|||
|- |
|||
|Συνολικός αριθμός πολεμιστών |
|||
|4800 |
|||
|} |
|||
Στην διάρκεια της μάχης, οι πρώτοι που θα έμπαιναν στην μάχη θα ήταν οι hastatii, με υποστήριξη από τους velites που πετούσαν ακόντια ή πέτρες. Εφόσον έγιναν τα πρώτα χτυπήματα και αποδυναμώθηκαν αρκετά οι hastatii, υποχωρούν και στην θέση τους μπαίνουν με ορμή οι principes. Εν όσο πολεμούσαν οι principes, οι hastatii θα έκαναν ανασύνταξη δυνάμεων και ηθικού και θα ξαναέμπαιναν στην μάχη. Στην περίπτωση που και πάλι δημιουργούνταν συνθήκες άσχημες για τις μονάδες, όπως απώλεια ηθικού λόγω πολλών απωλειών, και οι δύο μονάδες θα έκαναν βιαστική και άτακτη υποχώρηση προκειμένου να εισχωρήσουν οι triarii. Αυτοί δεν είχαν καθήκον επίθεσης, αλλά άμυνας. Όσο οι triarii κρατούσαν τον εχθρό σε περιθώριο, οι αξιωματικοί έκαναν συμβούλιο προκειμένου να συνεχίσουν την μάχη ή να υποχωρήσουν.<ref>Titus Livius. ''The History of Rome, vol. 2'' (London: George Bell, 1903), bk. viii, ch. 5-11</ref> |
Στην διάρκεια της μάχης, οι πρώτοι που θα έμπαιναν στην μάχη θα ήταν οι hastatii, με υποστήριξη από τους velites που πετούσαν ακόντια ή πέτρες. Εφόσον έγιναν τα πρώτα χτυπήματα και αποδυναμώθηκαν αρκετά οι hastatii, υποχωρούν και στην θέση τους μπαίνουν με ορμή οι principes. Εν όσο πολεμούσαν οι principes, οι hastatii θα έκαναν ανασύνταξη δυνάμεων και ηθικού και θα ξαναέμπαιναν στην μάχη. Στην περίπτωση που και πάλι δημιουργούνταν συνθήκες άσχημες για τις μονάδες, όπως απώλεια ηθικού λόγω πολλών απωλειών, και οι δύο μονάδες θα έκαναν βιαστική και άτακτη υποχώρηση προκειμένου να εισχωρήσουν οι triarii. Αυτοί δεν είχαν καθήκον επίθεσης, αλλά άμυνας. Όσο οι triarii κρατούσαν τον εχθρό σε περιθώριο, οι αξιωματικοί έκαναν συμβούλιο προκειμένου να συνεχίσουν την μάχη ή να υποχωρήσουν.<ref>Titus Livius. ''The History of Rome, vol. 2'' (London: George Bell, 1903), bk. viii, ch. 5-11</ref> |
||
Έκδοση από την 16:04, 21 Ιουλίου 2016
Ο Ρωμαϊκός στρατός είναι ιστορικός όρος, που αναφέρεται στις δυνάμεις ξηράς που χρησιμοποίησαν το Ρωμαϊκό Βασίλειο, έπειτα η Ρωμαϊκή Δημοκρατία, αργότερα η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ο Ρωμαϊκός στρατός ήταν από τους καλύτερους της εποχής του και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ποτέ δεν έμεινε στάσιμος. Συνεχώς η Ρωμαϊκή στρατιωτική μηχανή προχωρούσε ανάλογα με τις συνθήκες και πολλές φορές πρωτοπορούσε (βλ. corvus) ή άλλες άλλαζε ριζικά τακτικές.
Ο πρώιμος Ρωμαϊκός στρατός
Ο πρώτος στρατός της Ρώμης αποτελούταν από οπλίτες. Όταν η Ρώμη ήταν στα πρώτα της στάδια και κυβερνιόταν από Ετρούσκους βασιλείς, σε όλες τις γύρω περιοχές επικρατούσε το σύστημα μάχης που βασιζόταν σε οπλίτες. Αλλά τότε ήταν ανοργάνωτα στρατεύματα που αναμείγνυαν μισθοφόρους με απλούς πολίτες. Η Ρώμη πρωτοπόρησε σε αυτόν τον τομέα με την σύσταση του census (=απογραφή πληθυσμού) από τον Σέρβιο Τούλιο. Ο πληθυσμός αφού απογραφόταν κατατασσόταν σε πέντε κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία που αντιπροσώπευε τους πιο εύπορους πολίτες αποτελούταν από οπλίτες με ακριβό και βαρύ εξοπλισμό, φτιαγμένο από ακριβά μέταλλα που κάλυπτε σχεδόν όλο του το σώμα. Ο εξοπλισμός αυτών περιελάμβανε κράνος, ασπίδα, περικνήμια, πανοπλία θώρακος, σπαθί και δόρυ. Οι κατώτερες τάξεις είχαν λιγότερο εως και καθόλου εξοπλισμό. Οι πολίτες πέμπτης κατηγορίας δεν φορούσαν κάποιο είδος προστασίας και το μόνο τους όπλο ήταν οι σφενδόνες. Οι αξιωματικοί του στρατού και οι μονάδες ιππικού αποτελούταν από πολίτες πρώτης κατηγορίας που κατατάχθηκαν ως equites (=ιππείς).[1]
Ο πρώιμος Ρωμαϊκός στρατός στην ακμή του αποτελούταν από 18 εκατοντάδες (centuries) ιππέων, 82 εκατοντάδες πολιτών πρώτης κατηγορίας (δύο εκατοντάδες εκ των οποίων ήταν μηχανικοί), 20 εκατοντάδες πολιτών δεύτερης κατηγορίας, 20 εκατοντάδες πολιτών τρίτης κατηγορίας, 20 εκατοντάδες πολιτών τέταρτης κατηγορίας και 32 εκατοντάδες πολιτών πέμπτης κατηγορίας (δύο εκατοντάδες εκ των οποίων ήταν σαλπιγκτές).
Στις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ., η Ρώμη βίωσε μια από τις πιο ταπεινωτικές της ήττες: οι Γαλάτες την κατέστρεψαν. Προκειμένου να αναδιοργανωθεί το κράτος ώστε να αποτρέψει μελλοντικές επιθέσεις έπρεπε να γίνουν ριζικές αλλαγές στην σύσταση και λειτουργία του στρατού. Ήταν ζωτικής σημασίας η μετάβαση από το σύστημα των οπλιτών σε ένα νέο, πιο αποδοτικό. Η Ρώμη δεν ήταν σαν την Ελλάδα. Στην Ελλάδα, δύο στρατοί συμφωνούσαν για την διεξαγωγή της μάχης σε κάποια μεγάλη πεδιάδα και με βάση το οπλιτικό σύστημα πολεμούσαν μέχρι να προκύψει η έκβαση. Λόγω του εδάφους και των λαών που κατοικούσαν στην Ιταλική χερσόνησο, αυτό ήταν αδύνατο. Δεν μπορούσε ο Ρωμαϊκός στρατός να αντιμετωπίσει με οπλίτες τα βαρβαρικά φύλα που χρησιμοποιούσαν δύσβατες περιοχές και γρήγορες τακτικές στις μάχες.[2]
Η πρώιμη Λεγεώνα
Μια πρώιμη μορφή της Ρωμαϊκής Λεγεώνας αντικατέστησε το οπλιτικό σύστημα μάχης. Το νέο σύστημα αποτελούταν από τον στρατό παραταγμένο σε τρεις γραμμές που αποτελούνταν από στρατιώτες κατανεμημένους ανάλογα με την ηλικία και την αρχαιότητα τους. Στην πρώτη γραμμή ήταν οι hastati, νέοι στρατιώτες χωρίς ιδιαίτερη εμπειρία. Εξοπλισμός τους ήταν η πανοπλία και η ορθογώνια παραλληλόγραμμη ασπίδα Ρωμαϊκού τύπου. Τα όπλα τους ήταν το ξίφος και το ακόντιο. Θεωρούνταν ισάξιοι με τους πολίτες δεύτερης τάξεως του οπλιτικού συστήματος. Εξαρτημένοι από τους hastati στην μάχη ήταν οι leves. Ελαφρύ πεζικό που προοριζόταν για αψιμαχίες. Δεν είχαν πανοπλία και τα μόνα όπλα που είχαν ήταν ακόντια και ένα δόρυ. Οι στρατιώτες πρώτης τάξης διαιρέθηκαν σε δύο μονάδες: τους principes στην δεύτερη γραμμή και τους triarii στην τρίτη γραμμή. Μαζί απάρτιζαν το σώμα του βαρέος πεζικού. Οι principes ήταν επίλεκτοι άνδρες που είχαν πείρα στα πεδία μάχης και μεγαλύτερη ηλικία από τους hastati. Είχαν τον καλύτερο εξοπλισμό σε όλο τον στρατό. Οι triarii ήταν ουσιαστικά οπλίτες. Οι υπόλοιπες μονάδες, rorarii, accensi και leves ήταν πολίτες τρίτης, τετάρτης και πέμπτης κατηγορίας αντίστοιχα. Οι rorarii ήταν άπειροι πολεμιστές και οι leves ήταν η πιο αμελητέα μονάδα.[3]
Στην μπροστινή γραμμή, οι hastati και οι principes δημιουργούσαν ομάδες 60 πολεμιστών, με 20 leves σε κάθε ομάδα hastati. Στην οπίσθια γραμμή, triarii rorarii και accensi οργανώνονταν σε τρεις ομάδες, περίπου 180 πολεμιστές[4]
Στην διάρκεια της μάχης, οι πρώτοι που θα έμπαιναν στην μάχη θα ήταν οι hastatii, με υποστήριξη από τους velites που πετούσαν ακόντια ή πέτρες. Εφόσον έγιναν τα πρώτα χτυπήματα και αποδυναμώθηκαν αρκετά οι hastatii, υποχωρούν και στην θέση τους μπαίνουν με ορμή οι principes. Εν όσο πολεμούσαν οι principes, οι hastatii θα έκαναν ανασύνταξη δυνάμεων και ηθικού και θα ξαναέμπαιναν στην μάχη. Στην περίπτωση που και πάλι δημιουργούνταν συνθήκες άσχημες για τις μονάδες, όπως απώλεια ηθικού λόγω πολλών απωλειών, και οι δύο μονάδες θα έκαναν βιαστική και άτακτη υποχώρηση προκειμένου να εισχωρήσουν οι triarii. Αυτοί δεν είχαν καθήκον επίθεσης, αλλά άμυνας. Όσο οι triarii κρατούσαν τον εχθρό σε περιθώριο, οι αξιωματικοί έκαναν συμβούλιο προκειμένου να συνεχίσουν την μάχη ή να υποχωρήσουν.[5]
Στην εποχή των πρώϊμων Λεγεώνων εισήχθη και η χαρακτηριστική ορθογώνια παραλληλόγραμμη ασπίδα (scutum) που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι μέχρι την πτώση της Δυτικής Αυτοκρατορίας. Ο εμπνευστής της λέγεται ότι είναι ο Καμίλλιος, αλλά αυτό δεν επικυρώνεται από όλες τις πηγές.
Παραπομπές
- ↑ Brocklehurst, Ruth (2004). Roman Army. Rome: Usborne Publishing, Limited. σελ. 18.
- ↑ Blacklock, Dyan (2004). The Roman Army: The Legendary Soldiers Who Created an Empire. Rome: Walker. σελ. 21.
- ↑ Livy. History of Rome by Titus Livius, books thirty-seven to the end, with the epitomes and fragments of the lost books. literally translated, with notes and illustrations, by. William A. McDevitte. York Street, Covent Garden, London. Henry G. Bohn. John Child and son, printers, Bungay. 1850. 4
- ↑ The Roman Army: A Social and Institutional History
- ↑ Titus Livius. The History of Rome, vol. 2 (London: George Bell, 1903), bk. viii, ch. 5-11